Tcmb: Enflasyonda Gözlenen Yükselişte, Ekonomik Temellerden Uzak Fiyatlama Oluşumları Etkili Oldu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yılın son Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına ilişkin raporunu yayınladı. Raporda, "Enflasyonda gözlenen yükselişte, jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili oldu" denildi.

Merkez Bankası, 22 Aralık'ta yapılan PPK toplantısına ilişkin özet raporunu bugün yayınladı. TCMB'nin toplantısında, enflasyon gelişmeleri, enflasyonu etkileyen unsurlar ve gelişmeler ile para politikası ele alındı. Gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerindeki ayrışmanın artarak devam ettiği belirtildi. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ve üyeler Taha Çakmak, Mustafa Duman, Elif Haykır Hobikoğlu, Emrah Şener'in katıldığı aralık ayı PPK toplantısında özetle şunlar ele alındı:

"GIDADA FİYAT ARTIŞLARI GENELE YAYILDI: Yıllık enflasyondaki düşüşte enerji ve temel mal gruplarının etkisi belirleyici olurken aylık bazda gıda grubu fiyat gelişmeleri öne çıktı. Temel mal grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda gerilerken enerji grubunda fiyatlar ılımlı seyretti ve grup yıllık enflasyonu baz etkisiyle düşüş kaydetti. Gıda grubunda genele yayılan fiyat artışları izlenirken grup yıllık enflasyonundaki artışta taze meyve ve sebze kaleminin yanı sıra süt ve süt ürünleri fiyatlarındaki yükselişin etkisi belirgin oldu. Üretici fiyatları aylık artış oranı elektrik, doğal gaz imalatının yanı sıra rafine petrol ürünleri ile ana metal sanayi fiyatlarındaki düşüşler öncülüğünde önemli ölçüde yavaşladı, bu doğrultuda üretici yıllık enflasyonu geriledi.

MEYVE-SEBZE FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ KASIMDA HIZLANDI: Gıda ve alkolsüz içecek grubu yıllık enflasyonu 3,50 puan yükselerek yüzde 102,55 seviyesine ulaştı. Fiyat artışlarının grup geneline yayıldığı izlenirken yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 5,00 puan yükselişle yüzde 97,24, işlenmiş gıdada ise 2,03 puan artışla yüzde 107,35 oldu. Mevsimsellikten arındırılmış veriler, işlenmemiş gıda grubunda taze meyve ve sebze fiyatlarındaki yükselişin kasım ayında hızlandığına işaret ederken bu gelişmede tarla-sera geçişindeki düzensizlikler ile meyvelerde endekse yeni giren ürünlerin etkisi öne çıktı.

MERKEZ BANKALARININ FAİZ ARTIRIM DÖNGÜLERİ YAKINDA SONLANACAK: Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma artarak devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin sürdüğü gözlenmektedir. Ayrıca finansal piyasalar, artan durgunluk risklerine karşı faiz artışı yapan merkez bankalarının faiz artırım döngülerini yakında sonlandıracağını beklentilerine yansıtmaya başladı.

ENFLASYONUN YÜKSELİŞİNDE EKONOMİK TEMELLERDEN UZAK FİYATLAMALAR ETKİLİ OLDU: Enflasyonda gözlenen yükselişte, jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili oldu.

BÜYÜMEDE YAVAŞLAMA EĞİLİMİ SÜRÜYOR: Yılın son çeyreğine dair öncü göstergeler ise zayıflayan dış talebin etkisiyle büyümedeki yavaşlama eğiliminin sürdüğüne işaret etmektedir. Çeyreklik olarak, ekim ayı itibarıyla dördüncü çeyrekte sanayi üretimi artışı yüzde 2,1 oranında gerçekleşirken tipik olarak oynaklık gösteren sektörler dışlandığında sanayi üretimindeki artış yüzde 0,6 ile daha sınırlı oldu.

YÜKSEK ENERJİ VE ALTIN İTHALATI, CARİ İŞLEMLER DENGESİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR: Enerji ve altın ithalatındaki yüksek seyir, cari işlemler dengesini olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Cari işlemler dengesi ekim ayında 0,4 milyar dolar açık verirken yıllıklandırılmış cari açık 4,5 milyar dolar artışla 43,5 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı, görece yüksek seviyelerini koruyan enerji ve altın ithalatının da etkisiyle kasım ayında 8,8 milyar dolar oldu.

TÜM ARAÇ SETLERİ LİRALAŞMA HEDEFİYLE UYUMLU HALE GETİRİLECEK: Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve fonlama kanalları başta olmak üzere tüm politika araç setini liralaşma hedefleriyle uyumlu hale getirecektir. Uygulanacak politikalar, aralık ayında açıklanacak olan 2023 Yılı Para ve Kur Politikası metninde kapsamlı olarak ilan edilecektir."