Yatırım Teşvikleri Zirvesi

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, "Artık gençlerimiz, iş AŞ umuduyla yerinden yurdundan olmayacak. Herkes doğduğu yerde doyma şansına sahip olacak" dedi.

Green Park Otel'de düzenlenen "Yeni Teşvik Sisteminin 1. Yılı-Yatırım Teşvikleri Zirvesi'nde konuşan Bakan Çağlayan, teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği 19 Haziran 2012'den bugüne kadar 4 bin 840 yatırım projesi için belge düzenlediklerini, bu yatırımlar kapsamında 76 milyar liralık sabit harcama ve 178 bin istihdam öngörüldüğünü söyledi.

Bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre, yatırım projesi sayısında yüzde 22, yatırım harcaması tutarında yüzde 62, öngörülen istihdamda ise yüzde 59'luk bir artış olduğunu kaydeden Çağlayan, yatırım başına düşen harcama tutarının ise 11,8 milyon liradan 15,7 milyon liraya yükseldiğini bildirdi.

Bir yatırımda ortalama 28 yeni istihdam yaratılırken, son dönemde gerçekleştirilmeye başlanan yatırımların ortalama 37 kişilik ilave istihdam yarattığını, bununla özel sektör tarafından gerçekleştirilen yatırımlarda ölçeğin büyüdüğünü gösterdiğini ifade eden Çağlayan, "Görüyorum ki; yatırımcılarımız da benimle aynı fikirde, kimse frene basmadan gaz vermeye devam ediyor" ifadesini kullandı.

"En büyük silahımız büyük ölçekli yatırımların teşviki uygulamasıdır"

Bakan Çağlayan, ihracat kredilerinde de artış olduğunu dile getirdi.

"Bu yılın nisan ayı itibarıyla ihracat kredileri yüzde 8,1 artışla 44 milyar liraya, İhracat Garantili Yatırım Kredileri ise yüzde 84,3 artışla 2,1 milyar liraya yükseldi" diyen Çağlayan sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu ne demek? Türkiye, artık ihracat odaklı büyüme sistemine geçmiştir. İhracat odaklı yatırımlara daha çok yönelmiş demektir. Geçtiğimiz yıl net ihracat yüzde 2,2'lik büyümemize 4,1 puan katkı sağlamıştı. Bu yılın ilk çeyreğinde maalesef, aynı etkiyi görebilmiş değiliz. Ama bu yıl sonu için hedeflediğimiz 158 milyar dolarlık ihracatımızın yüzde 4'lük büyümemize çok önemli katkı sağlayacağından hiç şüphem yok.

Yeni teşvik sisteminde 268 adet uluslararası sermayeli yatırım için teşvik belgesi düzenledik. Bu belgelerdeki sabit yatırım tutarı yüzde 62'lik artışla 10,5 milyar liraya yükseldi. Uluslararası sermayeyi ülkemize çekebilmek için en büyük silahımızdan biri Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Uygulamasıdır. Bu kapsamda düzenlediğimiz 19 büyük ölçekli teşvik belgesinin 12'si uluslararası sermayeli yatırımcılar adına düzenlendi. Bu rakam önceki yıl yalnızca 4'tü. Bu projeler içinde motorlu kara taşıtı imalatı ve makine teçhizat imalatı yatırımlarının ağırlıklı olduğunu söyleyebiliriz. Rakamlar çok şükür artıyor. Artık gençlerimiz, iş AŞ umuduyla yerinden yurdundan olmayacak. Herkes doğduğu yerde doyma şansına sahip olacak."

"1. bölgemiz ilk sırada"

Teşvik uygulamalarına göre dağılımın yapısının değiştiğini, nitelikli yatırım projelerinin toplam projeler içindeki payının yükseldiğini ifade eden Çağlayan, 7'ye ulaşan stratejik yatırım projesi kapsamında 9 milyar liralık yatırım harcamasının yapılacağını söyledi.

Çağlayan bu yatırımların, sistemi kurgulanırken hedeflendiği gibi, ithalat bağımlılığının azaltılmasına katkı sağlayacak projeler olduğunu vurgulayarak, şöyle dedi:

"Düzenlediğimiz belge adedinin sektörel dağılımına baktığımızda, imalat sektörünün 3 bin 1 teşvik belgesi ile ilk sırada, hizmetler sektörünün bin 320 teşvik belgesiyle ikinci sırada yer aldığını görüyoruz. Yatırım tutarı açısından ise yaklaşık 36 milyar lirayla imalat sektörü başı çekerken, 17,5 milyar lirayla enerji sektörü ikinci sırada yer aldı.

Bölgesel açıdan ise bin 766  teşvik belgesi ve 32,8 milyar lira ile 1. bölgemiz ilk sırada. Zaman zaman 'Teşvikleri siz illere çok daha fazla verdiniz dolayısıyla yatırımların tamamı oraya kayacak' diyenler için bu bir cevaptır. Bu bölgemizi 797 teşvik belgesi ve 11,7 milyar liralık yatırım tutarı ile ikinci bölgemiz takip ediyor. İstihdam rakamlarına baktığımızda 69 bin 248 kişiyle 1. bölge ve 27 bin 465 kişi ile 6. bölge ilk iki sırayı paylaşıyor. "

"Yatırımcı büyük ölçekli yatırıma yöneldi"

Ekonomi Bakanı Çağlayan, önceki yılla bir kıyaslama yapıldığında tüm sektörlerde belge adedi ve yatırım tutarında önemli artışlar kaydedildiğini dile getirerek, "Sadece enerji projelerinde adet bazında küçük bir düşüş olsa da, yatırım tutarı açısından enerji sektöründe gerçekleştirilecek yatırımlar yüzde 28'lik artış gösterdi" şeklinde konuştu.

"19 Haziran 2012'den bugüne kadar 4 bin 840 yatırım projesi için belge düzenledik.Yatırımcılarımız daha büyük ölçekli yatırımlara yönelmiş, bu da bizi ziyadesiyle mutlu ediyor" ifadesini kullanan Çağlayan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Madencilik sektöründe yapılacak yatırım tutarı yüzde 389 artıyor, sabit yatırım tutarı 6,2 milyar lira. Ülkemizin doğal yer altı zenginliklerinin ekonomiye kazandırılması noktasında teşvik sistemi önemli ölçüde etkili olmuş görünüyor. Madenlerimizi şimdi kazanmaya başladık. Mayıs ayında yaptığımız kömür yatırımlarına yönelik düzenlemenin etkisiyle, önümüzdeki dönemde sektör yatırımlarında daha da büyük artışlar bekliyoruz. Yeri gelmişken öncelikli yatırım konuları arasında yer alan eğitim sektörüne yönelik yatırımlardaki müthiş ilerlemeden de bahsetmek istiyorum. Önceki yıl 53 olan eğitim yatırımı sayısı bugün itibariyle 259'a yükselerek, tam 5 katına çıkmış durumda. 6. bölgede belge adedi yüzde 79 artışla 321'den 575'e, sabit yatırım tutarı yüzde 269 artarak 2,2 milyar liradan 8,2 milyar liraya, istihdam da ise yüzde 183 artışla 9 bin 708'den 27 bin 465'e yükselmiştir. Bölgeler arasındaki en yüksek artışlar 6. bölgemizde yaşanmış."

Çağlayan, yeni dönemde iller arasındaki gelişmişlik farklarını azaltmak için 2 temel değişiklik yaptıklarını, bu sayede 5. ve 6. bölgelerde yapılacak yatırım projelerinde bir önceki döneme göre ciddi artışlar olduğunu söyledi.

5. bölgede yapılacak bölgesel yatırımlarda yüzde 157, 6. bölgede yapılacak bölgesel yatırımlarda ise yüzde 246 artış olduğunu vurgulayan Bakan Çağlayan, "Bilhassa 6. bölgedeki bölgesel yatırımların toplam bölgesel yatırımlar içindeki payının yüzde 11'den yüzde 20'ye çıkmış olması son derece çarpıcı. Umuyorum ki; bölgeler arasındaki gelişmişlik farkı önümüzdeki dönemde daha da azalacak" diye konuştu.

"İstihdamda yaşanacak artışlar bizim için çok değerlidir"

Bakan Çağlayan, 6. bölgeye verdikleri destek neticesinde son bir yılda 575 yatırım projesi için teşvik belgesi düzenlediklerini anlatarak, şunları söyledi:

"Bu belgeler kapsamında yaratılacak istihdam 27 bin 465 kişidir. Çözüm sürecini yaşadığımız şu günlerde istihdamda yaşanacak artışlar bizim için çok değerlidir. Umut ediyorum ki artık gençlerimiz, iş AŞ umuduyla yerinden yurdundan olmayacak. Herkes doğduğu yerde doyma şansına sahip olacak. Bölgedeki istihdam sorunun çözümüne katkı sağlamak için ağırlıklı olarak emek yoğun sektörlerde gerçekleştirilecek yatırımları bölgeye çekmeyi hedeflemiştik. Bunun için bölgeye ciddi istihdam destekleri verdik. Bu sayede, 6. bölgede yatırım yapan bir yatırımcı için asgari ücretin yükü yaklaşık yüzde 40 azaldı. Ne mutlu ki 2 bin 800 kişilik istihdam yaratacak olan 16 proje, bugün itibarıyla tamamlandı ve işletmeye geçti.

Yeni sistemin 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olacağını, bu anlamda yatırımlarına başlamış olan yatırımcılarımızı mağdur etmeyeceğimizi ifade etmiştik. Bu koşuldaki 4 proje ile beraber 6. bölgemizde tamamlanmış yatırımlar 20'ye, istihdam sayısı da 3 bin 106'ya ulaşmış durumda. Bu 20 firmamız 3 bin 106 ilave istihdam için istihdam desteklerinden faydalanmaya başladı. 10 yıl boyunca firmalarımıza bu desteğimiz devam edecek."

"Düşük faizli kredi verin"

5 bölgenin toplamında 11 yatırım projesi tamamlanmışken 6. bölgede 20 projenin tamamlanarak işletmeye geçtiğini bildiren Çağlayan, "Bu sonuç, 6. bölgenin ne kadar dinamik olduğunu gösteriyor. Bankalara seslenmek istiyorum; 7 puandan devletin vazgeçtiği bir ortamda hadi sizde gelin bir mertlik, sizde cömertlik yapın, sosyal sorumluluk üstlenin 6. bölgedeki yatırımcı kardeşlerimize daha öncelikli ve daha düşük faizli kredi verin"  dedi.

Diyarbakır'ın ihracatı 30 kat arttı

Bakan Çağlayan, Diyarbakır'ın, 2002'de sadece 6,8 milyon dolarlık ihracat yaptığını 2012'de bu rakamın 200 milyon dolara dayandığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"10 yılda neredeyse 30 kat artıştan bahsediyorum. 2002'de 18 Diyarbakırlı ihracatçı firmamız 23 ülke ve bölgeye ihracat yapıyordu; 2012'de tam 161 firmamız 66 ülke ve bölgeye ihracat yapıyor. TİM verilerine göre; 1 Ocak-18 Haziran 2013 arasında Diyarbakır'ın ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 10 artışla  90,4 milyon dolar oldu. İthalatına bakacak olursak; 2002'de 7,3 milyon dolar olan Diyarbakır'ın ithalatı 2012'de 69 milyon dolara yükselmiş. Yani, 10 yıl önce dış ticaret açığı veren Diyarbakır bugün dış ticaret fazlası vererek dünya ile daha fazla bütünleşen, daha fazla entegre olan bir kentimiz."

Toplantıya; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, bölge illerinin valileri, TÜSİAD Başkanı Muharrem Yılmaz, MÜSİAD Başkanı Nail Olpak, Uluslararası Yatırımcılar Derneği Başkanı Akın Kozanoğlu, TUSCON Başkanvekili Kasım Fincan, TİKAD Başkanı Nilüfer Bulut, ASCON Başkanı Mustafa Koca, TÜMSİAD Başkanı Hasan Sert de katıldı.

- Diyarbakır