TBMM Dışişleri Komisyonu

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, mevzuatta yapılacak değişiklikle özel sektörün rağbet etmediği Ağrı ve Iğdır gibi iller ile ilçelere doğalgaz dağıtımının kamu eliyle yapılmasını ve kamu tarafından finanse edilmesini öngöreceklerini bildirdi.

Yıldız, TBMM Dışişleri Komisyonu üyelerine, Azerbaycan ile yapılan doğalgaz anlaşmasıyla ilgili bilgi verdi.

Türkiye'nin büyüme hızının, dünyanın büyüme hızından daha hızlı olduğunu ifade eden Yıldız, "Özellikle doğalgazdaki arz güvenliğiyle alakalı husus, son iki yılda bizim de öngörülerimizin daha üzerinde bir büyüme rakamlarıyla sonuçlandı. İçinde bulunduğumuz yılda, son iki yıldaki yüzde 25'lik büyümeye ek olarak talep eğrileri oluştu. Bu bizim, 2008 yılında yaşanan global krizle beraber enerji kalemlerine yansıyan tüketim eğrilerini etkilemesiyle beraber geldiği noktadan sonra son derece enteresan ve ilginç bulunuyor, uluslararası kamuoyunda" diye konuştu.

Türkiye'nin 5 ayrı ülkeden doğalgaz, 11 ayrı ülkeden de ham petrol ithal ettiğini belirten Yıldız, doğalgaz ithal edilen ülke sayısının güzergah çeşitlendirmesinin düşünüldüğünü, Türkiye'nin, coğrafyasından kaynaklanan avantajları kullanmak istediğini söyledi.

-Nabucco Projesi-

Komisyon üyelerinin Nabucco Projesi ile ilgili tartışmaları hatırlatması üzerine Yıldız, bu tür büyük projelerin tehdit ve fırsatlarının bitmeyeceğini kaydetti.

Proje hakkında bilgi veren Yıldız, Türkiye'nin projelere olumlu katkısının devam edeceğini bildirdi.

Komisyon üyelerinden CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi, İran'dan alınan doğalgazla ilgili bilgi istedi.

Türkiye'nin doğalgaz ithal ettiği en önemli 5 ülkeden birinin İran olduğunu vurgulayan Yıldız, İran doğalgazında kriz olmadığını, ancak bazı konularda anlaşmazlıkların bulunduğunu kaydetti. Yıldız, "Bunlardan biri fiyat. Türkiye refah seviyesini arttırmışken aynı zamanda fiyatın ucuzlamasına dikkat etmemiz lazım. Bundan 3 yıl önce İran fiyatı Rusya fiyatından daha düşükken, şu anda Rusya fiyatından daha yüksek. Bu, bizim tarafımızdan kabul edilebilir bir şey değil" diye konuştu.

MHP Iğdır Milletvekili Sinan Oğan da Güney Akım'a neden destek verildiğini, Iğdır'a doğalgaz dağıtımının neden yapılmadığını sordu.

-"Rusya ile karşılıklı bağımlılık oluşturmayı hedefledik"-

Rusya'nın Türkiye'nin stratejik işbirliği yaptığı dünyada önemli bir güç olduğunu söyleyen Yıldız, "Bir projeyi tercih etmek diğerinden anlamına gelmiyor. Önemli olan burada, Türkiye'nin çıkarlarının, toplamında altını çizdiğinizde en büyük faydaya ulaşacağı kısımdır" diye konuştu.

Rusya ile karşılıklı bağımlılık oluşturmanın temel hedef olduğunu dile getiren Yıldız, "Biz, Türkiye'nin lehine olan projeleri, karşılıklı çıkar, bağımlılık prensibi doğrultusunda gündeme getiririz ve açıkça konuşuruz" dedi.

Hem Nabucco'ya hem Güney Akım'a hem Kuzey Akım'a hem ITGI ve TAB'a ihtiyaç olduğunu, bunların kısa vadede rakip gibi gözüktüklerini, orta ve uzun vadede ise birbirini destekleyen projeler olduğunu anlatan Yıldız, "Biz genel bakıyoruz, büyük resmi gözümüzün önünden kaçırmamaya gayret ediyoruz. Güney Akım'ın da desteklenmesi ve proje izni verilmesi lazım geldiğine karar verdik, ancak bu bir izinler silsilesidir. Bu hat üzerinde çalışabilirlik izni verdik" diye konuştu.

Iğdır'a doğalgaz dağıtımı yapılması konusuyla ilgili de BOTAŞ'ın iller arası iletim hatlarını kurduğunu, şehir içi dağıtımların ise özel sektör tarafından yapıldığına dikkati çeken Yıldız, özel sektörün rağbet göstermediğini bildirdi.

Yaklaşık 71 kente doğalgaz dağıtımını getirdiklerini ancak, 63-64 kentte dağıtım yapıldığını anlatan Yıldız, "Bizim çıkarttığımız projeler arasında 60 yılda kendini amorti etmeyen yerleşim birimleri var. Ama biz sosyal devlet anlayışı içinde bunları yürütüyoruz. Mevzuatta değişiklik yapacağız. (Ağrı ve Iğdır gibi iller ile ilçelere) Kamu eliyle bunların yapılmasını ve kamu tarafından da finanse edilmesini bir nevi öngöreceğiz" dedi.

Komisyon üyelerinin Güney Kıbrıs ile İsrail arasındaki yakın işbirliği ve enerji araştırmaları konusunda bilgi isteğine Yıldız, Güney Kıbrıs'ın yaptığı işlemlerin, adanın tamamına münhasır olan hakların tek taraflı kullanılmasına dönük uluslararası hukuka aykırı durum olduğunu söyledi.

Adada bir damla doğalgaz ya da petrol olması halinde bunun Kıbrıs halkının tamamı tarafından paylaşılmasının doğru olacağını ifade eden Yıldız, "Kuzey Kıbrıs'ta sondaj çalışması başlattık. Biz orada petrol bulursak, bu hak tabii ki KKTC'nin ama Güney Kıbrıs'ın da burada hakkı vardır. Ama hangi şartla. Bütün bu İsrail ile beraber yapılan doğalgaz ve petrol aramalarının her birinin aynı şekilde masaya konulursa bunun ortak paylaşılacağını söylüyoruz" dedi.

-"Iğdırlılar HES'leri basabilir"-

MHP Iğdır Milletvekili Sinan Oğan, HES'lerin kontrolünde sorun bulunduğunu, bu kontrolünün sağlanamaması durumunda Iğdırlılar'ın HES'leri basabileceğini söyledi.

Yıldız, suların yönetiminin Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nca yapıldığını belirterek, Sefaköy Barajı ile ilgili sorunun tarafların katılımıyla yapılacak toplantıda görüşüleceğini kaydetti.

18 milyar dolarlık yatırıma denk gelen büyük çoğunluğu HES projesi olan 61 projenin çeşitli nedenlerle askıya alındığını anlatan Yıldız, bu tabloyu Türkiye'nin hak etmediğini belirtti.

Komisyonda, Türkiye ile Azerbaycan arasında Türkiye'ye doğalgaz satışına ve Azerbaycan kaynaklı doğalgazın Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinden transit geçişine ve doğal gazın Türkiye üzerinden taşınması için münhasır boru hattının geliştirilmesine ilişkin anlaşma ile mutabakat zaptının onaylanmasının uygun bulunduğuna dair iki tasarı kabul edildi.

Muhabir: Arife Yıldız Ünal

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM