Fındık İhracatı Rekor Kırdı

Fındık Tanıtım Grubu (FTG) Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, "2012-2013 sezonunda 300 bin tonun üzerinde fındık ihracatı ile bir rekora imza attık ve ihracat değerimiz 1,8 milyar dolara ulaştı. 2023 hedefimiz ise 350 bin ton ihracat ve 2,3 milyar dolar gelir elde etmek" dedi.

FTG Başkanı Gürsoy, Türkiye'nin fındık ihracatı ve üretimindeki son durum ve FTG'nin dünya genelinde yürüttüğü tanıtım faaliyetlerine ilişkin düzenlenen toplantıda, FTG'nin 1995 yılında fındıkta üretim fazlası sorunun bertaraf edilmesini teminen iç ve dış piyasalarda fındık tüketiminin artırılmasını sağlamak amacıyla kurulduğunu ifade etti.

Bu misyon çerçevesinde pazar araştırmaları, reklam ve tanıtım çalışmaları ile bunları destekleyecek nitelikte Ar-Ge faaliyetlerinde bulunulmasını organize ettiklerini anlatan Gürsoy, FTG'nin faaliyetlerinin finansmanının ihracat aşamasında ihracatçılardan FOB ihraç bedelinin binde 3 oranında kesilen tanıtım fonu aidatlarıyla oluştuğunu kaydetti.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Japonya, Çin ve Hindistan'daki faaliyetlerini anlatan Gürsoy, Rusya Federasyonu'na yönelik reklam ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin kararlarının 2014 yılında hayata geçirilmesini planladıklarını belirtti.

Gürsoy, yurtiçinde mevzuat kaynaklı değişiklikler sebebiyle artık eskisi kadar tanıtım için harcama yapamadıklarını, iç piyasa harcamalarının bütçelerinin yüzde 10'u ile sınırlandırıldığını ifade etti.

"Fındık ihracatında sıçrama meydana geldi"

Fındık üretimi için 2009 yılının bir dönüm noktası olduğunu belirten Gürsoy, "Alan bazlı gelir desteği dönemiyle fındık fiyatının serbest piyasa koşullarında oluşmaya başladı. Dekarda 150 lira olarak alan bazlı gelir desteği stratejisi 2009'dan 2012'ye kadar geçerliydi. 2013 tarihinden itibaren 3 yıl daha uzatıldı. Üreticiye dekar başına 2013'te 150 lira, 2014'te 160, 2015'te 170 lira destek verilecek. Yaklaşık 700 milyon lira civarında bir para fındık üreticisinin cebine gidecek" diye konuştu.

2009 yılında 2013 yılı 300 bin ton fındık ihracat hedefi koyduklarını belirten Gürsoy, bu hedefe bugün ulaşıldığını ve Türkiye'nin geçen yıl 301 bin ton fındık ihraç ettiğini söyledi.

Fındık ihracatında sıçrama meydana geldiğine işaret eden Gürsoy, şunları kaydetti:

"5 sene evvel Türkiye'de arz fazlasından ve bu arz fazlasını yok etmekten bahsediyorduk. Serbest piyasa bu işi kendi kendine çözdü. Dünyanın fındık üretimi için en iyi ekolojik koşullarına sahip ülkemiz bugün dünya üretiminin yüzde 75'ini karşılıyor. Fındık ihracatında döviz girdisi olarak son 12 yılda yüzde 160, son 3 yılda yüzde 27, miktar bazında ise son 12 yılda yüzde 50, son 3 yılda ise yüzde 37 oranında büyüme sağladık. Geçen sezon 300 bin tonun üzerinde fındık ihracatı ile bir rekora imza attık ve ihracat değerimiz 1,8 milyar dolara ulaştı. 2023 hedefimiz ise 350 bin ton ihracat ve 2,3 milyar dolar gelir elde etmek."

Gürsoy, fındık ihracatının yüzde 75'inin Avrupa ülkelerine yapıldığını ve ihracat yaptıkları ülke sayısının 100'ün üzerine çıktığını dile getirerek, yaklaşık 66 bin tonla Almanya, 63 bin tonla İtalya ve 32 bin tonla Fransa'nın ihracatta önde gelen ülkeler olduğunu ifade etti.

İhracattaki diğer önemli ülkelerin Polonya, Avusturya ve Kanada olduğunu dile getiren Gürsoy, mal gruplarına göre bakıldığında ihracatta natürel fındıkların yüzde 63, ileri derecede işlenmiş fındıkların yüzde 21, işlenmiş fındıkların ise yüzde 16 paya sahip olduğunun bilgisini verdi.

Çin'e gerçekleştirilen fındık ihracatının son 13 yılda yüzde 1.372, son 3 yılda ise yüzde 46 arttığına dikkati çeken Gürsoy, 1999 yılında Çin'e bir sezonda yaptıkları ihracatı 15 günde yapar hale geldiklerini ifade etti.

Gürsoy, 2000-2001 sezonunda 201 bin 441 ton iç fındık ihraç edildiğine işaret ederek, "İç fındık ihracatımız miktar bazında son 13 yılda yüzde 50 artış gösterdi ve 2012-2013 sezonunda 301 bin 193 tona ulaştı. 2000-2001 sezonunda 674 milyon 359 bin 780 dolar döviz girdisi sağlamıştık. Değer olarak elde edilen yüzde 160'lık artış ile 2012-2013 sezonunda döviz gelirimizi 1 milyar 750 milyon 439 bin 804 dolara yükselttik" dedi.

Gürsoy, FTG olarak yurtiçinde yaptıkları faaliyetlerin iç tüketimi de artırdığını da belirterek, 2000 yılında 60 bin ton olan iç tüketim miktarının bugün 130 bin tona ulaştığını söyledi.

"Üretim altyapısı konusunda ciddi yeni stratejilerin geliştirilmesi gerekiyor"

Fındıkta kalite ve verim düşüşü olduğunu ifade eden Gürsoy, "Özellikle Doğu Karadeniz bölgesinde fındık bahçeleri yaşlanıyor. Bu bahçelerde verim düşüşü yaşıyoruz. Bu nedenle ilgili bakanlıkla bahçelerin gençleştirilmesi, iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması ve tarımda mekanizasyon uygulaması konularında bir takım paylaşımlarımız olacak" dedi.

Üreticiyi destekleme politikasında bir ayrıştırma yapılmadığını belirten Gürsoy, "Köyde yaşayan ile şehirde yaşayan vatandaş dekar başına aynı parayı alacak. Aslında bu paranın verime nasıl yansıdığı konusunda yeni üretim stratejileri geliştirilmesi gerekiyor. Bahçelerin yenilemesi ciddi bir konu. Eğer bahçelerimizi yenilemezsek koyduğumuz hedeflerimize ulaşmamız mümkün olmayacak. O nedenle üretim altyapısı konusunda ciddi yeni stratejilerin geliştirilmesi gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

Gürsoy, bir soru üzerine, Antep fıstığı fiyatlarının yükselmesinin fındığın lehine bir gelişme olacağını, baklava ve tatlıcılığın yanı sıra pastacılık sektöründe de fındık tüketiminin artacağı kanaatinde olduğunu belirtti.

Toplantıya, FTG Başkan Yardımcısı Ufuk Özongun ile FTG üyeleri İ. Edip Sevinç, Ali Haydar Gören, A. Bilge Anbarlılar ve Tahsin Tokgöz de katıldı. - İstanbul