Yabancıyla Evlenen Bankalar Büyümede Uçtu

Son 2.5 yılda yabancılara satılan bankalar hisse devrinin ardından atağa kalktı. Şu ana kadar hisse devri gerçekleşen 11 banka, 539 yeni şube açtı; on bine yakın personel istihdam etti.

Oyakbank'ın Hollandalı finansal hizmetler grubu ING'ye satışıyla bankacılıktaki yabancı payına ilişkin tartışmalar yeniden alevlendi. Ancak, bankaların yabancı hakimiyetine girmelerinin ardından hızlı bir büyüme sürecine girdikleri dikkat çekiyor. Son 2.5 yılda 13 yabancı banka Türk bankacılık sektöründe satın alma veya ortaklık yaparken, yabancıların bankacılık sektöründeki toplam aktifler içerisindeki payı da yüzde 29,01'e ulaştı. Bu oran borsadaki bankacılık hisselerindeki yabancı payı da göz önüne alındığında yüzde 40'ın üzerine çıkıyor. Yabancılara hisse satan bankalar devir sonrasından bu yana 539 yeni şube açarken toplam 9 bin 332 kişiye de iş olanağı sağladı.

Aktifleri yüzde 31 arttı

Yabancılara satılan bankalar arasında hisse devrinden sonra çalışan sayısı azalan tek banka ise Tekfenbank oldu. Tekfenbank'ta çalışan sayısı hisselerin EFG Eurobank'a devrinden sonra 26 kişi azaldı. Ancak önümüzdeki dönemde yeni şubeler açmayı planlayan Tekfenbank'ta da çalışan sayısının yeniden artışa geçeceği söyleniyor.

Hisselerinin çoğunluğu ya da bir bölümü yabancılara satılan bankaların toplam kredileri ise hisse devrinden sonra yüzde 44,33, mevduatları yüzde 32,8, aktifleri ise yüzde 31 arttı. Bu süreçte yakalanan istikrar ve ekonomideki büyüme trendi de bankaların üstün performansında etkili oldu. Öte yandan bankaların hisse satış anlaşmasının imzalanmasından hisse devrine kadar süreçte de büyümelerine devam ettikleri dikkat çekiyor.

TEB'de büyüme BNP ile hızlandı

Bankacılıktaki son yaşanan birçok satın alma ve birleşme her ne kadar 2006 yılında yoğunlaşsa da geçen kısa süreçte bankaların kredi, mevduat ve aktif büyüklüklerinde ciddi artışlar yaşandı. 2004 yılı sonunda yüzde 50'si Avrupa'nın en büyük bankacılık grubu olan Fransız BNP Paribas'ya satılan Türk Ekonomi Bankası'nın (TEB) hem mali yapısında, hem de şube sayısında yaşanan hızlı artışın yeni evlilik yapan bankalarda da yaşanması bekleniyor. TEB-BNP ortaklığının ardından bankanın toplam kredi hacmi yüzde 168, mevduatları yüzde 82, toplam aktiflerinde ise yüzde 84'lük büyüme yaşandı. TEB'in BNP ortaklığı öncesi yüzde 0,25 olan aktif kârlılığı ise geçen 2.5 yılda ikiye katlanarak yüzde 0,48'e ulaştı. Ortaklık öncesi TEB'in yüzde 2,45 olan özsermaye kârlılığı ise bu yılın ilk üç ayına ilişkin mali tablolarında yüzde 7,38'e tırmandı. TEB'in son 2.5 yılda yakaladığı bu yüksek performansın temelinde şube sayısının 88'den 202'ye çıkmasının etkili olduğu belirtiliyor. Bankanın artan şube sayısına paralel olarak çalışan sayısı da 2 bin 131'den 4 bin 63'e çıktı.

Yapı Kredi'ye Koç dopingi

Çoğunluk hissesinin satışı sonrasında en hızlı "atılımı" yapan ikinci banka ise Yapı Kredi Bankası oldu. Çukurova Grubu'nun sahibi olduğu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'ndaki (TMSF) rehinli Yapı Kredi Bankası hisselerinin Koç-Unicredit ortaklığı olan Koç Finansal Hizmetlere geçmesinin ardından bankanın kredi portföyü ikiye katlandı. Mevduatları yüzde 88, aktif toplamı ise yüzde 88,5 büyüyen Yapı Kredi Bankası hisse devrinin ardından 208 yeni şube açtı. Yapı Kredi'nin şube sayısı 613'e ulaşırken, çalışan sayısı 1.5 yılda 3 bin 12 kişi artarak 13 bin 373'e çıktı. Yapı Kredi'nin şube ve personel sayısındaki artışta Koçbank'la yapılan birleşme etkili oldu. Bankanın aktif kârlılığı hisse devrinden sonra yüzde 0,32'den 0,40'a özsermaye kârlılığı ise yüzde 1,65'ten 5,32'ye yükseldi.

Hisseleri geçen yıl Yunanistan'ın en büyük bankası olan National Bank of Greece'e (NBG) satılan Finansbank da şube sayısını artırarak büyüme stratejisi uyguluyor. Çoğunluk hissesi Ağustos 2006'da NBG'ye devredilen Finansbank devir sonrasında 66 yeni şube açarak şube sayısını 328'e çıkardı. Bankanın çalışan sayısı ise 981 kişi artarak 7 bin 13'e tırmandı. Finansbank'ın yönetiminin NBG'ye geçtiği tarihten bu yana toplam mevduatları yüzde 8,73, kredileri ise yüzde 24,2 yükseldi.

2005 yılında Fortis'e satılan Dışbank da hisse devrinden sonra hızla büyüyen bankalardan. Adı Fortis Bank olarak değiştirilen Dışbank, hisse devrinden sonra 56 yeni şube açarken 525 kişiyi de işe aldı.

Türk bankacılık sektöründe yabancı payının olmadığı az sayıda banka kalırken Alternatifbank'ın yüzde 50 hissesinin Yunan Alpha Bank'a satışıyla ilgili yasal süreç devam ediyor. Son olarak da Hollandalı ING'ye satılan Oyakbank'ta da hisse devrinin 1 yıl içerisinde tamamlanması bekleniyor.

GÖRÜŞLER

Varol Civil/ TEB Genel Müdürü

BNP büyüme iştahımızı artırdı

Uluslararası çok önemli bir finansal grup yanınızda olunca daha rahat oluyorsunuz. Biz daha önce bilerek ve isteyerek pazar payına fazla oynayan bir banka değildik. Aktif büyüklüğü bizim için çok önemli değildi. Öte yandan bireyselde ve KOBİ'de çok fazla etkili olma gibi bir düşüncemiz yoktu. Biz daha çok kurumsal bankacılık, yatırım bankacılığı, dış ticaret bankacılığı ve özel bankacılık yapıyorduk. Şubeleşme hedefimiz yoktu. BNP ile birlikte bütün iş planlarımızı değiştirdik. Zaten BNP ile ortak olma amacımız buydu. Şu anda şube sayımız 220. BNP'nin bize en büyük katkısı strateji değişikliği yapmamıza sebep oldu. Ortaklık sonrası bireyselde daha büyük oyuncu haline gelmek, KOBİ bankacılığında etkin olmak ve muhtelif ürünlerde pazar payında daha fazla yer alma ve dolayısıyla şubeleşme ana stratejimiz haline geldi.

90 ülkede faaliyet gösteren BNP'nin bu büyüklüğü bize dış ticaret alanında büyük avantajlar sağladı. BNP'nin çalıştığı uluslararası şirketlerle çalışma imkanına kavuştuk. Yanımızdaki büyük bir sermayedarın olması büyüme yönündeki iştahımızı artırdı. 2010'a kadar aktif büyüklüğü açısından pazar payımızı yüzde 3-4'lere getirmek ve ilk 10 içine girmek istiyoruz.