Perakende Sektörü Eğitim İhtiyaç Raporu"

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Hüseyin Doğan, "En çok istihdam yaratan ikinci sektör olmamıza rağmen sektörümüz, daha iyi bir iş bulana kadar bir sıçrama tahtası olarak görülmekte, oysaki sektörümüzde çok ciddi bir kariyer planlaması yapmak mümkün" dedi.

Doğan, basın toplantısında Deloitte ile beraber hazırlanan ve Türk markalarını geleceğe taşımayı amaçlayan "Perakende Sektörü Eğitim İhtiyaç Raporu"nu açıkladı. Türkiye'nin marka ekonomisine dönüşümünü sağlamak için güçlü bir altyapıya ve gerekli eğitime sahip, nitelikli insan kaynağına ihtiyaç duyulduğunu belirten Doğan, Nielsen Perakende Endeksi verilerine göre, gıda-dışı modern perakende sektörünün 2014'de ciro bazında yüzde 17, hazır giyimde yüzde 25 büyüdüğünü anlattı.

2013-2023 yılları arasında modern perakende sektörünün 675 bin kişiyi istihdam edeceğini, nitelikli eleman sorununun çözümü için eğitim ve öğretim alt yapısının bu çerçevede dizayn edilmesi gerektiğini dile getiren Doğan, gıda-dışı modern perakende sektörünün 2014'ü 93 milyar dolar ciroyla tamamladığını belirterek, şunları kaydetti:

"2023 yılında gıda-dışı modern perakende sektörünün cirosunun 201 milyar dolar olacağını öngörüyoruz. BMD üyesi moda markaları olarak 2015 yılında planlarımızı, en az yüzde 15-19 aralığında bir büyüme öngörüsüne göre kurguluyoruz. 2015 yılında yurtiçi mağaza sayısında yüzde 10, metrekare büyüklüğünde yüzde 11-12 civarında büyüme öngörümüz var. İstihdamda ise yüzde 10 artış beklentisi gerçekçi bir yaklaşım olarak gözüküyor. 2014 sonu itibarıyla gıda-dışı modern perakende sektöründe yaklaşık 130 bine yakın mağaza bulunuyor. Çalışan sayısı ise yaklaşık 850 bin kişi. BMD açısından baktığımızda ise 2014 sonunda 65 bin mağazamızın, 385 bin çalışanımızın olduğunu görüyoruz. Bugün 141 Türk markasının 99 ülkede 4 bin 200 mağazası bulunuyor. Sektörel dağılımda hazır giyim yüzde 75'le en önde geliyor. Bunu yüzde 12 ile mobilya-ev dekorasyonu-ev tekstili-mutfak ürünleri sektörleri izliyor. Ayakkabı sektöründeki satış noktalarının oranı yüzde 8, mücevher-aksesuar sektörü ise yüzde 2."

Türkiye'nin markalı ekonomiye dönüşümünde önemli bir faktör olan yurtdışı mağazalaşma faaliyetlerinde 2015'te de önemli atılımlar olmasını beklediklerini anlatan Doğan, ayrıntılı değerlendirmede BMD markalarının 2011-2023 yılları arasında yurtdışında mevcut ve yeni hedef pazarlarda büyüme potansiyelini belirlediklerini, böylece 2023 yılında yurtdışında BMD markalarının 20 bin mağazaya ulaşabileceğini aktardı.

Sektörün globalleşebilmesi için güçlü bir insan kaynağına ihtiyaç duyulduğunu belirten Doğan, "Özellikle yurtdışında büyüme odaklı bir insan kaynağı politikasına ve çalışanlara sunabileceğimiz global kariyer planlamasına ihtiyaç duyulmaktadır. İnsan kaynağı havuzunu eğitimle güçlendirmeliyiz" ifadelerini kulandı.

"Perakende sektörü sıçrama tahtası değildir"

Perakende sektörünün özellikle genç çalışanlar veya iş arayışında olanlar arasında olumsuz algıyla bilindiğine dikkati çeken Doğan, "En çok istihdam yaratan ikinci sektör olmamıza rağmen sektörümüz, daha iyi bir iş bulana kadar bir sıçrama tahtası, diğer seçenekler arasında ikinci bir seçenek olarak görülmekte, uzun vadeli kariyer seçimi olarak değerlendirilmiyor. Oysaki sektörümüzde çok ciddi bir kariyer planlaması yapmak mümkün" dedi.

BMD Başkan Yardımcısı Sami Kariyo ise sektörde çalışanların üçte ikisinin meslek lisesi, yüksekokul veya üniversite ve üstü diplomasının bulunmadığını belirterek, yeni mezunların yüzde 63'ünün ise perakende sektörünün sorunlarına çözüm üretebilecek bilgi birikimiyle kariyerlerine başlamadıklarını ifade etti.

Kariyo, perakende sektöründeki tek istihdam yolunun "satış danışmanlığı" olduğu gibi yanlış bir algının hakim olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

"Çeşitli trendlerin önümüzdeki dönemde sektörü etkilemesi bekleniyor. Bu trendlere karşı firmaların hazırlıklı olabilmeleri için hem merkezde hem mağaza çalışanları açısından gerekli yetkinliklerin geliştirilmesi son derece önemli. Bunun için sektöre girecek işgücünün, perakende sektörüne özgü bilgi ve becerilere sahip olması gerekiyor."

Basın mensuplarının sorularını da yanıtlayan Kariyo, kurdaki hareketlilik nedeniyle AVM kiralarında büyük çaplı sıkıntılar yaşanmadığını belirterek, "Bizim kiralarımızın bir kısmı avroyla bir kısmı da dolar ile... Birindeki düşüş diğerindeki artışla birbirini dengeliyor. Önemli bir sorun yaşamıyoruz" yanıtını verdi.

"Meslek liselerinin yüzde 7'sinde pazarlama ve perakende bölümü bulunuyor"

Deloitte Türkiye ortağı Özgür Yalta da perakende sektörünü en çok etkilemesi beklenen uluslararası büyüme, büyük veri, hızlı moda ve yeni teknolojiler gibi trendlerin öne çıkacağını söyledi. Mağaza çalışanları içinse müşteri odaklılık, iletişim, yeni teknolojilere hakimiyet ve yabancı dil bilgisinin önem taşıyacağını anlatan Yalta, "Mağaza içi operasyonlar için gerekli insan kaynağını yetiştirecek meslek liseleri ve meslek yüksekokulları müfredatı ile perakende yönetimi alanındaki işgücünü yetiştirecek lisans programlarının hayata geçirilmesi kritik önem taşıyor" dedi.

Yalta, sektördeki mevcut durumdaki açığı şöyle anlattı:

"Türkiye'de eğitim veren 3 bin 299 meslek lisesinin sadece 226'sında, yani yüzde 7'sinde pazarlama ve perakende bölümü bulunuyor. Satış danışmanlığı dalı olan ve aktif durumda olan ise yalnız 83 okul bulunmakta, yani yüzde 2,5'a denk geliyor. 2014-2015 döneminde satış elemanlığı dalından 2 bin 792 öğrenci mezun olacak. 10 yıllık dönemde ihtiyaç duyulacak satış danışmanı sayısının 492 bin 97, bulacağı düşünüldüğünde, mevcut kapasite yalnızca yüzde 9'luk nitelikli ve eğitimli işgücünü yaratır nitelikte. Toplamda var olan bin 64 meslek yüksekokulundan ise sadece 9'unda perakende ve mağazacılık yönetimi bölümü bulunuyor. Bu 9 okuldan ise sadece 3'ü aktif olarak eğitim hizmeti veriyor." - İstanbul