Yabancı Yatırımcının 500 Milyon Dolara Kadar Yatırım İsteği Düştü

YASED Barometre Araştırması 2012 sonuçlarına göre, yatırımcıların 2011 yılında 100 milyon dolara kadar olan yatırım planları 2012'de yüzde 78'e çıkarken, 500 milyon dolar üzerinde yatırım düşünenlerin oranı yüzde 4'de kaldı Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Barometre Araştırması sonuçlarına göre, uluslararası yatırımcılar önümüzdeki 6 ayda dünyada ve Türkiye'de ekonomik büyümenin yavaşlayacağını düşünüyor. Yatırımcılar, 2011 yılında yüzde 70'lik oranla 100 milyon dolara kadar yatırım planlarken, bu beklenti 2012 yılı için yüzde 78'e yükseldi. Bununla birlikte 500 milyon doların üstünde yatırım planlayanların oranı sadece yüzde 4'de kalırken, bu oran 2011 yılında yüzde 14 olmuştu. Yatırımcılar, Türkiye'de 2012 yılında enflasyonun yükseleceği, faiz oranlarının artacağı ve döviz kurunun enflasyona paralel seyredeceği görüşünde.

-"YATIRIMCILAR VE ÜLKE EKONOMİSİ ARASINDA 'KAZAN-KAZAN' BAĞI VAR"-

Türkiye'deki uluslararası yatırımcıların, yatırım kararlarını etkileyen ekonomik ve siyasi gelişmelere yönelik değerlendirmelerini içeren ve yatırım ortamının nabzını tutan YASED Barometre Araştırması sonuçları, YASED Yönetim Kurulu Başkanı İzzet Karaca ile Yönetim Kurulu üyeleri ve YASED Genel Sekreteri Özlem Özyiğit tarafından açıklandı. Barometre Anketin sonuçlarının açıklanmasından önce bir konuşma yapan YASED Yönetim Kurulu Başkanı İzzet Karaca, yatırımcılar ve ülke ekonomisi arasında "kazan-kazan" şeklinde doğrudan bir bağ bulunduğuna inandıklarını dile getirdi. Türkiye'nin, yüksek katma değerli üretim, ihracat, lojistik ve yönetici kaynağı anlamında bir üs olma yolunda önemli bir potansiyele sahip olduğuna dikkati çeken Karaca, "Türkiye'nin bu konumunun güçlendirilmesi önem taşımaktadır. Bu süreçte üye şirketlerimizin giderek daha aktif bölgesel oyuncular haline geldiğini görmek son derece sevindiricidir. Bizce yeni yatırımlara ek olarak mevcut yatırımcılar açısından da sürdürülebilirliğin sağlanması son derece önemlidir" dedi.

-"CUMHURBAŞKANI İLE GÖRÜŞMEMİZ OLUMLU GEÇTİ"-

YASED Yönetim Kurulu'nun 2011 yılının son döneminde gerçekleştirdiği Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ziyaretinin önemli başlıklarını da basın mensuplarıyla paylaşan Karaca, görüşmenin son derece başarılı geçtiğini belirtti. Karaca, "Bu görüşmede yabancı yatırımcıların Türkiye'ye yapacağı yatırımların ekonomi için çok önemli olduğuna dikkat çekerek, derneğimizin son dönemdeki çalışmaları, sadece Türkiye değil, Türkiye dışında da tanıtım ve gücümüzün önemi, AB müzakere süreci ile ilgili görüşlerimiz, yatırımcılarımızın yaşadığı sorunlar, cari açık ve katma değerli yerli üretim gereği hakkında Sayın Cumhurbaşkanı'na bilgi verme fırsatı bulduk" diye konuştu.

-YASED, HÜKÜMETE SUNMAK ÜZERE "ANAYASA" İÇİN ÜYELERİN GÖRÜŞÜNÜ ALIYOR-

YASED'in 2012 için planladığı Sağlık Sektörü ve Bilgi ve İletişim Sektörleri ile ilgili iki sektör raporu hazırladığını açıklayan Karaca, her iki raporun da yılın ilk yarısında tamamlanıp kamuoyuyla paylaşılacağını bildirdi. Türkiye'nin önemli gündem maddelerinden biri olan yeni anayasa konusunda YASED olarak bir çalışma yürüttüklerini belirten Karaca "Türkiye'de ilk defa halkın da katılımıyla hazırlanacak olan yeni anayasaya, uluslararası yatırımcıların Türkiye'deki en önemli temsilcisi olarak görüşlerimizi hazırlayarak katkıda bulunmayı önemli bir görev olarak değerlendiriyoruz" dedi. Karaca, YASED'in dış ilişkiler ve AB ile ilgili yeni stratejilerinden, hukuk güvenliği, vergi ve teşvikler, ArGe ve teknoloji, istihdam ve eğitim, fikri sınai mülkiyet haklarının korunmasının öncelikli çalışma alanları olduğunu söyledi.

-YATIRIMCI, HEDEFLERİNİ BÜYÜK ORANDA GERÇEKLEŞTİRDİ-

İzzet Karaca'nın ardından söz alan Genel Sekreter Özlem Özyiğit Barometre Anketi'nin sonuçlarını açıkladı. YASED'in 200 üyesi ile yapılan araştırma sonuçlarına göre, yabancı yatırımcılar, 2011 yılının son 6 ayında hedeflerinin pazar payında yüzde 64, net karlılıkta yüzde 51, üretim miktarında yüzde 57, ciroda yüzde 53'lük büyük oranda gerçekleştiğini belirtti. Çalışan sayısının son 6 ayda yüzde 52'lik büyük oranda yükseldiğini kaydeden yatırımcıların yüzde 43', önümüzdeki 6 ayda çalışan sayısının aynı kalacağını ve yine yüzde 43'ü artacağını belirtti. İstihdamın azalacağını düşünenlerin oranı yüzde 23'de kaldı. YASED üyeleri önümüzdeki 6 ayda dünya ekonomisindeki büyümenin yüzde 74'lük oranda yavaşlayacağı görüşünde. Dünya ekonomisindeki büyümenin sabit kalacağını düşünenlerin oranı yüzde 24 olurken, hızlanacağını düşünenler sadece yüzde 2'de kaldı. Türkiye'de önümüzdeki 6 ayda ekonomik büyümenin yavaşlayacağını düşünenlerin oranı yüzde 73, sabit kalacağını düşünenler yüzde 21 oldu. Barometre sonuçlarına göre, Türkiye'de ekonomik büyüme yavaşlayacak, Türkiye'de enflasyon yükselecek, faiz oranları artacak ve döviz kuru enflasyona paralel seyredecek. Araştırmaya katılan yatırımcılar 2011 yılının son altı ayında ciro, üretim tutarı, karlılık ve pazar payı hedeflerini büyük oranda gerçekleştirdiklerini kaydetti.

-YATIRIMCILAR FİNANSAL KRİZİN DERİNLEŞMESİNDEN ENDİŞELİ-

Uluslararası yatırımcıların sıraladıkları "uluslararası yatırımları en çok etkileyecek olumsuz gelişmeler"in bir önceki araştırmaya göre büyük ölçüde aynı kaldığı dikkat çekiyor. Uluslararası yatırımcılar en çok uluslararası piyasalarda yaşanan finansal krizin daha da büyümesinden endişe duyuyor. İkinci sırada "yapısal reformların tamamlanamaması" ve daha sonra da "hükümetin cari işlemler açığının GSMH'ya oranını düşürememesi", "yerel siyasi dalgalanmalar" ve "büyümenin sürdürülebilir olmaması" endişeleri takip ediyor.

-YATIRIM DÜŞÜNENLERİN ORANI YÜZDE 48'DEN YÜZDE 43'E GERİLEDİ-

Ankete katılan uluslararası yatırımcı temsilcilerine göre, Türkiye'deki uluslararası yatırımların önündeki üç ana engel sırasıyla, "vergiler ve teşvikler", "hukuk güvenliğinin olmaması" ve "ekonomik istikrarsızlık" oldu. Daha önce yapılan ankete katılanların yüzde 48'i, var olan ekonomik gelişmelerin ışığında önümüzdeki dönemde yeni yatırımlar yapmayı düşünürken, bu oran 2012 yılının ilk araştırmasında yüzde 43 olarak gerçekleşti. 2012 yılında yatırımcılar yüzde 78 oran ile 100 milyon dolara kadar yatırım planlarken, 500 milyon doların üstünde yatırım planlayanların oranı sadece yüzde 4 oldu. Bu oran 2011 yılına göre düşüş gösterirken, geçen yıl 500 milyar dolara kadar yatırım planlayanların oranı yüzde 14 olmuştu. YASED üyesi uluslararası yatırımcıların sadece yüzde 34'ünün Türkiye'de ArGe faaliyeti bulunurken, yüzde 66'sında ArGe faaliyeti bulunmuyor. Türkiye'deki doğrudan yatırımların önündeki temel engellerde ilk sırada "vergi ve teşvik politikaları" birinci sırada yer aldı. Vergi politikalarını sırasıyla hukuk güvenliğinin olmaması, ekonomik istikrarsızlık, kayıt dışı ekonomi, siyasi istikrarsızlık ve fikri-mülkiyet hakları takip etti.

-CARİ AÇIK SORUNU ÖNCELİKLE DÜZELTİLMESİ İSTENİYOR-

YASED'in Barometre Araştırmasından ortaya çıkan beklentilere göre, cari işlemler dengesi meselesi, bu yıl hükümetin öncelik vermesi gereken konuların başında yer alıyor. Daha sonra sırasıyla yapısal reformlar, sürdürülebilir büyüme, ve enflasyon-faiz politikası geliyor. Yakın gelecekte ele alınması beklenen en önemli mevzuat değişikliklerinin ise yeni anayasa, gelir vergisi kanunu ve idari yargılama usulü kanunu olduğu göze çarpıyor. Araştırmada çeşitli ekonomik indikatörlere göre yılsonu beklentileri de ortaya kondu. Buna göre yabancı yatırımcıların tahminine göre 2012 yılında GSMH artışı yüzde 3,86, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 8,18, Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) yüzde 8,02, yılsonu TL-Dolar döviz kuru 1,85, yılsonu TL-Euro döviz kuru 2,38, yılsonu itibariyle faiz oranları yüzde 9,97, yılsonu ihracatı 135,8 milyar dolar, yılsonu ithalatı 212,5 milyar dolar ve cari işlemler açığının GSMH oranı da yüzde 7,64 olarak gerçekleşmesi beklendiği ortaya konuldu.

-TÜRKİYE'YE 12-15 MİLYAR DOLAR YATIRIM BEKLENİYOR, ENERJİ İLK SIRADA-

Araştırmaya katılan yabancı yatırımcıların yüzde 62'si Türkiye'ye 2012 yılında 10-15 milyar dolar arasında uluslararası doğrudan yatırım girişi olmasını bekliyor. 10 milyar dolardan az yatırım beklentisi yüzde 35, 15 milyar dolar'ın üstünde yatırım beklentisi oranı yüzde 3 oldu. Yatırımcılar önümüzdeki dönemde Türkiye'ye "enerji' başta olmak üzere sırasıyla sağlık, otomotiv ve yan sanayi, finansal hizmetler, gıda ve tarım, hızlı tüketim malları, ArGe, Bilgi ve İletişimi Teknolojileri (BİT) alanında yatırım bekliyor.

-YASED YATIRIMCI BEKLENTİ ENDEKSİ YÜKSELDİ-

Barometre sonuçlarının ardından, Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu tarafından yapılan Yatırımcı Beklenti Endeksi sonuçları da açıklandı. Buna göre, Yatırımcı Beklenti Endeksi, 2011 yılının son çeyreğinde 72,35 değerini alırken, 2012 yılının ilk çeyreğinde 72,78 değerine yükseldi. 2010 yılının ikinci yarısında hızlı yükseliş gösteren endeksin 2011 yılının ikinci çeyreğinden itibaren düşüş eğilimine girdiğini, fakat 2012 başında ufak bir artış gösterdiği görüldü. Buna karşın, endekste bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,04 oranında gerileme ortaya çıktı. Bu da endeksin, ekonomik büyüme ile önemli bir korelasyonu olduğunun tekrar altını çiziyor. Endekste, önümüzdeki dönemde uluslararası piyasalarda sağlanacak bir istikrar ve Türkiye'nin cari açık konusunda yapısal anlamda sağlayabileceği iyileşmeler, hem yatırımcı güvenine hem de büyümeye pozitif yansıyacağı belirtiliyor.

-"YASED ÜYELERİNİN İLAVE HAT, MAKİNE YATIRIMLARI DEVAM EDİYOR"-

Toplantının ardından soruları yanıtlayan YASED Başkanı İzzet Karaca, Türkiye'nin güvenli bir liman olup olmadığının sorulması üzerine, 2011'de 12 milyar dolarlık yatırım rakamının ilk 11 ayda yakalandığını söyleyerek, şu yanıtı verdi:

"Aralık ayı henüz çıkmadı ancak 12-13 milyar dolar civarında bir yerde bitireceğiz. Bu 2011'in, 2010'a göre daha iyi geçtiğini gösteriyor bize. 2012'de beklentimiz 12-15 milyar dolar arasında devam edeceği şeklinde. Dolayısı ile Türkiye'ye güven devam ediyor. Bunun arkasındaki temel neden de, çok büyük büyümeye sahip olması. Yani 2011'de ekonomideki büyümeye baktığımızda yüzde 8'in üzerinde bir büyüme var. Bu büyümenin bir gereksinimi olarak Türkiye'de artık bazı kapasite yetmemeye başladı. O nedenle ilave hat, ilave makine yatırımları tüm şirketlerimizde devam ediyor. Ben doğrudan 12-15 milyar dolar derken, tekrar vurguluyorum. Mevcut şirketlerimizin yatırımları da devam diyor. Çünkü bu büyümeyi karşılayabilmek için ilave yatırım, istihdam yapmak gerekiyor. Tabiki problem yok diyemeyiz. Barometrede zaten hangi alanlara odaklanmamız gerektiğin gördük. Biz de onlar üzerinde çalışarak, Türkiye'nin yatırım ortamının daha iyi olması ve bu yatırımların artması için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz."

-"TÜRKİYE KÜRESEL OYUNCU"-

Türkiye'nin küresel bir oyuncu olduğunu söyleyen Karaca, ekonomik istikrarda önümüzdeki 6 ayın temkinli olduğunu, bunun da dünyadaki durgunluk beklentisinden kaynaklandığını söyledi. Global gelişmelere göre Türkiye'de yatırımların devamının da ayın oranda etkileneceğini düşündüğünü dile getiren Karaca, "Geçtiğimiz 6 ayda gibi bir ekonomi yönetimi devam ettirilebilirse, yatırımların Türkiye'ye gelmemesi için çok büyük bir neden olduğunu düşünmüyorum" dedi.

-"100 MİLYON DOLARDAN FAZLA YATIRIMLARDA TEREDDÜT VAR DEMEK Kİ"-

YASED Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Nas, yatırım rakamlarına ilişkin bir soru üzerine, "100 milyon dolardan fazla yatırımlarda bir tereddüt var demek ki. Bu, uluslararası finansal koşulları kestirememekten oluşuyor. Bu mutlaka olumuz değil, kestirememek. Yüksek ölçekli yatırımlarda şu sıralarda bir tereddüt olduğu doğru. Yani "bekle gör". Yüksek projelerin alt yapı projeleri olması halinde bu daha da artıyor. Çünkü bunlar uzun dönemli yatırımlar" yanıtını verdi.(ANKA/SON)

(HMD/ÖMR) - İstanbul