Piyasaların Yeni Korkusu Çin'deki Likidite Sıkışıklığı

BELGİN YAKIŞAN - Çin'de 7 günlük ortalama repo faizlerinin haziran ayından bu yana en yüksek seviyeyi görmesinin ardından, ülkede haziranda küresel anlamda etki yaratan likidite sıkışıklığı probleminin yeniden gündeme gelmesi, piyasalarda tedirginlik yarattı.

Çin'de cuma günü bankalararası piyasadaki likidite durumunun bir göstergesi olan 7 günlük ortalama repo faizi 50 baz puanlık artışla 7,56 seviyesine ulaşarak, haziran ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü.

Başlangıçta Çin Merkez Bankası'nın (PBOC) piyasaya likidite sağlamaktan kaçınması ise piyasalarda endişe ve tedirginlik yarattı. Aralık ayından bu yana düşüş kaydeden Çin'de Şangay bileşik endeksi haftayı yüzde 5,1 değer kaybıyla tamamladı. PBOC'nin piyasaya nakit enjekte etmesine rağmen, an itibariyle Çin'de 7 günlük ortalama repo faizlerinin yüzde 8,84'e yükseldiği görülüyor.

PBOC, haziran ayında da bankalararası piyasaya likidite sağlamayarak nakit sıkışıklığı yaratmış ve küresel piyasalarda tedirginliğe neden olmuştu.

Konuya yönelik AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Royal Bank of Scotland (RBS) Çin Başekonomisti Louis Kuijs, bankalararası faiz oranlarındaki en son yükselişin spesifik bir nedenden kaynaklandığını belirterek, bu durumun Çin Maliye Bakanlığı'nın alışılmadık davranışları sonucu oluştuğunu söyledi.

Kuijs, aralık ayında genellikle Çin Maliye Bakanlığı'nın birçok harcama yaptığını ve finansal sisteme para enjekte ettiğini anlatarak, PBOC'nin de bu doğrultuda likidite çektiğini kaydetti.

Çin Maliye Bakanlığı'nın aralık ayı itibariyle alışıldığı kadar harcama yapmadığına dikkati çeken Kuijs, "Bununla kalmayıp vergiler toplandı. Bu durum piyasalar üzerinde gerginlik yarattığı gibi, PBOC'nin de beklediği bir şey değildi" diye konuştu.

Kuijs, PBOC'nin geçen hafta piyasalara likidite enjekte ettiğini anımsatarak, şunları ifade etti:

"PBOC'nin piyasa likidite sağlaması piyasalardaki gerginliği azaltmaya ve piyasaları sakinleştirmeye yardımcı oldu. Tabii ki bunların hepsi hükümetin sıkı para politikası ve yüksek faiz oranları için arka plandaki hareketlerine karşı meydana geldi. Kredi büyümesi ve banka kaldıraç oranlarını kontrol altına almak amacıyla, Çin Maliye Bakanlığı ile ilgili spesifik gelişmeler, ilave endişe ve baskı yarattı. Maliye Bakanlığı'nın aralık ayının geri kalanında, harcamalarını artırmasını bekliyoruz. Bununla birlikte, sıkı para politikası duruşunun yerleşmesiyle faiz oranlarının gelecek aylarda yüksek kalması muhtemel."

"PBOC duruma hızlı cevap verdi"

Capital Economics Çin ekonomisti Qinwei Wang ise bankalararası oranların likiditelerdeki mevsimsel sıkışıklığın ardından yükseldiğini belirterek, politika yapıcıların amaçları konusundaki belirsizliğin etkisiyle şiddetlendiğini dile getirdi.

Wang, ancak PBOC'nin piyasa koşullarının normale dönmesi için harekete geçeceğini ve haziran ayında yaşanan uzun süreli likidite sıkışıklığının tekrar görülmesinin muhtemel olmadığını aktararak, bunu likidite sağlayarak açık bir şekilde gösterdiğini vurguladı.

Çin hisse senetlerinin aralık ayı başından bu yana değer kaybettiğinin altını çizen Wang, bu düşüşün bir başka nakit sıkışıklığının yaşanması endişeleriyle geçen hafta hızlandığına işaret etti.

Wang, geçen hafta bankalararası oranların yeniden haziran ayında görülen seviyelere yaklaştığına dikkati çekerek, "Bankaların düzenleyici gereksinimlerini karşılamada fonlama için rekabet etmesiyle, piyasa koşulları genellikle yıl sonuna doğru sıkılaşır. Hükümet genellikle aralık ayında merkez bankasındaki mali mevduatlarını aşağı çeker ve ticari bankalardaki hesaplarıyla kamu kuruluşlarına fon dağıtır. Buna karşılık PBOC de bankacılık sektörü likiditesinde ortaya çıkan dalgalanmayı dengelemek için para enjekte etmez" diye konuştu.

Benzer bir şekilde PBOC'un son iki haftadır planlanan likidite enjeksiyonu operasyonlarını askıya aldığını kaydeden Wang, "Öyle görünüyor ki bu mali indirme tahmin edilenden daha az oldu ve parasal koşulları sonuç olarak daha sıkılaştırdı" dedi.

Quinwei Wang, politika yapıcılarının iletişim eksikliğinin belirsizliği artırdığını ve belki de durumu daha kötüleştirdiğini belirterek, "Ancak PBOC duruma hızlı cevap verdi ve son üç gün içinde piyasalara acil 300 milyar yuan enjekte ettiğini ve gerekirse daha da likidite sağlayacağını açıkladı. Bu duyuru, piyasaların sakinleşmesine yardımcı oldu. Büyük resme gelince, PBOC daha sürdürülebilir bir hız için kredi büyümesini yavaşlatma amacıyla, piyasa oranlarını yavaş yavaş yukarı çekiyor" değerlendirmelerini yaptı. - İstanbul