Sanayinin İkinci Liginde 157 Şirket Zarar Yazdı

Sadece son çeyreği krizli olan 2008, “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi”ne giren şirketler için kâr, borç, ciro ve istihdam açısından ‘en büyük’ krizin yaşandığı 2001 verilerinden sonra en kötü yıl oldu. Listedeki 496 özel sektör şirketinden 157’si zarar etti. Bu rakam 2007’de 55’ti. Listenin zirvesindeki şirket dahil 56 şirket ‘kâr-zarar’ durumundan utanıp gizlemeyi yeğledi.

İSTANBUL Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl yaptığı “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasında listeye giren sanayi kuruluşları için de durum pek iç açıcı değil. Listedeki 496 özel sektör şirketinden 157’si zarar etti. Bu rakam 2007’de sadece 55’ti. Listenin zirvesindeki şirket dahil 56 şirket ‘kâr-zarar’ durumunu gizledi. 2008 verilerine göre yapılan listede birinciğe 104 milyon 39 bin 438 liralık üretimten satış hasılatıyla, 2007’de 177’inci sırada olan Samsunlu Ulusoy Un Sanayi ve Ticaret A.Ş. yerleşti. İkinci sırada ise daha önce listede olmayan Gaziantepli Selçuk İplik Sanayi ve Ticaret A.Ş. 104 milyon 12 bin 123 liralık üretimden satış cirosuyla yer aldı.

Kâr çöktü, zarar fırladı

“İkinci 500”de vergi öncesi dönem kârı 2007’de yüzde 36 artarken, 2008’de yüzde 16.5 azaldı. 2008’de vergi öncesi dönem zararında ise çok sert artış yaşandı. 2007’de “İkinci 500” genelinde dönem zararı yüzde 32.3 küçülürken, 2008’de yüzde 150.4 artış gösterdi. Özel kuruluşlarda ise 2007’de yüzde 47.1 küçülen dönem zararı, 2008’de yüzde 319.2 düzeyinde “oldukça yüksek” oranlı bir artış yaşadı.

Özkaynak durdu, borç arttı

“İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” çalışması sonuçlarına göre, 2007’de yüzde 4.9 artış gösteren toplam borçlar, 2008’de yüzde 14.3 arttı. 2008’de kısa vadeli borçlar yüzde 16.2 artarken, uzun vadeli borçlar yüzde 8.8 büyüdü. Öz kaynaklar ise 2007’de yüzde 13.2 artarken, 2008’de kuruluşların kaynak yaratamaması nedeniyle sadece yüzde 0.6 büyüyebildi. 2007’de yüzde 1.7 artan ödenen faizler, 2008’de yüzde 53.8 ile “oldukça yüksek oranda” arttı. İkinci 500’de yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı da 2007’de 68 iken 2008’de 70’e yükseldi.

İki Tüpraş etmedi

İkinci 500’deki sanayi şirketlerinin 2008’de toplam üretimden satış cirosu 33.9 milyar TL, toplam satış hasılatı ise 45.5 milyar lira oldu. Bu rakamın 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2008 listesinde 27.7 milyar TL üretimden satış cirosuyla birinci olan Tüpraş’ın yanında çok küçük kaldığı dikkat çekti. İkinci 500’deki şirketlerin toplam cirosu 2 Tüpraş cirosu kadar etmedi.

İhracatta Opet

Ençok istihdam yaratan firma 1905 kişi ile Mintay Tekstil Konfeksiyon Sanayi ve Ticaret A.Ş. olurken, en fazla ihracat yapan firma da 93 milyon 62 bin liralık ihracatla Opet Petrolcülük A.Ş. oldu.

37 şirket ikinci lige düştü

İSTANBUL Sanayi Odası’nın “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde 2007’de 495 olan özel kuruluş sayısı 2008’de 496’ya çıktı. 2007’de “Birinci 500” kapsamında yer alan 37 kuruluş 2008’de “İkinci 500 Kuruluş” kapsamına gerilerken, 2007’de “İkinci 500”de yer alan 365 kuruluş 2008’de yine “İkinci 500” kapsamındaki yerini korudu. 98 kuruluş ise 2007’deki 1000 kuruluşun dışından 2008’de sıralamaya girebilmeyi başardı. “İkinci 500”de yer alan kuruluşların 119’u olan yüzde 23.8’i dokuma, giyim eşyası, deri ve ayakkabı sanayinde faaliyet gösterirken, istihdamın yüzde 38.7’si, yaratılan katma değerin yüzde 18.7’si ve ihracatın yüzde 29.4’ü bu sektör tarafından gerçekleştirildi.

Rakamlarla İkinci 500

Üretimden satışlar 33.9 milyar lira.

Toplam satış hasılatı 45.8 milyar lira.

Toplam ihracat 9 milyar dolar.

Toplam vergi öncesi dönem kârı 1.8 milyar lira.

Toplam zararı 1.3 milyar lira.

Borç 20.3 milyar lira, kısa vadeli 15.3 milyar lira.

Toplam özkaynak miktarı 15.8 milyar lira.

Toplam çalışan sayısı 186 bin 506 kişi.

Şirketi ilk kez ikinci lige çıktı, ‘Bu yılı mumla ararız’ mesajı verdi

İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Başkanı Tanıl Küçük, “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Kuruluşu” sonuçlarının, “İlk 500”e göre daha olumsuz bir tablo ortaya koyduğunu söyledi ve bu verilerin en derin kriz yılı olarak bilinen 2001’den sonraki en kötü olduğunu belirtti. Küçük, şöyle konuştu: “2008 yılı tüm sanayimiz için son derece zor geçti. Ancak İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmalarımızın sonuçları, 2008 yılının bu gruptaki işletmeleri daha da çok zorladığına işaret ediyor. 2008’den miras kalan olumsuzluklar, 2009’da şiddetini artırarak devam etti. Yılın ilk çeyreğinde 2009’un ilk yarısı son 10 yılın en olumsuz dönemidir.”

Dipten çıkıyoruz ama

2009 yılı ikinci çeyrekle beraber sanayi üretiminde ve ekonominin genelinde dipten çıkışın başladığı yönde işaretler gelmeye başladığını da söyleyen Tanıl Küçük, “Haziran ayında sanayi üretimindeki düşüşün tek haneye gerilemesi iyimserliği güçlendirmiştir. Ancak iyimserliğe kapılmak 2009’un ikinci yarısını da kaybetmemize yol açabilir. Bu kritik geçiş döneminde dikkatler eko Önlemler ihmal edilmemeli. Aksi takdirde, 2009 yılına ait birinci ve ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu çalışmalarımızın sonuçları, 2008’i mumla aratır nitelikte olabilir” dedi.  Tanıl Küçük’ün Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Elit Çikolata ve Şekerleme Sanayi A.Ş. (Elit Çikolata) de “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesine 388’inci sıradan ilk kez girdi. 

Küçüklerin durumu daha kötü

“İkinci 500” listesindeki 288 şirket 250 kişiden fazla eleman çalıştırıyor ve büyük şirket kategorisine giriyor. 212 şirket ise KOBİ niteliği taşıyor.

2008 “İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” sonuçları, satış hasılatı ve üretimden satışlar açısından “Birinci 500” sonuçlarına göre daha “olumsuz gelişme” gösterdi.

2007’de dönem zararı yüzde 50.1 küçülmüştü, 2008’de yüzde 271 arttı. 2007’de yüzde 73.5 artan vergi öncesi dönem kârı 2008’de yüzde 74 küçüldü.

2008’de Türkiye genel ihracatı yüzde 23.1 yükseldi. “İkinci 500”ün ihracatı aynı yıl yüzde 16.1 artabildi. Bu nedenle toplam ihracattaki payı da yüzde 6.8’e geriledi.

“İkinci 500”de 2007’de sabit fiyatlarla yüzde 7.6 artan üretimden satışların 2008’de yüzde 2.2 küçüldüğü görülüyor.

“İkinci 500”de satış hasılatı, cari fiyatlarla 2007’de yüzde 10.3 artarken, 2008’de yüzde 7.5 ile daha küçük düzeyde artış gösterdi.