Temmuz ayı kira artış oranı belli oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre göre haziranda enflasyon aylık yüzde 1.37, yıllık yüzde 35.05 oldu. Enflasyon verileri üzerinden yapılan hesaplamaya göre temmuz ayı için konut ve iş yeri kiralarında uygulanabilecek tavan zam oranı da belli oldu.

KİRA TAVAN ZAM ORANI BELLİ OLDU

12 aylık enflasyon ortalamasına göre hesaplanan orana göre; mülk sahipleri, temmuz ayında kontrat dönemi gelen kiracılarına en fazla yüzde 43,23 oranında zam yapabilecek.

Normal şartlarda TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranları, hükümet tarafından getirilen uygulama sonrasında yüzde 25'le sınırlandırılmıştı. 2024 yılı Temmuz ayı itibarıyla bu sınır kalktı ve temmuz ayından itibaren sözleşme yenileyecek olan kiracılar, TÜFE üzerinden kira zammı yapıyor. Buna göre, konut ve iş yeri kiralarına 12 aylık ortalama üzerinden artış yapılıyor.

GEÇTİĞİMİZ AY NE KADAR ZAM YAPILMIŞTI?

TÜFE'deki (2003=100) değişim 2025 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 1,53 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 15,09 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 35,41 artış ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 45,80 artış olarak gerçekleşti. Buna göre, haziran ayında kira artışı yüzde 45,80 oranında yapıldı.

KİRA ARTIŞ ORANI NASIL HESAPLANIYOR?

Türk Borçlar Kanunu'nun 344. maddesine göre, kira artış oranları, bir önceki kira yılında TÜFE'nin 12 aylık ortalamasına göre belirleniyor. Bu oran, hem konut hem de iş yeri kiraları için yasal üst sınırı oluşturuyor. 1 Temmuz 2024'ten itibaren kaldırılan yüzde 25'lik artış sınırı sonrası, kira zamları tamamen TÜFE'ye endeksli hale geldi. Örneğin, mevcut kira bedeli 10.000 TL olan bir konut için, TÜFE'nin 12 aylık ortalaması yüzde 45,80 ise, artış miktarı şu şekilde hesaplanıyor:

Hesaplama: 10.000 TL x 45,80/ 100 = 4.580 TL (artış miktarı)

Yeni Kira Bedeli: 10.000 TL + 4.580 TL = 14.580 TL

İş yeri kiralarında da aynı yöntem uygulanıyor, ancak kira sözleşmesinde farklı bir oran belirtilmişse ve bu oran TÜFE'yi aşmıyorsa, sözleşmedeki oran geçerli olabiliyor. Ev sahipleri, TÜFE oranının altında bir artış yapmaya karar verebilir, ancak üstünde bir artış yasal olarak geçersiz sayılıyor.

TÜFE VE ÜFE'NİN ROLÜ NEDİR?

TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi), vatandaşların satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyat değişimlerini yansıtırken, ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) üretim maliyetlerindeki dalgalanmaları gösteriyor. 2019 yılında yapılan yasal değişiklikle, kira artış oranlarında ÜFE yerine TÜFE esas alınmaya başladı. Ancak, bazı eski kira sözleşmelerinde "TEFE-ÜFE ortalaması" ibaresi bulunabiliyor. Bu durumda, eğer sözleşmedeki oran TÜFE'yi aşıyorsa, yasal üst sınır olarak TÜFE oranı uygulanıyor. Örneğin, bir kira sözleşmesinde "TEFE-ÜFE ortalaması" yazıyorsa ve bu oran TÜFE'den yüksekse, artış TÜFE'ye göre yapılıyor.