Yarım Asırdır, Yonttuğu Boynuzdan Tarak Yapıyor

Antalya'nın Döşemealtı ilçesinde kemik tarak ustası 58 yaşındaki Zeki Kutluca aslen Sivaslı. Dedesinden babasına, ondan da kendisine miras kalan mesleğini yarım asırdır sürdüren Kutluca, mesleğine Antalya'nın Döşemealtı ilçesindeki atölyesinde devam ediyor.

Özel tasarım makinelerde şekil verdiği manda, boğa ve koç boynuzlarından tarak üreten Kutluca, mesleğinin inceliklerini anlattı.

GELİN ÇEYİZLERİNİN VAZGEÇİLMEZİYDİ

Kutluca, bir zamanlar gelinlik kızların çeyizlerinin vazgeçilmezlerinden olan kemik tarakları, kendisinin dışında yurt genelinde 3 ya da 5 ustanın yaptığını belirterek, tarak yapımında daha çok koç ve boğa boynuzlarını tercih ettiğini söyledi.

Kutluca, "Eskiden manda boynuzu kullanırdık, en güzel taraklar manda boynuzundan olurdu. Ancak manda boynuzu bulmak şimdilerde biraz zor." dedi. Uçlarını kestiği boynuzları 2 yıl kurumaya bıraktığını belirten Kutluca, kurumuş boynuzların arasını açtığını, diş açarak tarak haline getirmeden önce de birkaç kez zımparaladığını söyledi.

Ucuz naylon tarakların piyasayı doldurmasıyla kemik tarak kullanımının çok azaldığını ifade eden Kutluca, "Oysa sağlıklı olan kemik tarak kullanmak. Saçtaki kepeklenmeyi ve elektriklenmeyi önler, yumuşacık tutar." diye konuştu.

Sivas'tayken geleneksel el sanatlarının yaşatılması kapsamında valiliğin kurs açtığına değinen Kutluca, şunları kaydetti:

"Bugüne kadar 21 çırak yetiştirdim. Çırakların hiçbiri bu mesleği yapmıyor. Bir oğlum var, ona da sevdiremedim bu işi. Sivas'ta benden başka bu mesleği yapan yoktu. Antalya'ya yerleştim, yine bir şey değişmedi. Antalya'da kemik tarağın ne olduğunu bilen pek yok. O yüzden ürettiklerimi satılsın diye Sivas'a gönderiyorum."

Kendisi dışında Türkiye genelinde sadece Bursa ve Ordu'da birkaç usta bildiğini ve mesleğin yok olmasından kaygı duyduğunu dile getiren Kutluca, "Kemik tarak yapmak zahmetli iş. Bir usta sabahtan akşama en fazla 10 tarak yapabiliyor. Kalitesine göre 5 liradan 40 liraya kadar kemik tarak alabilirsiniz." ifadelerini kullandı.