TÜİK Başkanı: 268'de 1 Hata Yaptık

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, "Geçen yıl 268 haber bülteni yayımladıklarını belirterek, "Bunları hangi gün ve hangi saatte yayımlayacağımızı söylüyoruz. Bunlar içinde bir tanesinde hata yapmışız. Hata dediğim erken açıklama" dedi.

Aydemir, TÜİK'te düzenlediği basın toplantısında, konuşmasına özellikle saat 10.00'da başladığına dikkati çekerek, "Yoksa 'erken açıklama yaptı' derler" ifadesini kullandı.

Birol Aydemir, toplantıda 3 Aralık 2012 tarihinde açıklanan enflasyon verileri ve 15 Ocak'ta açıklanan Hane Halkı İşgücü istatistiklerinde yapılan hataları değerlendirdi.

Hataların ardından yaptıkları açıklamaların samimi ve doğru olduğunu belirten Aydemir, "Biz hangi bülteni hangi gün hangi saatte yayınlayacağımızı söylüyoruz. Geçen yıl 268 haber bülteni yayınlamışız. 268 haber bülteni içerisinde 1 tane hata yapmışız. Hata dediğimiz erken açıklama" diye konuştu.

Aydemir, hata konusunda yapılan haberlerin kendilerini disipline ettiğini ve daha titiz olmaya ittiğini ifade etti.

Konuşması sırasında yaptığı sunumunda "erken öten horozu keserler" ifadesinin bulunduğu bir karikatüre dikkati çeken Aydemir, "Bizim için üzücü olan da karikatürdeki durum. İyi durum bizi dinamik tutuyor, bizi her zaman daha iyi yapmaya ve hata yapmamak için azami özen göstermeye itiyor. Ama üzücü durumda bazen eleştirilerin dozajı sert oluyor. Mutlaka eleştirilmesi lazım ama haksızlık yapılmaması lazım. Ben bazı durumlarda haksızlık yapıldığını düşünüyorum" diye konuştu.

Aydemir, yapılan hataların sebeplerini de şöyle anlattı:

"Enflasyonun erken açıklanma sebebi şu, biz istatistiği açıklıyorken, çeşitli koruma duvarları var. Bu koruma duvarları haber bülteni için ayrı, istatistiki tablolar için ayrı. Bu koruma duvarları şifreli veriliyor. Arkadaşlar bizim şifreleri kimsenin çözemeyeceğini iddia ediyorlar. Bilişim dünyasında her şey olabiliyor. Bizim iki hatamız da bilişim dünyasından kaynaklanıyor. İlk haber bülteninde koruma duvarı için bir şifre giriliyor ve burada bir saat ayarı var. Şifre çözülüyor 10.00'dan önce, ama saat ayarı olduğu için bülteni göremiyorsunuz. Saat 10.00'da görünür hale geliyor. TÜFE'ye bakarsanız, yıllar itibariyle seri şeklinde gelen tablolar var. Veri tabanından giriyor oraya. Zaten yayınlayan kuruluş veri tabanından almış. Başka türlü almış olması imkansız. Alabilir, gayet normal. Sadece hepiniz saat 10.00'da yayınlayacağınızı biliyordunuz. Başkaları saat 10.00'dan önce geçtiği halde 'yayınlayalım mı' diye sordular. Ben de 'Geçmeyin doğru değil. Bu yanlışlıkla oldu' diye söyledim. O kurum 10.00'da yayınlanacağını bildiği halde erken verdi. Biz haber bülteni yayınlamadık."

-"Bazıları tekrar denedi"-

Bu hatanın tespitini o günün akşamında yaptıklarını belirten Aydemir, o günden sonra istatistik tablolarında da aynı haber bültenlerindeki gibi şifreleme, aynı zamanda geçici bir klasörde durma teknolojisini uyguladıklarını bildirdi.

Aydemir, "Eminim ki, bir sonraki enflasyon bültenleri için de bazıları

'erken alabilir miyiz' diye tekrar denediler. Ama olmadı" diye konuştu.

-"Biz bir ilkemizi ihlal ettik"-

Birol Aydemir, 15 Ocak'ta SMS ile erken açıklanan Hane Halkı İşgücü İstatistikleri'ne ilişkin de değerlendirmede bulunarak, bilgileri, arayüze o gün saat 09.24'te girdiklerini söyledi.

Aydemir, bu hatayı da "Arayüzde haber bülteninin yayınlanma saati 10.00. Fakat İş Gücü istatistiklerinde 10.00 yazacağına 00.00 yazmış. Yani biz gece 00.00'da da yükleseydik, 00.01'de gözükecekti. Biz yüklediğimiz andan itibaren SMS gitmeye başlamış otomatik olarak. Burada iki hata var. Birisi şirketin hatası, çünkü onun sorumluluğunda. İkinci hata bizim. Bütün bunlara rağmen biz kontrol etmeliydik. Şirketin kaçta gireceğini biz görüyoruz" diye açıkladı.

Bu hata sonrasında yapılan basın açıklamasında, istatistik eş zamanlı olarak paylaşılmadığı için kamuoyundan özür dilediklerini ifade eden Aydemir, bunun tekrarlanmaması için gerekli önlemleri aldıklarını, SMS ile ilgili şirket ile hukuki süreçlerinin devam ettiğini söyledi.

Aydemir, şirketin yayınlanmadan önce verileri görme ihtimalinin olmadığını belirterek, bu konuda yapılan yorumların doğru olmadığını bildirdi.

Verileri kimseye önceden verme gibi bir uygulamaları olmadığını belirten Aydemir, "Biz bir ilkemizi ihlal ettik. Veriler eş zamanlı olarak paylaşılmadı. Bizim herkese belli bir zamanda eşit erişim hakkı sağlamamız gerekiyor. Biz bunu ihlal ettik. SMS uygulamaları şu an için durduruldu. Geçici bir durum. Şirket ile sözleşmemiz zaten Şubat ayında bitecekti. Şu anki durumda da devam etmeyi düşünmüyoruz. Sürece bir bakacağız. Şirketler de kasıtlı bir şey yapmadı. Burada kasıt yok, hata var" diye konuştu.

İngiltere, Almanya, Fransa, Portekiz, İsveç'te de istatistik konusunda hatalar yapıldığına dikkati çeken Aydemir, bu kadar çok veri yayınlayan kurumun hata yapmamasının mümkün olmadığını kaydetti.

Aydemir, TÜİK'in erken açıkladığı verilerin ardından yapılan bazı haberlerin de hatalı olduğunu belirterek, içerisinde 4 ayrı hatanın bulunduğu bir haber örneği gösterdi.

Toplantıda, bir gazeteci Aydemir'in sunumunda hatalı haberi göstermesini eleştirerek, "Hiç bir kimse bir gazetenin yaptığı hatalı haber nedeniyle milyonlarca dolar para kazanmıyor" dedi.

(Sürecek)

Muhabir: Merve Özlem Çakır - Seval Ocak Adıyaman

Yayıncı: Fazilet Özer - ANKARA