Girişim Sermayesi Yatırım Fonları Katılma Payları Nitelikli Yatırımcılara Satılacak

Girişim sermayesi yatırım fonları (GSYF) portföy yönetim şirketleri ile girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri tarafından kurulabilecek, GSYF katılma payları nitelikli yatırımcılara satılacak. GSYF toplam değerinin asgari yüzde 80'i girişim sermayesi yatırımlarından oluşacak. Girişim sermayesi yatırımı, doğrudan veya dolaylı ortaklık, girişim şirketlerine borç ve sermaye finansmanının karması olarak yapılandırılmış finansman sağlama, girişim şirketlerinin ihraç ettiği borçlanma araçlarını satın alma gibi farklı yöntemlerle yapılabilecek.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Girişim sermayesi yatırım fonlarına ilişkin esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan Tebliğ, girişim sermayesi yatırım fonlarının kuruluşlarına, faaliyet ilke ve kurallarına, katılma paylarının ihracı ile bunların nitelikli yatırımcılara satışına, ihraç belgesine, yatırımcılarının bilgilendirilmesine, tasfiye ve sona ermelerine ilişkin esasları kapsıyor. Tebliğ 1 Temmuz 2014 itibarıyla yürürlüğe girecek.

-GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM FONU-

Fon, Kanun hükümleri uyarınca nitelikli yatırımcılardan katılma payı karşılığında toplanan para ya da iştirak paylarıyla, pay sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre, varlık ve işlemlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla Kuruldan faaliyet izni alan portföy yönetim şirketleri ve girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri tarafından bir içtüzük ile süreli olarak kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığı olarak belirlendi. Fonların süresine fon içtüzüğü ve ihraç belgesinde yer verilecek.

Fonlar, bu düzenlemeyle belirlenen varlık ve işlemlerden oluşan portföyü işletmek amacı dışında herhangi bir işle uğraşamayacak. Bu varlık ve işlemler şöyle olacak:

"Girişim sermayesi yatırımları, özelleştirme kapsamına alınanlar dahil Türkiye'de kurulan anonim ortaklıklara ait paylar, özel sektör ve kamu borçlanma araçları, Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde alım satımı yapılabilen, yabancı özel sektör ve kamu borçlanma araçları ve anonim ortaklık payları, vadeli mevduat ve katılma hesabı, yatırım fonu katılma payları, repo ve ters repo işlemleri, varantlar ve sertifikalar, kira sertifikaları ve gayrimenkul sertifikaları, Takasbank para piyasası işlemleri, türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri, Kurul tarafından uygun görülen özel tasarlanmış yabancı yatırım araçları ve ikraz iştirak senetleri, Kurul'ca uygun görülen diğer yatırım araçları."

-FONUN MALVARLIĞI-

Fonun malvarlığı, kurucunun, portföy saklayıcısının ve portföy yöneticisinin malvarlığından ayrı olacak. Fon malvarlığı; fon hesabına olması, içtüzük ile ihraç belgesinde hüküm bulunması şartıyla kredi alınması ve koruma amaçlı türev araç işlemleri yapılması amacı haricinde teminat gösterilemeyecek ve rehnedilemeyecek. Fon malvarlığı kurucunun ve portföy saklayıcısının yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi hâlinde dahi başka bir amaçla tasarruf edilemeyecek, kamu alacaklarının tahsili amacı da dâhil olmak üzere haczedilemez, üzerine ihtiyatî tedbir konulamaz ve iflas masasına dâhil edilemeyecek. Kurucunun veya portföy yöneticisinin üçüncü kişilere olan borçları ve yükümlülükleri ile fonların aynı üçüncü kişilerden olan alacakları birbirlerine karşı mahsup edilemeyecek.

-KURUCUNUN YETKİ VE SORUMLULUĞU-

Kurucu, fonun katılma payı sahiplerinin haklarını koruyacak şekilde temsili, yönetimi, yönetiminin denetlenmesi ile faaliyetlerinin içtüzük ve ihraç belgesi hükümlerine uygun olarak yürütülmesinden sorumlu olacak. Kurucunun fona ait varlıklar üzerinde kendi adına ve fon hesabına mevzuat ve içtüzük ile ihraç belgesine uygun olarak tasarrufta bulunmaya ve bundan doğan hakları kullanmaya yetkisi bulunacak. Kurucu portföy yönetim hizmetini portföy yönetim tebliğinin 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde imzalanacak bir sözleşme ile başka bir portföy yönetim şirketinden veya girişim sermayesi portföy yönetim şirketinden alabilecek. Fonun faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında kurucu tarafından fonun yönetiminin bir portföy yöneticisine devredilmesi veya dışarıdan sağlanan hizmetlerden yararlanılması, kurucunun sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak. Kurucu ile katılma payı sahipleri arasındaki ilişkilere Kanunda, ilgili mevzuatta, içtüzükte, ihraç belgesi ve yatırımcı sözleşmesinde hüküm bulunmayan hallerde 11 Ocak 2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 502 ilâ 514 üncü maddeleri hükümleri kıyasen uygulanacak.

-FON PORTFÖYÜNÜN YÖNETİMİ-

Kurucu veya varsa portföy yöneticileri, fon malvarlığını yatırımcı lehine ve yatırımcının çıkarını gözetecek şekilde, portföy yönetim tebliğinde yer alan düzenlemeler çerçevesinde, Kanun, bu Tebliğ, içtüzük hükümleri ve ihraç belgesinde belirlenen yönetim ilkelerine göre yönetmekle yükümlü olacak. Fon portföyünün yönetiminde birden fazla portföy yöneticisi ile sözleşme yapılabilecek. Bu durumda yapılacak portföy yönetim sözleşmesinde, portföy yöneticilerinin portföy yönetiminin devralınmasından kaynaklanan hak ve yükümlülüklerine de yer verilmesi zorunlu olacak.

-FON PORTFÖYÜNÜN SAKLANMASI-

Fon portföyündeki varlıkların, portföy saklama tebliği düzenlemeleri çerçevesinde saklanması zorunlu olacak. Fiziken veya kayden saklanması mümkün olmayan varlıkların mevcudiyetini ve fona aidiyetini gösteren bilgi, belge ve kayıtlar da portföy saklayıcısı nezdinde tutulacak. Girişim sermayesi yatırımlarına ilişkin bilgi ve belgelerin örnekleri saklama sözleşmesinde belirtilen esaslar çerçevesinde, yatırımın yapılmasını müteakip 10 iş günü içinde portföy saklayıcısına iletilecek.

-FONUN TEMSİLİ-

Fon, taraf olacağı tüm sözleşmeler ile girişim şirketlerinin yönetimine katılınması ve bu şirketlerin genel kurullarında oy kullanılması da dahil olmak üzere tüm faaliyetlerinin icrasında, kurucunun yönetim kurulu tarafından temsil edilecek. Yönetim kurulu bu yetkisini bir veya daha fazla murahhas üyeye devredebilecek. Ancak, fonun kuruluş, katılma payı ihracı, tasfiye, portföy yönetim ücreti artışı ile katılma payı sahiplerinin yatırım kararlarını etkileyebilecek nitelikteki diğer işlemlerinin yönetim kurulu kararı ile yapılması zorunlu olacak. Fonun girişim sermayesi yatırımlarına ilişkin Türk Ticaret Kanunu'nda belirtilen ortaklık haklarını ve bu Tebliğ'de belirtilen pay sahipliği sözleşmelerinden kaynaklanan yönetimsel haklarını kullanmak üzere, kurucunun yönetim kurulu kararı ile kurucunun personeli olmayan üçüncü kişiler de vekil olarak belirlenebilecek. Bu durumda dahi kurucunun mevzuattan, fon içtüzüğü ve ihraç belgesinden doğan sorumluluğu devam edecek.

Fonun kurucusu, varsa portföy yöneticisi ile saklayıcısının fona ilişkin bütün hesap ve işlemleri Kurul denetimine tabi olacak.

Kurul gerektiğinde, bu Tebliğde yer alan sürelere bağlı olmaksızın fonlar hakkında bilgi verilmesini isteyebilecek.

Savaş, doğal afetler, ekonomik kriz, iletişim sistemlerinin çökmesi, portföydeki varlıkların ilgili olduğu pazarın, piyasanın, platformun kapanması, bilgisayar sistemlerinde meydana gelebilecek arızalar, Fon toplam değerini etkileyebilecek önemli bir bilginin ortaya çıkması gibi olağanüstü durumların meydana gelmesi halinde, değerleme esaslarının tespiti hususunda kurucunun yönetim kurulu karar alabilecek. Bu durumda değerleme esaslarının gerekçeli olarak karar defterine yazılarak, Kurula ve portföy saklayıcısına bildirilmesi zorunlu olacak. Ayrıca söz konusu olaylarla ilgili olarak en uygun haberleşme vasıtasıyla katılma payı sahiplerine bildirim yapılacak. Kurucu ve varsa portföy yöneticisi girişim sermayesi yatırımlarına ilişkin bilgileri, varsa söz konusu yatırımlarla fon yönetiminde görev alan kişilerin ilişkisini de içerecek şekilde, yatırımın yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içinde en uygun haberleşme vasıtasıyla katılma payı sahiplerine bildirecek.

-FONUN SONA ERMESİ VE FON MALVARLIĞININ TASFİYE EDİLMESİ-

Fon içtüzüğünde belirtilen sürenin sonunda sona erecek. Fonun sona ermesinde ve tasfiyesinde, Kurulun Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği hükümleri kıyasen uygulanacak. Fon içtüzüğü ve ihraç belgesinde fon süresinin değiştirilebileceğine ilişkin hüküm bulunması şartı ile bu Tebliğin fon içtüzüğünün değiştirilmesine ilişkin hükümleri çerçevesinde, fon süresinin uzatılması talebi ile Kurula başvuruda bulunabilecek.

-KURUL ÜCRETİ-

Takvim yılı esas alınarak üçer aylık dönemlerin son iş gününde fon toplam değerinin yüz binde 5'i oranında kurucu tarafından hesaplanan ve portföy saklayıcısı tarafından onaylanan ücret, izleyen 10 iş günü içerisinde kurucu tarafından Kurul Hesabına yatırılarak ilgili dekontların ve hesaplama tablosunun bir örneği Kurula iletilecek.

Bu fonlar için Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği düzenlemelerinde yer alan fon toplam giderinin üst sınırının belirlenmesi ve kamuya açıklanması ile Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda ilan yükümlülüklerine ilişkin diğer hükümler uygulanmayacak. Fon, başka bir fonla birleştirilemez veya başka bir fona dönüştürülemeyecek. Tebliğde hüküm bulunmayan hususlarda Kurulun Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği düzenlemelerinde ve Kurulun yatırım fonlarının finansal raporlama esaslarına ilişkin düzenlemelerinde yer alan hükümlere uyulacak.

Kurucu, portföy yöneticisi ve yönetim veya sermaye bakımından bunlarla doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili olanlar tarafından kurulan veya yönetilen fonların katılma paylarının fon portföyüne dahil edilmesi halinde bu fonlara giriş ya da çıkış komisyonu ödenemeyecek. İhraç belgesine ilişkin olarak bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde İzahname ve İhraç Belgesi Tebliği hükümleri kıyasen uygulanacak. Katılma paylarının nitelikli yatırımcıya satışında bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde Sermaye Piyasası Araçlarının Satışı Tebliği'nde düzenlenen nitelikli yatırımcıya satışa ilişkin hükümler kıyasen uygulanacak.

-SPK: "FONLARIN KURULMASI, FAALİYETLERİYLE İLGİLİ ESASLAR AYRINTILI OLARAK DÜZENLENDİ"-

SPK'den tebliğe ilişkin yapılan yazılı açıklamada, Türkiye'de ilk defa girişim sermayesi yatırım fonlarına ilişkin yasal altyapının 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile getirilen yenilikler kapsamında oluşturulduğu bildirildi. Bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile de Kurul'un yetkisi kapsamında bu fonların kurulmasına, faaliyetlerine, nitelikli yatırımcılara satışına ve faaliyetlerine ilişkin esasların ayrıntılı olarak düzenlendiğine dikkat çeken SPK,

"Söz konusu düzenleme ile Lüksemburg, Hollanda, Guernsey gibi başarılı uluslararası uygulamalar ile uyumlu bir yapı ülkemiz sermaye piyasası mevzuatına kazandırılmış ve üst fon benzeri yapıların kurulmasına da imkan tanınmıştır" ifadelerini kullandı.

SPK'dan yapılan açıklamada tebliğ ile getirilen düzenlemeye ilişkin olarak özet şu bilgilere yer verildi:

"-Girişim sermayesi yatırım fonları (GSYF) portföy yönetim şirketleri ile girişim sermayesi portföy yönetim şirketleri tarafından kurulabilecek olup, GSYF katılma payları nitelikli yatırımcılara satılacak.

-GSYF toplam değerinin asgari yüzde 80'i girişim sermayesi yatırımlarından oluşacak. Girişim sermayesi yatırımı, doğrudan veya dolaylı ortaklık, girişim şirketlerine borç ve sermaye finansmanının karması olarak yapılandırılmış finansman (mezzanine finance) sağlama, girişim şirketlerinin ihraç ettiği borçlanma araçlarını satın alma gibi farklı yöntemlerle yapılabilecek.

-GSYF portföyündeki varlıkların, uluslararası uygulamalara paralel şekilde bağımsız bir portföy saklayıcısı tarafından saklanması gerekecek.

-Uluslararası "private equity" modeline paralel şekilde, GSYF'lerde farklı türde katılma payları tanımlanabilecek. Buna göre GSYF'ler, nitelikli katılma payı (General Partners (GP) Shares) ve diğer türde katılma payı (Limited Partners (LP) Shares) ihraç edebilecek. Katılma payı sahiplerinin hak ve sorumluluklarına GSYF içtüzüğünde ve katılma payı sahipleri ile GSYF arasında düzenlenecek yatırımcı sözleşmesinde yer verilecek.

-Nitelikli yatırımcılar tarafından farklı tarihlerde ödenmek üzere GSYF'ye kaynak taahhüdünde bulunulması düzenlenmiş olup, nitelikli yatırımcılardan tahsil edilecek toplam kaynak taahhüdünün asgari tutarı 5 milyon TL olarak belirlendi. Kaynak taahhüdü, GSYF'nin kuruluşunu müteakip 1 sene içinde yerine getirilecek, GSYF portföyü ise bunu izleyen 1 yıl içinde oluşturulabilecek.

-GSYF, Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri doğrultusunda, kurucusu portföy yönetim şirketi yönetim kurulu tarafından veya yönetim kurulu tarafından belirlenecek bir veya daha fazla murahhas üye tarafından temsil edilebilecek. Portföyün girişim sermayesi yatırımlarından oluşan bölümüne ilişkin performans ücretinin alınıp alınmayacağı hususu GSYF içtüzüğü ve ihraç belgesinde serbestçe belirlenecek."