Siyasi İstikrar Bozuluyor Ekonomi de Kötüye Gidiyor

Siyasi ve ekonomik istikrarın geçtiğimiz 6 ayda kötüleştiği görüşünde olan uluslararası yatırımcılar, bunun önümüzdeki dönemde daha da bozulacağını düşünüyor. Yatırımcılar ekonomik istikrarın daha da kötüye gideceğini öngörürken YASED Başkanı Tahir Uysal, içerdeki ve dışardaki gelişmelerden dolayı 2009’da yabancı sermaye miktarında mutlaka bir yavaşlama görüleceğini söyledi.

ULUSLARARASI Yatırımcılar Derneği’nin (YASED) Barometre Araştırması sonuçlarına göre, uluslararası yatırımcıların çoğu dışarıda durgunluk beklerken, içerde de istikrardan endişe ediyor. Bu durum yatırım yapma kararını şimdilik etkilemese de, YASED Başkanı Tahir Uysal bu yıl 15 milyar dolar öngördükleri yatırım miktarında önümüzdeki yıl mutlaka bir yavaşlama beklediklerini söyledi.

Reformları yapın

Yatırımcıların yüzde 82’si geçtiğimiz 6 ayda siyasi istikrarın daha kötüye gittiğini, yüzde 62’si bunun önümüzdeki 6 ayda da daha kötüye gideceği görüşünü paylaşırken, Türkiye’de uluslararası doğrudan yatırımların önündeki engeller arasında da siyasi istikrarsızlık ilk sırayı aldı. Bunu yüzde 57 ile kayıtdışı ekonomi, yüzde 53 ile yasal çerçeve ve yüzde 43 ile ekonomik istikrarsızlık izledi. Hükümetin önümüzdeki dönemde öncelik vermesi gerekenlerin başında yüzde 73 ile yapısal reformlara yer verilirken, diğer beklentiler şöyle sıralandı: "Cari işlemler dengesi, AB müzakere süreci, enflasyon, işsizlik, büyüme oranları, greenfield (yeni) yatırımlar, sosyal politikalar." YASED Genel Sekreteri Mustafa Alper de, üyelerin değerlendirme yaparken ekonomide yapılanlara da baktıklarını, dolayısıyla son 6 ayda bu konuda çok fazla gelişme kaydedildiğini düşünmediklerini aktardı.

Yatırımlar sürecek

Barometre sonuçlarına Türkiye’deki uluslararası yatırımcıların yüzde 80’i gelecek aylarda dünya ekonomisinde yavaşlama-durgunluk yaşanacağı görüşünü taşırken, Türkiye ekonomisine dönük büyüme beklentilerinde ise yüzde 66 oranında "yavaşlayacak", yüzde 28 oranında "sabit kalacak" görüşünde. Beklentilerdeki bozulmaya karşın uluslararası yatırımcıların yüzde 61’i yeni yatırım planlıyor. YASED Başkanı Tahir Uysal, bu durumu şöyle açıkladı: "Uluslararası yatırımcılar Türkiye’ye uzun dönemli bakıyor.Yatırımcıların uzun ve orta dönem için beklentisi, aslında olumlu olduğunu, ancak kısa döneme ilişkin bazı endişeler taşıyor."

15 milyar dolar gelir

Yıl sonu itibariyle Türkiye’ye gelmesi beklenen doğrudan yabancı yatırım miktarındaki 15 milyar dolar öngörüsünüi koruduklarına değinen Uysal, şu değerlendirmeyi yaptı: "İlk 7 ayda gerçekleşen 9.4 milyar dolarlık rakam, geçen yıla göre yüzde 35 düşük ama ama fena bir rakam değil. Bu düşüşü sadece Türkiye’ye bağlamamak lazım. Türkiye’de ise çok fazla projenin değerlendirilip hayata geçirilmediğini görüyoruz. Böyle devam ederse 2009’da miktarın 15 milyar doların altında kalacağını, 12-15 milyar dolar arasında olacağını düşünüyoruz. Bu da özelleştirmelere bağlı. Bizim kaygılarımız daha çok 2009’a yönelik. Geçen yıldan başlayan ve hala devam eden politik istikrarsızlık ile dış piyasalardaki gelişmelerden dolayı 2009’da yabancı sermaye miktarında mutlaka ama mutlaka bir yavaşlama göreceğiz."

Bu haliyle İstanbul finans merkezi olamaz

BAROMETRE araştırmasının bir dikkat çeken sonucu da İstanbul’un finans merkezi olup olamayacağına yönelik değerlendirme oldu. Hükümetin bu yöndeki çabalarına, söylemlerine, Merkez Bankası ve kamu bankalarının İstanbul’a taşınma hazırlığı yapmasına karşın YASED üyeleri, bu konuda ikna olmuş görünmüyor. "Mevcut mevzuat çerçevesinde İstanbul küresel bir finans merkezi olmaya aday mıdır" sorusuna verilen yanıtların yüzde 58’i "hayır" olurken, yüzde 36’sı "evet" şeklinde oldu. Bu arada yatırımcıların hükümetin kaygılara ve beklentilerine bir an önce cevap vermesini beklediklerini vurgulayan Tahir Uysal, özellikle uluslararası finansal krizin etkilerini azaltacak şekilde daha aktif ekonomik politikalar izlenmesini istediklerini kaydetti. Bir diğer önemli konunun da IMF ile ilişkiler olduğuna dikkat çeken Uysal, "IMF konusunda bence boş yere zaman kaybediliyor. Programın bir şekilde imzalanmasında ve açıklanmasında yarar var" dedi. Uysal, AB konusunda da hükümetin çok daha kararlılıkla hareket etmesi gerektiğini belirtti.

Türkonfed: Seçim ekonomisi uygulamayın

TÜRK Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Başkanı Celal Beysel, Türkiye’nin, dünya krizini en az zararla atlatması için sıkı ve kararlı para politikasını sürdürmesi ve seçim ekonomisinden uzak durması gerektiğini belirtti. Beysel, piyasalarda yaşanan gelişmelere ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, ikinci çeyrekte büyüme hızında beklenmeyen orandaki düşüşe dikkat çekti. Amerika’da Lehman Brothers’in iflasının dünya finansal krizinin geldiği nokta konusunda net bir uyarıcı olduğunu ifade eden Beysel, şunları kaydetti: "Dünya ne zaman sona ereceği ve ne kadar genişleyeceği öngörülemeyen çok önemli bir kriz yaşamakta. Bu kriz her aşamasında, belini ekonomik açıdan yeni yeni doğrultan Türkiye gibi ülkeleri, diğerlerine oranla çok daha sert etkiliyor. Bu duruma karşı önlemlerimizi iki misli artırmamız gerekirken, biz iç tartışmalar ve seçime yönelik bitmek bilmeyen politikalarla zamanımızı harcıyoruz. İkinci çeyrekte sert bir düşüş gösteren 1.9’luk ekonomik büyüme, yüzde 9’a varan işsizlik oranı ve rekor cari açık, ekonomi yönetimimizin ne durumda olduğunu gözler önüne seriyor. Oysa dünya krizini en az zararla atlatmak için sıkı ve kararlı para politikasını sürdürmek ve seçim ekonomisinden uzak durmak zorundayız."