İran ile Pakistan Arasındaki Doğalgaz Anlaşması Krizi

İran, Pakistan Petrol ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahid Hakan Abbasi'nin İran'a yönelik uygulanan uluslararası yaptırımların doğalgaz boru hattı yapımına engel teşkil ettiği yönündeki açıklamalarına tepki gösterdi.

İran resmi haber ajansı IRNA'nın haberine göre, İran Petrol Bakan Yardımcısı Macid, Pakistan tarafından yapılan açıklamalara, "Anlaşmaya göre her iki ülke kendi toprakları içerisindeki doğalgaz boru hattının inşasından sorumludur.Pakistan tarafı doğalgaz boru hattı inşasını geciktirmelerine neden olarak İran'a uygulanan uluslararası yaptırımları gösteriyor ancak bu sadece bir bahane" sözleriyle tepki gösterdi.

İran'ın boru hattı projesinin yapımı için şimdiye kadar yaklaşık 2 milyar dolarlık yatırım yaptığını ve projenin bitimi için de yaklaşık 1 milyar dolarlık bütçeye daha ihtiyaç olduğunu belirten Macidi, "Projenin Pakistan sınırı içerisindeki doğalgaz boru hattının yapımını yürüten müteahhidin bugün yapıma başlaması halinde bile hattın bitimi 4 yıl sürecektir. Ancak yaptığımız anlaşmada ise Pakistan'ın boru hattının yapımını 1 Aralık 2014'te tamamlamış olması gerekiyordu" ifadesini kullandı.

"Ülkemize uygulanan yaptırımlar göz önüne alındığında, başka bir ülkenin boru hattı projesinin bütçesini temin edemeyiz" diyen Macidi, İran'ın Pakistan toprakları içerisindeki boru hattının döşenmesi için hiçbir mali yardımda bulunamayacağının altını çizdi.

Projenin Pakistan toprakları içerisindeki kısmının toplam bütçesinin 2-2.5 milyar dolar olduğunu ifade eden Macidi, İslamabad'ın Tahran'dan 250 milyon dolarlık yardım talebinde bulunduğunu ancak bu yardımı yapacak imkanın  olmadığını belirtti.

Öte yandan, İran Petrol Bakanı Bicen Zengene, daha önce  Pakistan ile imzalanan doğalgaz anlaşmasından ümitli olmadığını belirtmişti. Zengene, İran'dan Pakistan'a doğalgaz ihracatını öngören, boru hattının Çin ve Hindistan gibi ülkeler olmadan icraata geçirilmesinin ekonomik gerekçesinin bulunmadığı  görüşünü savunmuştu.

Son 10 yıldır  İran Petrol Bakanlığı'ndan birçok yetkili ile görüşmelerde bulunan İslamabad'ın, Tahran ile günlük 21.5 milyon metreküp doğalgaz ithalatını içeren ilk doğalgaz anlaşmasını 2010'da imzalamıştı. Tahran, anlaşmanın üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmesine doğalgaz boru hattının yapımı için girişimde bulunmayan İslamabad'a, birkaç kez ültimatom vermişti. İranlı yetkililer, iki ülke arasında imzalanan sözleşmeye göre, Pakistan'ın yapımı geciktirmesi durumunda Tahran'ın konuyu uluslararası platforma taşıma hakkının olduğunu ifade etmişti.

Pakistan Petrol ve Doğal Kaynaklar Bakanı Şahid Hakan Abbasi, geçen hafta Tahran'a gelmişti. Abbasi, İslamabad'a dönüşünde, Tahran'daki görüşmeleri hakkında gazetecilere yaptığı açıklamada, "İran daha önce doğalgaz ihracatı anlaşması kapsamında Pakistan toprakları dahilindeki botu hattı yapımı için 500 milyon dolarlık bütçe ayıracağını taahhüt etmişti ancak şimdi bu meblağı temin edemeyeceklerini belirttiler" demişti.

"Bütçe konusundaki anlaşmanın askıya alınmasının ardından iki ülkenin de projenin icraata geçirilmesi için kendi parametrelerini yeniden incelemesi konusunda anlaşmaya varıldı" diyen Abbasi, her iki ülkenin de projenin tamamlanmasına olan bağlılıklarının son derece yüksek olduğuna işaret etmişti. - İran