4. Murad Hakkında İlginç Bilgiler

Osmanlı tarihinde en çok eleştirilen ve iftiraya uğrayan padişahlarlardan biridir 4.Murad. Genellikle,alkol ve tütünü yasaklatan,kahvehaneleri kapatan tebdili kıyafet dolaşarak yasaklara uymayanları acımasızca cezalandıran zalim,baskıcı bir padişah olarak tanınır. Tahta çıktığı dönemin koşullarını göz önüne almadan yapılan bu değerlendirmeler sonucu ne yazık ki tarihte hak ettiği yeri alamamış,ancak baskıcı uygulamaları ve fiziki kuvvetini öne çıkaran hikayelerle tanınmıştır.Aslında O,Revan ve Bağdat Fatihi,ünlü tarihçi İlber Ortaylı'nın deyimiyle "17.yüzyılın en büyük,Osmanlı'nın son mareşalidir".

Sultan 4.Murad 26 temmuz 1612 yılında doğdu. Babası Sultan 1.Ahmed, annesi Mahpeyker Kösem Sultan'dır. 1623 yılında henüz 11 yaşındayken tam bir kaos ortamında Osmanlı'nın başına geçmiştir. Babası 1.Ahmet'in vefatı sonrasında tahta geçen amcası 1.Mustafa 2 kez tahttan indirilmiş,Osmanlı tarihinin ilk reformcusu sayılan ağabeyi II. Osman yenilik karşıtlarının tahriki ve yeniçeri ocağı ile ilgili yapmayı planladığı köklü reformlar nedeniyle çıkan isyan sonrasında katledilmişti.

"Bağdat'ı almaya çalışmak, Bağdat'ın kendinden daha mı güzeldi ne!" sözü meşhurdur.

IV. Murad dönemi Osmanlı İmparatorluğu'nun duraklama döneminde toparlandığı istikrarlı bir dönem olmuştur.Aynı zamanda Genç Osman'dan sonra Osmanlı Devleti'nin ikinci büyük reformcusudur. Devletin gerilediğini kabul ederek ilk ıslahat çalışmalarını başlatan kişidir.4. Murat, İstanbul'a döndükten sonra saygın devlet adamlarına, imparatorluğun eski parlak günlerine dönmesine yönelik ekonomik ve siyasi projeler hazırlanması emrini verdi. Bu anlamda hazırlattığı Koçi Bey ve Katip Çelebi Risaleleri onun ileri görüşlülüğünü gösterir. Bu risalelerde padişahın isteği üzerine devletin gücündeki zayıflamanın ve bozulmanın nedenleri ortaya konmuş ve çözüm için öneriler üretilmiştir.Ama erken ölümü, onun imparatorluğu dönüştürme fikirlerine ve çalışmalarına engel oldu. IV. Murad, 1640 yılında İstanbul'da henüz 28 yaşında hiç beklenmedik bir şekilde öldü. Hasta olduğu ve Bağdat Seferi'nden hasta bir şekilde döndüğü, ölmeden önce de Avrupa'ya bir sefer hazırlığı içinde olduğu bilinmektedir. Ölüm nedeni üzerine iki ayrı iddia vardır.Osmanlı kaynakları nikris yani gut hastalığından batılı kaynaklar ise sirozdan öldüğünü iddia ederler. IV. Murat, ölüm döşeğindeyken, öz kardeşi İbrahim'in öldürülmesini emretmiştir. Ancak emri yerine getirilmemiş ve İbrahim, onun ardından padişah olmuştur. IV. Murat'ın bu emri vermesinin nedeni, kardeşi İbrahim'in tutarsız bir kişiliğe sahip oluşu, sinirlerinin bozuk olması ve sık sık sinir buhranları geçirmesiydi.İbrahim'in tahta geçmesi halinde İmparatorluğun büyük karışıklıklara sürükleneceğini düşünen 4.Murad yanılmamış, Sultan İbrahim sekiz yıllık çok kötü bir saltanat döneminden sonra şeyhülislam fetvasıyla delidir denilip tahtan indirilmiştir.