Kozanoğlu: Türkiye gri listeye alınan en büyük ekonomi

Merkezi Paris'te bulunan Ekonomik İş birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bünyesinde faaliyet gösteren Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) Türkiye'yi gri listeye almasını ve olası etkilerini değerlendiren Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, "Gri listeye alınmanın Türkiye ekonomisine olumsuz etkileri beklenmeli" dedi. Kozanoğlu, Türkiye'nin gri listeye alınan en büyük ekonomi olduğunu da vurguladı.

Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, gri listeye alınmanın bir ülkenin kara paranın aklanması, terörün finansmanı gibi konularda ciddi eksiklikleri ve ihmalleri olduğu gerekçesiyle yakın gözetim altında tutulacağı anlamına geldiğine işaret etti.

FATF'nin, kara para operasyonlarının yaygınlaşması üzerine 80'li yıllarda devreye giren çok taraflı bir yapı olduğuna değinen Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, çalışma sisteminin başta bankalar gelmek üzere özel sektörü yaptığı işlemlerden sorumlu tutmak üzerine kurulu olduğuna işaret etti. Bankaların ise müşterilerinin yaptığı işlemlerin gerçek bir ekonomik faaliyetin finansmanı mı, yoksa fiktif bir operasyon mu olduğunu incelemekle yükümlü olduklarını hatırlattı.

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Türkiye'nin FATF ile geçmişine de değinerek hatırlatmalarda bulundu. Kozanoğlu, "Türkiye, 1991 yılında üye oldu. 2001'de kuruluş 11 Eylül saldırısının ardından misyonları arasına terörün finansmanı ile mücadeleyi de kattı. 2019 yılında Türkiye'yi ciddi eksiklikleri bulunduğu iddiasıyla uyarmış, terörizmle bağlantılı kişi ve şirketlerin varlıklarının dondurulması konusundaki önlemlerini sıkılaştırmaya çağırmıştı" dedi.

"TÜRKİYE GRİ LİSTEYE ALINAN EN BÜYÜK EKONOMİ OLMA ÖZELLİĞİ TAŞIYOR"

Türkiye'nin gri listedeki en büyük ekonomi olma özelliği taşıdığını söyleyen Kozanoğlu, listede Fas, Suriye, Arnavutluk, Güney Sudan, Yemen gibi ülkelerin de yer aldığı bilgisini verdi. 39 üyeli kurulun yaptığı son toplantıda Türkiye'nin yanı sıra Mali ve Ürdün'ü de gri listeye aldığını, buna karşın Botswana ve Mauritius'u liste dışına çıkardığını dile getirdi.

"DEĞERLİ MADEN TİCARETİ DAHA SIKI DENETLENMELİ"

Hayrı Kozanoğlu, 21 Eylül'de toplanan FATF Genel Kurulu sonrasında düzenlenen basın toplantısında Başkan Marcus Pleyer'ın bankacılık, emlak ve değerli maden ticareti iş kollarının daha sıkı denetlenmesi gerektiği üzerinde durduğunu söyledi.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI'NDAN ILIMLI YAKLAŞIM

Hayri Kozanoğlu, karar karşısında konunun doğrudan muhatabı olan Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın sürdürülen uyumluluk çalışmalarına rağmen, Türkiye'nin gri listeye alınmasının "hak edilmeyen bir sonuç ortaya çıkardığı" şeklinde nitelendirdiğini belirtti. Ancak Bakanlık tarafından yapılan açıklamanın devamında ılımlı bir dil kullanıldığını ifade eden Kozanoğlu şu ifadeleri hatırlattı: ,

"Bundan sonraki süreçte FATF ve ilgili tüm kurumlarla iş birliği içerisinde gerekli adımlar atılmaya devam edilecek ve ülkemizin hak etmediği bu listeden en kısa sürede çıkması sağlanacaktır."

EN BÜYÜK KAYIP, EKONOMİK

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, gri listeye alınan bir ülkede en büyük kaybın ekonomik olduğunu vurguladı ve olası olumsuz etkileri sıraladı:

"Sıkıntıların gerek borsa, devlet iç borçlanma senetlerini, repo işlemlerini içeren "sıcak paranın" gerekse de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının gerilemesi yoluyla yaşanıyor. Bu konuda Mayıs 2021 tarihli kapsamlı bir IMF araştırması bulunuyor. Araştırmanın bulgularına göre, gri listedeki bir ülkeye gelen sermaye akımlarında ortalama GSYH'nin yüzde 7,6'sı kadar bir azalma görülüyor. Bunun yüzde 3'ü doğrudan sermaye akımlarından, yüzde 2,9'u ise portföy akımlarından kaynaklanıyor."

Son yıllarda Türkiye ekonomisinden çok ciddi bir sermaye çıkışı gözlendiğine de değinen Prof. Dr. Kozanoğlu, "Bu neden IMF araştırmasının ortaya koyduğu ölçüde bir kayıp beklenmemeli. Orta Vadeli Programa göre Türkiye'nin 2022'de GSYH'sinin 850 milyar dolar olması öngörülüyor. Bunun yüzde 2.9'u 24.7 milyar dolara denk geliyor. En son rakamlara göre şu anda içeride 20,8 milyar dolar hisse senedi, 5.8 milyar dolar tahvil ve 7.7 milyar dolar swap olmak üzere sadece 34.3 milyar dolar sıcak para kalmış bulunuyor. Yine de gri listeye alınmanın Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkileri olması beklenmeli" ifadelerini kullandı.