Tat, Harran'da 1 Milyon Ton Domates Üretip, 80 Milyon Dolar Yatırımla Salça Yapacak

Urfa’daki Harranova Çiftliği’nde hayvancılıktan sonra domates üretimine odaklanan Koç Topluluğu, Tat Konserve ile iddiasını artırdı.

Tat Konserve Genel Müdürü Güçlü Toker, 80 milyon dolara mal olan fabrikanın ilk bölümünü haziranda açmayı planladıklarını belirtirken, "Dekar başına 10 ton domates elde ediyoruz. Hedefimiz Şanlıurfa’da 100 bin dekar alanda domates üretmek" dedi.

ATA Grubu ve Ethem Sancak’la ortak olduğu çiftliğe Harranova adını verip, tümüyle devralan Koç Grubu, Şanlıurfa’da hayvancılıktan sonra domates üretiminde önemli yol almaya başladı. Koç Holding’in "gıda grubu" haline gelen Tat Konserve’nin Genel Müdürü Güçlü Toker, "Geçen yıl 4 bin dekar alanda domates üretimi denedik ve başarılı olduk. Önümüzdeki sezonda ekim alanını 15 bin dekara çıkaracağız. Hedefimiz Şanlıurfa’da başta Harran olmak üzere 100 bin dekar alanda domates üretmek" dedi. Dekar başına 10 ton domates elde ettiklerini belirten Toker, bölgede başladıkları 80 milyon dolarlık salça fabrikası yatırımında haziran ayında üretim aşamasına gelmeyi planladıklarını bildirdi.

5 YILLIK KİRALAMA: Güçlü Toker, Şanlıurfa’da domates üretimi için tarla kiralama yoluna gittiklerini ifade ederek, şunları dile getirdi: "Kiralamayı 5 yıllığına yapıyoruz. Süreyi böyle koyma nedenimiz, sulama alt yapısının 5 yılda bir değişme aşamasına gelmesi. Bizim domates üretimi yaptığımız alanlarda sulamayı ’toprak altı damlama’ şeklinde gerçekleştiriyoruz. Dekar başına 150-170 dolar sulama yatırımı yapıyoruz. Toprak kiralama yöntemi, bizim açımızdan sözleşmeli çiftçilikten daha verimli yürüyor."

BU YIL 150 BİN TON: Bu yıl 15 bin dekar alanda domates üretmeyi planladıklarını kaydeden Toker, şöyle konuştu: "80 milyon dolara yaptığımız fabrikamızın ilk bölümünü bu yıl haziran ayında üretime açmamız gerekiyor. Bu amaçla yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Çünkü, 15 bin dekarlık alanda bu yıl 150 bin ton domates elde ederiz. Bu domatesi Batı’daki fabrikaya taşıyıp, salça yapacak halimiz yok. Üretimi orada gerçekleştirmemiz gerekiyor."

’OLMAZ’ DEDİLER: Güçlü Toker, Türkiye’nin en büyük yatırımlarından biri olan GAP’ın sulama kanallarının devreye girmesinden sonra bölgenin pamuk üretimine yüklendiğine dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Orada pamuktan başka birşey üretilmez diye düşünülmüş. Oysa bu büyük bir yanılgı. Biz domates üretimini denemeye başladığımızda, ’olmaz, başaramazsınız’ diye tutturdular. 4 bin dekar alanda deneme yaptık, başarılı olduk. Eminim 15 bin dekar alanda da iyi verim alacağız. Böylelikle her yıl ekim alanımızı genişleteceğiz."

200 KİŞİ ÇALIŞTI: 4 bin dekar alanda domates üretimi sırasında 200 kişinin çalıştığını vurgulayan Toker, istihdam yönünü şöyle anlattı: "Bu yıl 15 bin dekara çıkınca, çalışan sayısı da ona göre artacak. 100 bin dekar alana yayıldığımızda yine aynı şekilde istihdam kapısı daha da açılacak."

Bölgeye yatırımları 120 milyon doları buluyor

TAT Konserve’nin Şanlıurfa’ya 80 milyon dolara salça fabrikası kurmasıyla Koç Grubu’nun kentteki yatırımının boyutu 120 milyon dolara çıkacak. Koç Grubu, Şanlıurfa’ya ilk adımını Harran’da Koç-Ata Çiftliği’ni Ata Grubu’yla ortaklaşa kurmasıyla attı. Süt ve et hayvancılığı yapılan çiftliğe daha sonra Ethem Sancak üçüncü ortak olarak girdi. Zamanla Koç Grubu, "Burada kára geçemedik" düşüncesiyle çiftlikteki hisselerini satmayı düşündü. Bölgede hayvancılık konusunda örnek olmak amacıyla, biraz da sosyal sorumluluk çerçevesinde giden Koç Grubu, daha sonra ortaklarının hisselerini devralıp, çiftliğin adını Harranova yaptı. Harranova Çiftliği, yeni stratejisiyle sadece et hayvanlığına yöneldi ve 12 bin baş hayvan varlığına ulaştı. Koç Grubu’nun bu alana yaptığı yatırım toplam 40 milyon dolara ulaştı. Tat Konserve Genel Müdürü Güçlü Toker, hayvan varlıklarını 24 bin başa çıkarmayı planladıklarını söyledi.

Kaliforniya’da 150 milyar dolar dönüyor, GAP’a örnek olabilir

TAT Konserve Genel Müdürü Güçlü Toker, GAP Bölgesi’nin tarım alanı olarak ABD’nin Kaliforniya eyaletini çok andırdığını ifade ederek, şunlara dikkat çekti: "Kaliforniya’da tarım cirosu bugün 150 milyar dolar dolayında. 50 yıl önce Kaliforniya’da bugün Türkiye’nin GAP’ta yaşadığı sıkıntılar gündeme gelmiş. Suya kavuşan toprağın salma sulama yüzünden tuzlanması orada da görülmüş. GAP’taki tuzlanma sadece salma sulamadan değil, yoğun pamuk ekiminden de de kaynaklanıyor. Kaliforniya’da da aynı sorun yaşanmış, sonra ürün çeşitlemesine gitmişler. Başta Şanlıurfa olmak üzere bölgede başka tarım ürünleri de yetişebilir. Biz domatesi başlattık, bir başkası örneğin çilekte yoğunlaşabilir. Kaliforniya’da bugün her birinin yıllık cirosu 1 milyar doları aşan en az 20 tarım ürünü var. GAP’ta biz neden böyle bir çeşitlenme yaratmıyoruz. GAP’ta sulanabilir alanlar, Kaliforniya’nın yarısından biraz fazla. Öyleyse doğru bir stratejiyle GAP’ta 50-75 milyar dolarlık bir tarım cirosuna ulaşmak mümkün."

Harranova’ya Koç Ailesi önem veriyor

TAT Konserve Genel Müdürü Güçlü Toker, "Bir dönem Koç Grubu Şanlıurfa’daki hayvancılık yatırımını elden çıkarmayı düşünüyordu. Şimdi Harranova Tarım’a farklı mı bakıyorlar?" sorusunu şöyle yanıtladı: "Şimdi durum geçmişteki gibi değil. Özellikle domates projemizle birlikte Şanlıurfa’daki, GAP Bölgesi’ndeki potansiyel daha iyi anlaşıldı. Şanlıurfa’da süren salça fabrikası yatırımının yanısıra, Maret de bir kesimhane kuruyor. Koç Ailesi, bu konuya özel önem veriyor. Nitekim Temel Ticaret, Harranova Tarım’ın yüzde 25’inin sahibi durumunda."