100 Kişiden 15'i Uykusuz"

HİKMET FARUK BAŞER - İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Uyku Merkezi Başkanı Prof. Dr. Derya Karadeniz, Türkiye'de her 100 kişiden 15'inde uykusuzluk görüldüğünü belirterek, "Uyku hastalıkları diğer hastalıklara da çok sıklıkla eşlik eden, tespit ve tedavi edilirlerse kişinin fiziksel sağlığını ve yaşam kalitesini çok ciddi etkileyen hastalıklar." dedi.

Karadeniz, 17 Mart Dünya Uyku Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, insanların yaşamlarını sağlıklı şekilde sürdürebilmeleri için uykularının düzenli olması gerektiğini belirterek, uyku düzenindeki bozuklukların bazı hastalıklara neden olabileceğini anlattı.

Öncelikle normal uykuyla hastalıklı uykunun ayırt edilmesi gerektiğini vurgulayan Karadeniz, "Uyku hastalıkları dediğimizde belirtileri iyi bilmemiz gerekiyor. Biz o belirtilere göre hangi uyku hastalığı olduğunu öngörüp ona göre tetkik yapıyoruz." diye konuştu.

Derya Karadeniz, uyku hastalıklarının belirtilerinin farklı şekillerde olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"Gece uykusuna ait belirtiler ve gündüz uyanıklığa ait belirtiler var uyku hastalıkları dedirten. Örneğin uykuya dalmada zorluk, sık uyanmak, kalitesiz uyuma, gece uykuda terleme, gece tuvalete kalkma, sabahtan dinlenmemiş yorgun uyanma, sabah baş ağrısıyla uyanma, gün içinde uyuklama isteği, gün içinde yorgunluk, dikkatte azalma, normal bir beslenmeye rağmen giderek kilo alma gibi her şeyin arkasında bir uyku hastalığı yatıyor olabilir. Uyku hastalıklarının tanısında gece uyku tetkiki dediğimiz vücutta olup biten her şeyi kayıt ettiğimiz tetkik kullanıyoruz ve bunun adı Polisomnografi. Polisomnografi'de biz kişinin beyin aktivitesini, hareketlerini, solunumunu, nabzını, oksijenini her şeyini kayıt ederek uykuda olup biten her şeyi tespit ediyoruz. Çünkü uyku hastalıkları kişinin farkında olacağı şeyler değildir. Uykuda ortaya çıkarlar veya gündüz uyuklamayla kendisini gösterirler. Dolayısıyla tanı koymamız için uyku tetkiki yapıyoruz."

"Uyku bozuksa uyanıklık da bozuktur"

Karadeniz, 85 farklı uyku hastalığı türü olduğunu vurgulayarak, "Örneğin uykusuzluk hastalıkları, uykuda solunum bozuklukları, uykuda hareket bozuklukları, uykuda yürüme, konuşma, bağırma, çağırma, uyku uyanık ritminin bozulduğu hastalıklar, uyuklama gibi 85 farklı hastalık var." dedi.

Tedavide öncelikle hastalığın tipini belirlediklerini dile getiren Derya Karadeniz, tespit ettikten sonra uyku hastalıklarının tedavi edilebileceğini, uyku hastalıklarının tedaviye çok iyi yanıt veren hastalıklardan olduğunu söyledi.

Karadeniz, "Uyku bozuksa uyanıklık da bozuktur. Uyku bozuksa bir insanın sağlıklı olması mümkün değildir. Çünkü uyanıklıktaki durumu aslında uykumuz sağlar. Uykuda beyin tamir edilir. Eğer uykuyu bozan bir şey varsa, tamir de bozulacağı için ertesi gün sorunlar ortaya çıkar." dedi.

Gündüz uyuklama normal değil

Gündüz uyuklama halinin normal bir durum olmadığını kaydeden Karadeniz, "Gündüz uyanık kalamama, beynin uyanıklığı sürdürememe gibi istemeden uykuya dalma ya da uyku isteği, gündüz uyuklama, kişinin kendisinin farkında olmadığı ve kabul etmediği bir durum da olabilir. Bir uyku hastalığı olup olmadığı, uyku merkezlerinde gece boyunca yapılan uyku tetkiklerine ilave olarak gün içerisinde yapılan testle anlaşılır." diye konuştu.

Türkiye'de uykusuzluk oranının yüzde 15 olduğunu belirten Karadeniz, şöyle devam etti:

"Yani 100 insanın 15'i uykusuzluk hastası ülkemizde. Uyku apnesi dediğimiz uykuda solunum bozukluğuna bakarsak yüzde 14, dünyadan daha fazla ve kadınlarda daha çok tespit ettik. Uyanık kalamamaya giden hastalıklar binde 5 gibi. Uykuda hareket bozukluğu dediğimiz bir grup hastalığımız var, huzursuz bacak sendromu, uykuda bacak hareketleri gibi, bu yüzde 7 gibi. Yani uyku hastalıkları aslında toplumda çok iyi bildiğimiz şeker, hipertansiyon kadar sık hatta onlardan daha fazla ortaya çıkan hastalıklardır."

Karadeniz, uyku hastalıklarının diğer hastalıklara da eşlik edebileceğine dikkati çekerek, sözlerini şöyle tamamladı:

"Örneğin bir insanda hipertansiyon, aynı zamanda uyku hastalığı da varsa o kişinin hipertansiyon tedavisine verdiği cevap çok bozuk, yetersiz, tansiyonu bir türlü düşüremiyoruz. Bir şeker hastasında uykuda solunum bozukluğu varsa asla şişmanlığı ve insülin direncini uykuda solunum bozukluğunu tedavi etmeden düzeltemiyoruz. Bir hastada psikiyatrik durum ve uykusuzluk da varsa o depresyonu ilaçlarla tedavi altına alamıyoruz. Dolayısıyla uyku hastalıkları diğer hastalıklara da çok sıklıkla eşlik eden, tespit ve tedavi edilirlerse kişinin fiziksel sağlığını ve yaşam kalitesini çok ciddi etkileyen hastalıklar."