Dünya Ticaret Örgütü.

Dünya Ticaret Örgütü'nün 2013 Raporu yayımlandı Orhan Aysezen - Ansiklopedi ve okul kitaplarında fındık, fıstık ve pamuk çizimleri eşliğinde yer alan "Türkiye bir hammadde ihracatçısıdır" tanımı gerilerde kalıyor. Dünya Ticaret Örgütü, Türkiye'nin hammadde üretip ihraç eden bir ülke konumundan imalat sanayii ağırlıklı bir ekonomiye geçtiğini belirterek, " Şili, Çin ve Türkiye gibi bazı vasıfsız emek-yoğun ekonomilerin orta ve uzun vadede sermaye-yoğun ekonomiler haline gelme olasılığı var" saptaması yaptı. Türkiye dünya ihracatçı ülkeler sıralamasında ilk 30'a giremedi, ancak AB27 ihracatı bir bütün olarak kabul edilerek yapılan sıralamaya göre Türkiye dünyanın en fazla ihracat yapan 22'nci ülkesi durumunda. Türkiye 1980 yılında dünya ihracat sıralamasında 67'nci sırada bulunurken, 2011 yılında 32'nciliğe yükseldi, ithalatçı ülkeler sıralamasında ise 21'inci sırada bulunuyor.

-TÜRKİYE SANAYİLEŞİYOR-

Dünya Ticaret Örgütü (WTO)"nün 2103 Dünya Ticaret Raporu yayımlandı. Raporda, Türkiye'nin sadece hammadde üreten bir ülke olmaktan imalat sanayiine geçtiği belirtildi. Raporda, "Gelişmekte olan ülkeler arasında kaynaklar açısından zengin olanlarla sanayileşenler arasında ayrışma var. Hammaddelerde güçlü mukayeseli avantajdan yararlanan Çin, Meksika ve Türkiye gibi ülkeler son dönemde bu sektörlerdeki avantajlarını kaybettiler ve mamul maddelerde avantaj sağladılar" denildi.

-"GÖÇMEN İŞÇİLER DAHA KALİFİYE"-

DTÖ raporunda bazı ülkelerde göçmen işçilerin, eğitim seviyesi yerel nüfustan daha kalifiye olduğunun görüldüğü belirtilirken bu gibi ülkelere Meksika ve Türkiye örnek gösterildi. Raporda, "Fiziki sermayeye, iç tasarruflar ya da dış sermaye suretiyle daha fazla kamu ve özel sektör yatırımı yapılması, ülkelerin kıyaslamalı üstünlüğünü de etkileyebiliyor. Şili, Çin ve Türkiye gibi bazı vasıfsız emek-yoğun ekonomilerin orta ve uzun vadede sermaye-yoğun ekonomiler haline gelme olasılığı bulunuyor" denildi.

-SERMAYE BİRİKİMİ-

Rapora şöyle devam edildi:

"Aynı zamanda Çin, hızlı bir sermaye birikimi süreci geçiriyor. Bu ivme devam ederse Çin kaynaklarını, daha sermaye-yoğun ihracat yönünde kaydırabilir. Benzer bir süreç, son yıllarda hızlı bir sermaye birikimi ve toplam sermaye-emek rasyo artışı görülen Şili ve Türkiye gibi diğer gelişmekte olan ülkelerde de devam ediyor."

-DAHA FAZLA SO2...-

DTÖ raporunda önlem alınmasına ve daha fazla önlem gerektirmesine rağmen sanayileşmenin bir belirtisi ülkelerde kükürt dioksit salınımlarına da değinildi. 2008 itibarıyla en fazla kükürt dioksit salınımında bulunan ülkeler; Çin, ABD, Hindistan, Rusya Federasyonu, Avustralya, Kazakistan, Endonezya, Japonya, Güney Afrika, Kanada, Suudi Arabistan, Brezilya, Meksika, Şili, Türkiye, Çin Taypeyi ve Peru olarak sıralandı.

-TÜRKİYE AB27-İÇİ HARİÇ DÜNYANIN EN BÜYÜK 22'NCİ İHRACATÇISI-

Türkiye, DTÖ'nün dünyanın en büyük 30 emtia ihracatçısı ülkesi sıralamasında yer almadı ancak, "AB27-içi ihracat hariç" yapılan sıralamada dünyanın en büyük 22'nci ihracatçısı oldu.

-TİCARİ HİZMET İHRACINDA DÜNYA 28'İNCİSİYİZ-

Küresel ticari hizmet ihracı sıralamasında Türkiye 2012 yılında gerçekleştirdiği 42 milyar dolarlık ticari hizmet ihracıyla 28'inci oldu. AB27 ülkelerinin birbirleri arasında gerçekleştirdikleri ticari hizmet ihracı hariç tutularak yapılan hesaplamaya göre ise Türkiye dünya 17'nciliğine geldi. Ticari hizmet ithalinde ise AB27-içi ithalat hariç yapılan sıralamada Türkiye 19 milyar dolarlık hizmet ithalatıyla dünya 27'ncisi. Türkiye önde gelen 40 mamul madde ihracatçısı ülke arasında sayılırken 1967 yılında dünya ihracatçı ülkeler sıralamasında 67, 2011'de ise 32'nci sırada yer aldığı belirtildi.

-TÜRKİYE DÜNYANIN 21'İNCİ BÜYÜK İTHALATÇISI-

DTÖ verilerine göre Türkiye 2012'de yaptığı 237 milyar dolarlık ithalatla dünyanın 22'inci büyük ithalatçısı oldu. Türkiye dünya ithalatında yüzde 1.3'lük pay aldı. İthalatta dünya lideri ABD 2.3 trilyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Türkiye'nin ithalatı 2011'e göre yüzde 2 azaldı. Dünyada ithalatın yüzde 12.6'sı ABD'ye yapılıyor. ABD'yi Çin ve Almanya izliyor. 1980 yılında ithalatçı ülkeler sıralamasında dünya 51'incisi olan Türkiye 2011'de ise 20'nci sıraya yükseldi.

-İHRACATTA BİRİNCİ ÇİN-

Çin 2 trilyon dolarlık ihracatıyla dünyanın en büyük ihracatçı ülkesi konumunda. Çin dünyada ihracatın yüzde 11.6'sını yapıyor. Çin'in ihracatı 2011'e görü yüzde 8 büyüdü. İhracatçı ülkeler listesinde ikinciliği 1.5 trilyon dolarla ABD, 1.4 trilyon dolarla Almanya aldı.

-DÜNYADAKİ GÖRÜNÜM-

2013 Dünya Ticaret Raporu'nun küresel görünüme ilişkin bölümlerinde ise, küreselleşmenin kaçınılmaz ve geri döndürülemez bir gelişme olduğu belirtilerek özellikle ulaşım ve iletişim teknolojisinin son iki yüzyıldaki küresel ekonomik entegrasyonun ana yönlendiricisi olduğu belirtildi. Küreselleşmede siyasi güçlerin de önemli rol oynadıkları belirtilen raporda uluslararası ticaretin son 30 yılda "küresel üretimden" daha hızlı büyüdüğü kaydedildi. Raporda, "Dünya ticaretinde yeni oyuncuların öne çıkışında artış var. Bunlardan en dikkat çekicileri büyük gelişmekte olan ülkeler ve hızla sanayileşen Asya ekonomileri" denildi.

Rapora göre, gelişmekte olan ekonomiler 1980 yılında dünya ihracatının sadece yüzde 34'ünü gerçekleştirirken, oran 2011'de yüzde 47'ye yani dünya ticaretinin neredeyse yarısına yükseldi. Gelişmiş ekonomilerin ihracat payları ise yüzde 66'dan yüzde 53'e düştü. Ülkelerin zamanla ihracatta daha az uzmanlaşma içinde bulundukları kaydedilen raporda, katma değer açısından bakıldığında, uluslararası ticaret içinde "hizmetler" sektörünün payının daha yüksek olduğu belirtildi.

Tüm dünyadaki eğilim doğrultusunda Türkiye'de de ihracata konu olan mallarda girdi menşe çeşitliliği nedeniyle katma değerli ihracat rasyosu VAX'ta azalma görüldüğü belirtildi.

(ORH/ÖZK) - Ankara