FED Sadece Türkiye'yi Değil Tüm Dünyayı Etkiliyor

GÖKHAN KURTARAN - Emtia yatırımcısı ve finans uzmanı Jim Rogers, FED'in  parasal genişlemeyi önce yavaşlatıp sonra sonlandırma planının olumsuz etkilerinin önümüzdeki dönemde küresel piyasalarda yoğun olarak hissedilebileceğini belirterek, "Likidite krizinden sadece Türkiye değil bütün dünya etkileniyor" dedi.

FED'in 2013 yılsonuna doğru parasal genişleme hızını düşürebileceği ve 2014 yılı ortalarında sona erdireceğini açıklamasının ardından küresel piyasalara ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Rogers, FED'in açıklamaları sonrasında yeni bir dönem başladığını belirtti.

Tüm dünyada ciddi finansal sıkıntılar yaşanacağını, gelişmekte olan ekonomilerin FED'in parasal genişlemeyi sonlandırmasından doğrudan etkileneceklerini dile getiren Rogers, "Türkiye her ne kadar doğru adımlar da atsa dünyadan kopuk olmaması ve piyasaların entegre olması sebebiyle likidite krizinden etkilenecektir. Likidite krizinden sadece Türkiye değil bütün dünya etkileniyor. Hiçbir ülke yaşananlardan muaf olmayacak" dedi.

Küresel finans piyasalarındaki dalgalanmanın Türkiye'nin iç dinamiklerinden bağımsız olduğunu belirten Rogers, "Hali hazırda Avrupa'daki ekonomik kriz devam ediyor. Avrupa Türkiye'nin halen önemli ihracat pazarlarından birisi konumunda. FED'in parasal basmayı yavaşlatacağı ve önümüzdeki sene durdurabileceğini açıklaması da küresel piyasalarda haliyle etkili oluyor"  ifadelerini kullandı.

"Biraz bekler yine para basarlar"

Önümüzdeki dönemde Merkez bankalarının atacağı adımların son derece önemli olduğuna dikkat çeken Rogers, "Gelişmiş ülkelerin merkez bankacıları böyle zamanlarda genelde çok zekice davranmazlar.  Piyasaların bu tip tepki verdiği durumlarda genelde paniklerler. Ben gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının bir müddet bekleyip yeniden para basmaya devam edeceğini düşünüyorum" dedi.

Gelişmekte olan ekonomilerin uzun süredir devam eden küresel parasal genişleme politikalarına karşı savunmasız kaldıklarını belirten Rogers, şunları kaydetti:

"Gelişmiş ülkeler uzun zamandır yapısal olarak sorun teşkil edecek şekilde para basmaya ve parasal genişlemeye devam ediyordu. Bunun bir noktada sonlanması gerekiyordu ki geç bile kalındı. FED, ABD'nin parasal genişlemeyi 2014 yılında sonlandırabileceğini söylüyor. Bunun öncesinde bazı ülkelerin 'senin paranı daha fazla ülkemizde istemiyoruz' demesi ve bazı merkez bankalarının bu yönde önlemler alması mümkün. Bir noktada parasal genişlemede sona gelinecek. Peki  o zaman ne olacak? Basında uzun zamandır zaten yazılıyordu. Merkez Bankalarının bu tip bir sonuca karşı çok önceden hazırlıklı olmaları gerekiyordu." dedi.

"Düşük büyümeye hazırlıklı olalım"

Küresel finansal görünümün önümüzdeki dönemde oldukça zorlu olacağını vurgulayan Rogers, "Küresel ekonomi önümüzdeki dönemde daha da yavaşlayacak. Ülkelerin daha yavaş büyümesine hazırlıklı olalım. FED'in yeni para politikalarından bütün dünya etkilenecek" dedi.

Yakın zamanda BOJ Başkanı Haruhiko Kuroda'nın, şartların gerektirmesi durumunda rekor parasal genişleme programlarını daha da artırabileceklerini belirtiğini hatırlatan Rogers, Japonya'nın para basmaya devam edeceği düşüncesinde olduğunu vurguladı.

Para basarak ekonomik canlanmanın sağlanmasının mümkün olmadığını belirten Rogers, FED'in açıklamaları sonrasında oluşan görünümün, kurtarma bekleyen şirketler için iyi bir haber olmadığını, önümüzdeki dönemde daha fazla iflas eden şirketle karşılaşılabileceğini anlattı.

Daha önce AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Dünya Bankası Finans ve Özel Sektör Geliştirme Bölümü Doğu Asya ve Pasifik Bölgesi Direktörü Tunç Tahsin Uyanık ise FED kararlarının etkilerine ilişkin, "Bunların Türkiye'ye etkisi marjinal olacaktır. Sistem şu anda Türkiye'de o kadar riskli değil" ifadelerini kullanmıştı. - İstanbul