Pirinçte Rant Kavgası

Türkiye'de ekmeklik buğdaydan sonra pirinçte de "psikolojik savaş" yaşandığı, yurtiçinde yeterli pirinç bulunmasına karşın, bazı firmaların spekülatif bir şekilde fiyatları artırarak, ithalatta gümrük vergilerinin düşürülmesi için kamuoyu yaratmaya çalıştığı öne sürülüyor.

Pirinç piyasasında yaşanan fiyat hareketleri üzerine, geçen hafta Toprak Mahsulleri Ofisi’nde (TMO) bir toplantı yapılarak, üreticiler, değirmenciler, paketlemeciler ve ilgili kamu kurumu temsilcileri bir araya getirildi. Toplantıyla ilgili TMO internet sitesinde yapılan duyuruda, toplantıda konuşan sektör temsilcileri tarafından, "Piyasada önümüzdeki hasada kadar yeterli çeltik ve pirinç stoğu bulunduğunu, buna karşın, Mısır’ın 1 Kasım 2008’e kadar ihracatı kapatması ve diğer ihracatçı ülkelerde yeterli ürün bulunmaması nedeniyle ithalat şansı azaldığından, piyasada panik havası oluşturulmaya çalışıldığı" görüşünün dile getirildiği belirtildi.

TALEP KAYABİLİR: Duyuruya göre, toplantıda, "piyasada kıtlık varmış gibi bir hava oluşturmanın kimseye faydası olmayacağı, pirincin ikame ürünlerinin de dikkate alınması gerektiği, fiyatın yükselmesi durumunda tüketici talebinin fiyatı daha cazip olan makarna ve bulgura kayabileceği" görüşleri de ifade edildi. Toplantıda oluşan görüşler dikkate alınarak, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nda yeniden bir değerlendirme toplantısı yapılması kararlaştırıldı.

SAVAŞ MI VAR: Toplantıya katılan Uzunköprü Çeltik Üreticileri Tarımsal Birliği Başkanı Ali Öner, TMO’nun çeltik alım fiyatlarını son 5 yıldır fazla artırmadığını, üreticinin fiyat artar beklentisi ile TMO’nun depolarında 34 bin ton civarında ürün beklettiğini, paketlemecilerin, fiyat artışını gerekçe göstererek, bu ürünlerin piyasaya sürülmesini, yüzde 45 düzeyindeki gümrük vergisinin de düşürülmesini istediğini belirterek, "Bu firmalar bizimle birlikte mi çalıştı da (emanetteki ürünler piyasaya sürülsün) diyor. Memlekette savaş mı var, kıtlık mı var ki benim emanetteki ürünlerim piyasaya sürülsün?" diye konuştu. Perakendecilerin yüzde 100’den fazla olan kárlarını indirmesi gerektiğini ifade eden Öner, "bu kar hadleri düşürülmedikçe, gümrük vergilerinin düşürülmesinin, sadece bu firmaların karının artmasına, devletin zarara uğramasına neden olacağını" öne sürdü.

PSİKOLOJİK FAKTÖR: Tarım Ürünleri Hububat Bakliyat İşleme ve Paketleme Sanayicileri Derneği (PAKDER) Başkanı Mehmet Tevfik Dinçer ise Ali Öner’in "paketlemecilerin çok yüksek karla ürün sattığı" yönündeki iddiasını reddederek, yurt içinde yeterli pirinç bulunduğunu ve fiyatların artmasında psikolojik faktörlerin etkili olduğunu söyledi. Dinçer, "30 gün vade ile yüzde 20 fiyat artışı ile üreticinin elinde ne kadar ürün varsa almaya hazır olduklarını" belirtti.

TMO: Gerekirse ithalat yaparız

GEÇEN sezon 33.5 bin ton ürün alan, depolarına da 43.1 bin ton emanet ürün bırakılan TMO, pirinç fiyatlarındaki olağanüstü artış üzerine, gerekirse ithalat yapacağını bildirdi. TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu, "ürün yokluğuna dayalı bir fiyat hareketlenmesinden söz edilemez. Uluslararası piyasalarda yaşanan hareketlenme dolayısıyla tüketicilere gereğinden fazla bir bedelle pirinç fiyatının yansıtılmaması için en kısa sürede ilave adımlar atılacak. TMO stoklarında bulunan 10 bin ton civarındaki çeltik hızla pirince dönüştürülerek bin 800 YTL/ton fiyat ile satılacak. Ayrıca, tarife kontenjanı kapsamında pirinç ithali yanında, TMO aracılığıyla piyasalara ilave ürün arzı konusunda çalışma başlatıldı" dedi.