Zirai Don Tarımsal Ürünlerin Fiyatlarını Uçurdu

Mart ayı sonunda Türkiye'nin bazı bölgelerinde yaşanan don olayları, rekolteleri düşürdü; tüketiciye ise zam olarak yansıdı.

Malatya'da kayısının yüzde 80'iini don vururken fındık, muz, zeytin, kivi gibi ürünler de dondan nasibini aldı. Kuru kayısının fiyatı yüzde 225 artarken, fındıkta fiyat artışı yüzde 80, kivide yüzde 233'ü buldu. 

SEBZE FİYATLARINDA SORUN YOK

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin, sebzelerin serada yetişmesi nedeniyle meyve kadar zarar görmediğini dile getirirken özellikle fındık, kayısı, incir gibi ürünlerde düşen rekoltelerin Türkiye'nin ihracatçı konumu nedeniyle dış ticaretin de etkileyeceğini söyledi.

30 BİN 'ZARAR' BAŞVURUSU

Donun ardından kayısının, 4 liradan 13 liraya fırlayan fiyatının 20 liraya kadar çıkabileceğinin altını çizen Yetkin, şu anda piyasada kayısının bulunmadığını önümüzdeki dönemde de olmayacağını ifade etti. Fındıkta da sorun yaşandığını, çiçeklerin dondan olumsuz etkilendiğini anlatan Yetkin, "Şu anda fındıkta yüzde 30'luk rekolte düşüşü olduğu dile getiriliyor.

Kilogramı 5 lira olan fındık, 9 liraya yükseldi. Bu rakam 15 liraya kadar çıkabilir. Karadeniz'de zarar nedeniyle sigortaya başvuran 30 bin poliçe var" diye konuştu.

ŞEFTALİ BU YIL PAHALI OLACAK

Türkiye'de tüketilen muzun yüzde 50'sinin ithal olduğunu dile getiren Yetkin, şu anda ithal girişi olmadığı için kilogram fiyatının 4 liradan 7 liraya çıktığını söyledi. İthal girişi olduğunda fiyatın dengelenebileceğini kaydeden Yetkin, sözlerini şöyle sürdürdü: "Şeftalide de büyük zarar var; çünkü tam da çiçek açmaya başladığı sırada don vurdu. 

Henüz piyasada olmadığı için fiyat artışından söz edemiyoruz ama pahalı gelecek diye düşünüyorum. Yine zeytinde de yüzde 30 civarında bir fiyat artışı var. En büyük artışlardan biri ise kivide. Geçtiğimiz haftalarda tüketicinin kilosunu 3 liradan alabildiği kivinin, tanesinin fiyatı 2 liraya çıkmış durumda. Yani kilosu 10 lira civarında. Dondan etkilenen bir başka meyve de elma oldu."

ŞU ANDA PİYASADA KAYISI YOK

İstanbul Meyve-Sebze Komisyoncu ve Tüccarları Derneği (İMESKOM) Başkanı Burhan Er, ürünün bu ölçüde etkilendiği son don olayının 25 Nisan 1976 yılında yaşandığını söyledi. Özellikle kayısıda Malatya bölgesindeki üründe yüzde 80'lik kayıp olduğunun altını çizen Er, "Dünyadaki kayısının yüzde 30'unu Türkiye üretiyor. 

Havalar iyi gidince ağaçlar erken tomurcuklandı. Sonrasında gelen don da ürünü bitirdi. Şu anda piyasada kayısı yok. Bu tabii bu yıl kayısı yiyemeyeceğimiz anlamına gelmiyor; Akdeniz bölgesinden kayısı çıkacak ama fiyatlar nedeniyle herkes ulaşamayacak" diye konuştu. Er, birkaç ay içinde sera üretiminin biteceğini ifade ederek, dengesiz hava koşullarının açık üretimi olumsuz etkileyebileceğini de söyledi. 

ANTEPFISTIĞINDA KAYIP 20 TON

Şanlıurfa Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ali Rıza Öztürkmen, fıstık ağaçlarının yüzde 42'sinin Şanlıurfa'da olduğunu belirterek, bu yıl beklenen 150 bin tonluk rekoltede 20 bin tonluk kayıp olacağını söyledi. Soğuk hava nedeniyle ağaçların zarar gördüğünü dile getiren Öztürkmen, "Genç yapraklar ve çiçeklerin hepsi donarak çürüdü. 

Bölgedeki ağaçların yüzde 30-40'lık bölümünde zarar meydana geldi" dedi. Bu yıl 'var yılı' olması nedeniyle fiyatlarda aşırı bir çalkalanma öngörmediklerini dile getiren Öztürkmen, fiyatların 17-18 TL civarında seyredeceğini kaydetti.

Kaynak: HT