Mevduatta "Kısa Vade Sendromu" Aşılıyor

ÜMİT ÇEVİK - Ekonomi yönetiminin son yıllarda kaynakların vadesinin uzaltılması yoluyla aldığı tedbirlerin etkisi ile son dört yıllık dönemde 3 ay ve üzeri vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki payında 6,3 puan artış gerçekleşti.

AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bakanlar Kurulu'nca kaynakların vadesinin uzatılması yoluyla vade uyumsuzluğunu azaltmak amacıyla alınan tedbirlerin etkisi ile 2010 yılından 2013 yılı eylül ayı sonuna kadar olan dört yıllık dönemde bir aya kadar olan vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki payı azalırken özellikle 3 aydan uzun vadeli mevduatın payı artış gösterdi.

2010 yılında toplam mevduat içindeki payı yüzde 26 düzeyinde olan 1 aya kadar vadeli mevduat oranı 2013 yılı eylül itibariyle yüzde 13,3'e gerilerken vadesiz mevduat oranı yüzde 15,9'dan yüzde 18,9'a yükseldi.

2010 Aralık-2013 Eylül arasını kapsayan son dört yıllık dönemde vadeli mevduatın vade dağılımı incelendiğinde 1-3 ay arası vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 49,7'den yüzde 53,2'ye, 3-6 ay arası vadeli mevduatın payı yüzde yüzde 4,1'den yüzde 6,0'ya, 6-12 ay arası vadeli mevduatın payı yüzde 1,5'den yüzde 4,4'e ve 1 yıl üzeri vadeli mevduatın payı ise yüzde 2,7'den yüzde 4,2'ye yükseldi.

Son dört yıllık dönemde 1-3 ay arası vadeli mevduatın payı 3,5 puan, 3-6 ay arasındaki vadeli mevduatta 1,9 puan, 6-12 ay arası vadeli mevduatta 2,9 puan ve 1 yıl ve üzeri mevduatta 1,5 puan artış gerçekleşirken toplamda üç aydan uzun vadeli mevduatın payında 6,3 puan artış gerçekleşti.

Öte yandan bankacılık sektörünün mevduat hacmine bakıldığında son dört yıllık dönemde toplam mevduat hacmi 617 milyar 36 milyon liradan 902 milyar 664 milyon liraya yükseldi. Son dört yıllık dönemde mevduat hacmindeki artış oranı yüzde 46,3 düzeyinde oldu.

Vadesiz mevduat oranı 2010 yılı sonunda 98 milyar 252 milyon lira düzeyinde iken 2013 yılı eylül itibariyle 170 milyar 511 milyon liraya yükselirken, 1 aya kadar vadeli mevduat tutarı 160 milyar 602 milyon liradan 119 milyar 676 milyon liraya geriledi.

Toplam mevduat hacminde 1-3 ay arası vade yüzde 53,2'lik oran ile tüm vadeler içinde en yüksek orana sahip olurken 2010 yılında 306 milyar 567 milyon lira tutarında olan mevduat tutarı 2013 yılı Eylül ayı itibariyle 480 milyar 301 milyon liraya yükseldi.

Son dört yıllık dönemde, 3-6 ay arası vadeli mevduat tutarı 25 milyar 573 milyon liradan 54 milyar 411 milyon liraya, 6-12 ay arası mevduat tutarı 9 milyar 447 milyon liradan 39 milyar 617 milyon liraya, 1 yıl üzeri mevduat tutarı 16 milyar 595 milyon liradan 38 milyar 147 milyon liraya çıktı.

Dönemler itibariyle bankacılık sektöründeki toplam mevduatın vade itibariyle dağılımı şöyle (Milyon TL):

Mevduat Süresi Ara.10 Ara.11 Ara.12 Eyl.13 Aralık 2010-Eylül 2013

Yüzde Değişim

Aralık 2012-Eylül 2013

Yüzde Değişim

Vadesiz 98.252 121.167 138.381 170.511 73,5 23,2 1 Aya Kadar 160.602 103.161 113.659 119.676 -25,5 5,3 1-3 Ay Arası 306.567 369.512 420.042 480.301 56,7 14,3 3-6 Ay Arası 25.573 52.486 48.263 54.411 112,8 12,7 6-12 Ay Arası 9.447 16.912 16.914 39.617 319,4 134,2 1  Yıl Üzeri 16.595 32.257 34.956 38.147 129,9 9,1 Toplam 617.036 695.495 772.216 902.664 46,3 16,9  Dönemler itibariyle bankacılık sektöründeki toplam mevduatın vadeler itibariyle payı şöyle (Milyon TL):

Mevduat Süresi Ara.10 Ara.11 Ara.12 Eyl.13 Aralık 2010-Eylül 2013 Fark Vadesiz 15,9 17,4 17,9 18,9 3,0 1 Aya Kadar 26,0 14,8 14,7 13,3 -12,8 1-3 Ay Arası 49,7 53,1 54,4 53,2 3,5 3-6 Ay Arası 4,1 7,5 6,2 6,0 1,9 6-12 Ay Arası 1,5 2,4 2,2 4,4 2,9 1  Yıl Üzeri 2,7 4,6 4,5 4,2 1,5 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 - İstanbul