Dünya Devlerinin Ceo'ları, En Çok İşten Atılmaktan Korkuyor

Starbucks, Jet Blue ve Motorola’da geçirdikleri parlak dönemin ardından bir dalga ile işlerini kaybeden üç CEO Fortune’a düşüş hikayelerini anlattı.

Her yıl birkaç CEO’nun başarısız bulunarak görevden alındığı Amerika’da işlerini kaybedenlerin bazıları birkaç yıl sonra farklı ama daha küçük bir firmada yeniden CEO olmayı başarırken, bazıları da uçuk projeler ile kendi şirketlerini kurarak var olmaya çalışıyor. İsimleri onlara bazen artı, bazen de eksi puan getiriyor. İşte Starbucks’ta sadece iki ay CEO olarak kalmayı başaran Jim Donald, Jet Blue CEO’su David Neeleman ve CEO olduğu dönemde Razr’ın yakaladığı satış başarısını sürdürülebilir hale getiremediği için yatırımcı Carl Icahn’ın baskısı ile görevine son verilen Motorola eski CEO’su Ed Zander’ın düşüş hikayeleri.

Starbucks’ta patron, koltuğuma oturmak istedi

"EN büyük hatam uluslararası pazarlara geç açılmaktı. Amerikan ekonomisinin çökeceğini tahmin edemedim" diyen Starbucks eski CEO’su Jim Donald uluslararası pazarların getirisinin geç alındığını, ancak iyi bir emniyet kemeri olduğunu savunuyor. Donald, işten çıkartılma öyküsünü şöyle anlatıyor. "Starbucks’ın kurucusu Howard Schlutz beni evine toplantıya çağırdı. Kapıda beni sarılarak karşıladı. Ardından da haberi verdi: ’Sevgili jim yönetim kurulu artık benim CEO’luk yapmamı istiyor.’ Aslına bakarsanız hiç şaşırmadım. Ancak eve döndüğümde eşim ’Bu kadar erken döndüğüne göre işini mi kaybettin?’ diye sorup ’evet’ cevabı alınca oldukça şaşırdı. İlk olarak annemi aradım. Ona artık Starbucks ile çalışmadığımı ve bundan dolayı mutsuz olmadığımı söyledim. Ardından da tek başıma uzun bir yürüyüş yaptım."

Kovulduğumu söyleyemeden eşim ’annem öldü’ dedi

JET Blue’yu 8 yıl gibi kısa sürede Amerika’nın en büyük sekizinci havayolu firması haline dönüştürmeyi başaran David Neeleman’ın başa geçtiği yıllarda petrol galon fiyatları 70 cent civarındaydı. Ancak daha sonra hızla artan bu fiyatlar, 3.50 dolara kadar yükseldi. Bu durum her yıl yarım milyar galon yakıt tüketen şirket için vahşi bir dönemin başlangıcı oldu. Bir yönetim kurulu üyesinin "Canını sıkma. Yakında petrol fiyatı yarıya iner" önerisine inanan Neeleman, kendi sonunun başlangıcını hazırlamaya başladı.

Yükselen fiyatlara göre, iyi strateji belirleyemeyen Neeleman, birkaç hafta sonra farklı yönetim kurulu üyelerinin ziyareti sonucunda kendisine geldi. Üyeler Neeleman’a, "CEO’luktan vazgeç. Onun yerine stratejiden sorumlu başkan ol" teklifi ile geldi. O gün yaşadıklarını ’şaşkınlık’ olarak tanımlayan Neeleman, kendisine bildirilen bu kararın ardından neler yaşadığını şöyle anlatıyor: "Eve gelip, eşime söylemeye çalıştım. Ancak ben tam ’sen gazetelerde okumadan...’ diye başlamışken eşim ’annem öldü’ dedi. Zamanlama çok kötüydü."

Hızlı karar vermedim Icahn’ı ikna edemedim

İŞTEN atıldığını bir kasım sabahı öğrenen Motorola eski CEO’su Ed Zander’ın, Razr model telefonların yükselişiyle parlayan yıldızı, aynı modelin yeni sürümlerine ilginin azalmasıyla söndü. Motorola’da yaşadıklarını Jeckyll ve Hyde sedromuna benzeten Zander, Motorola hikayesini şöyle anlattı: "İlk 3 yıl mükemmeldi. Sanki hatasız gibiydim. Ama son yılımda mobil telefon bölümünde sorunlar baş gösterdi. Eğer AT&T, Vodafone raflarında sergilenecek ürünün yoksa, sen de yoksun demektir. Bu pazar, çok cezalandırıcı bir pazardır. Ben en büyük hatamı insanlarda yaptım. Onları terfi ettirmek ve konumlandırmak konusunda yeterince hızlı olamadım. Bazı değişiklikler konusunda daha hızlı olup, yıldız çalışanlarımı kaybetmemeliydim."

Kısa dönemli strateji

Yatırımcı Carl Icahn’ın baskısıyla görevden alınan Zander, Icahn’ı doğru idare edip edemediği sorusuna da şöyle cevap verdi: "Benim prensibim hiçbir kararı kısa dönemli almamak üzerineydi. Bunun uzun dönem stratejilerini zedeleyebileceğini düşünüyordum. Ama kısa dönemde büyük yatırımlar yapan yatırımcılar, bunu anlayamaz. Icahn mobil telefon bölümü yara almaya başlar başlamaz benim büyük değişiklikler yapmamı bekledi."

Şimdi ne yapıyorlar

JAMES CAYNE: 2007 yılında yaşanan sorunlarda dolayı Ocak ayında Bear Stearns CEO’luğundan ayrılan Cayne çöküşten önce BearStearns’da imza yetkisi olmayan başkan olarak çalışıyordu. Bear Stearns’in JP organ çatısına geçmesinin ardından da Cayne hala yönetim kurulu başkanı olarak ofisine geliyor. Ancak, işleyişe karışmıyor. Kendisine diğer fon ve şirketlerden gelen yöneticilik tekliflerini de kabul etmiyor.

GARY FORSEE: Kárlılığı yakalayamaması nedeniyle Ekim ayında CEO’Luk görevini bırakmak zorunda kalan forsee Sprint’in NJextel ve WiMax birleşmeleri ile ilgili tavrı konusunda da eleştiri toplamıştı. Forsee şimdi Missouri Universitesinde öğretim üyeliği yapıyor.

TOM FRESTON: Viacom’un CEO’suyken 2006 yılında Başkan’ın kararıyla görevden ayrılan Freston bugün Oprah Winfrey Network’te yeni bir operasyon kurma üzerinde çalışıyor. Ayrıca Afganistan’ın yeniden yapılandırılması konusunda da çalışıyor.

STANLEY O’NEAL: Yönetim Kuruluna danışmadan Wachovia ile anlaşma girişimi üzerine Ekim ayında Merrill Lynch’te CEO’Luk görevini bırakmak zorunda kalan O’Neal şu an Aloca’da Yönetim Kurulu Üyesi olara çalışıyor.

CHUCK PRINCE: 18 milyar doalrlık Mortgage zararından dolayı Citigroup CEO’luğundan ayrılan Chuck Prince şu an hálá Citigroup’taki ofisini ve sekreterini hálá kullanıyor. Prince şu an Johnson&Johnson’da yönetim kurulu üyesi olarak çalışıyor.

TERRY SEMEL: Haziran 2007’de hisselerin performans kaybetmesi üzerine Yahoo CEO’luğundan ayrılan Semel Ocak ayına kadar Yahoo’da başkan koltuğunda oturdu. Semel şimdi kendi yatırım şirketini kurdu. Windsor Media adlı bu şirkette çalıştırmak üzere de iki eski Yahoo yöneticisi işe aldı.