Lehman Dünyada Havayı Bozdu, Bernanke Durumu Kurtardı

Lehman Brothers’ın raporu ile sarsılan global piyasaları, ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke’nin açıklamaları ayakta tuttu.

ABD borsalarındaki dalgalanma ile güne başlayan Avrupa borsalarında kayıplar yüzde 2’den dönerken, Asya borsaları bu açıklamadan önce yüzde 2’yi aşan kayıplarla kapandı. İMKB ise yüzde 3’lük kaybı Bernanke’nin öpücüğü ile sildi. 1.24 YTL’ye doğru hareket eden dolar ise 1.23 YTL seviyesinden kapanış yaptı.

75 milyar dolar sermaye

Önceki gün Lehman Brothers’ın yayınladığı raporda ABD’nin en büyük mortgage kreditörlerinden Fannie Mae ve Freddie Mac’in 75 milyar dolarlık sermaye ihtiyacı olduğuna yer verildi. Bu raporla birlikte piyasalarda tansiyon yükseldi. Böylece ABD borsaları gün içinde yüzde 2.5’i aşan sert oynaklık yaşadı. Piyasalarda bu iki şirketin 75 milyar dolarlık sermayeyi bulmalarının mevcut koşullarda neredeyse imkansız olarak değerlendirdiği için korku tırmandı. Ayrıca önceki gün bir konuşma yapan FED üyesi Janet Yellen’in de faiz arttırımı olasılığını vurgulaması zaten bozuk olan moralleri daha da bozdu. Piyasalar sarsılırken FED Başkanı Ben Bernanke, piyasaların imdadına yetişti.

Petrol 136 dolara düştü

Bernanke’nin açıklamasının ardından piyasalarda kısmen rahatlama yaşandı. Dolar uluslararası piyasada değerlenirken Euro karşısında 1.56 seviyesinden işlem gördü. Japon Yeni karşısında güçlenen dolarla birlikte carry trade (Japon Yeni ile ucuza fonlama) pozisyonlarında da hareketlilik gözlendi. Dolardaki bu hareket petrol üzerinde de etkili oldu. Önceki gün G8 ülkelerinden yapılan açıklama ile 140 dolara kadar gerilemiş olan petrol dün de 13 dolar seviyesine indi.

İMKB hızla toparlandı

Yurtdışını adım adım takip eden İMKB Endeks’i ise güne sert düşüşle açılış yaptı. 34.149 puana kadar gerileyen borsada, Bernanke ile yeniden yönünü yukarı çevirdi. Yüzde 3’e varan kayıpları yerine koyan borsada gün sonunda değer kaybı 0.33’le sınırlı kaldı. Borsada kapanış 34.894 puandan gerçekleşti. Döviz piyasasında ise dün yerli yatırımcılar ve kamu bankalarının alımları ile dolar 1.2360 YTL’nin üzerine tırmandı. Yabancı satışlarına rağmen yükselişin sürdüren dolar yerli yatırımcılarını alımlarının son bulmasının ardından 1.22 YTL düzeyine geri çekildi. Gün sonunda bankalararası piyasada 1.2290 YTL’den işlem gören dolar, serbest piyasada 1.2340 YTL’den kapanış yaptı.

FED: Borç verme imkanı genişleyebilir

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke, FED’in büyük Wall Street şirketleri için geçen yıl sonunda açtığı borç verme imkanını genişletebileceğini söyledi. Bernanke, Virginia Arlington’da düzenlenen mortgage forumunda yapacağı konuşmanın metninde, Bear Stearns’in kurtarılmasını da savunarak, şu mesajları verdi:

Şu anda finans piyasalarındaki gelişmeleri yakından izliyoruz ve piyasa yapıcısı bankaların kullandığı fonlama mekanizmasının süresinin yıl sonuna kadar uzatılması da dahil olmak üzere birçok seçeneği değerlendiriyoruz.

Bu çerçevede, bazı şirketler için geçen yıl sonunda tanınan olanakları genişletmeyi düşünüyoruz. Mali istikrar için etkili bir denetleyiciyse merkez bankasının gücünü mutlaka koruması gerekli.

FED’in müdahale etmemesi durumunda, mali piyasalardaki problemler çığ gibi büyüyebilir ve ülkeyi tehlikeye düşürebilir. Şimdiki kredi krizine benzer bir durumun yaşanmasını önlemek için önümüzdeki hafta konut satın alanları korumak adına yeni kural ve esaslar belirleyeceğiz.

Son tecrübeler, bir kez daha mali istikrarsızlığın ciddi ekonomik maliyetlere yol açtığını gösterdi.