Dünya Ayçiçek Üretimi 4 Milyon Ton Arttı, Yağ Fiyatı Yüzde 30 Düştü

Küresel ısınmanın etkisinin bazı tarım ürünlerinde azalması, ekilebilir alanların genişlemesi ve petrol fiyatlarının düşmesi, bitkisel yağ fiyatlarını da düşürdü. 2007’ye göre dünyada 4 milyon ton fazla üretilen ayçiçek fiyatları düştü. Böylece haziranda 20 YTL olan 5 kilogramlık ayçiçek yağı, bugün 14 YTL’ye geriledi.

GEÇTİĞİMİZ yıl ocak ayında başlayan ve haziran ayına kadar tarihin en yüksek tırmanışını yapan bitkisel yağ fiyatları son üç ay içerisinde yüzde 30 geriledi. Fiyat inişi yüzünden tüketicinin aklına "Başka bir yağ mı piyasaya sürülüyor" sorusu gelse de, asıl neden ayçiçek üreticisi ülkelerde ekilebilir alanların genişlemesi oldu. Üretici ülkelerde rekolteler 2007 yılına göre yüzde 20 arttı. Sadece ayçiçek üretimi 2007 yılına göre 4 milyon ton artış gösterdi. Küresel ısınma etkileri de 2008 yılında bitkisel yağ fiyatlarını etkilemedi. Haziran ayında perakende fiyatı 20 YTL olan 5 kilogramlık ayçiçek yağı, bugün 14 YTL’ye kadar geriledi.

Rekolte 900 bin ton

Türkiye’de geçtiğimiz yıl 700 bin ton olan ayçiçek rekoltesinin bu yıl 900 bin ton beklendiğini belirten Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Başkanı Edip Uğur, şu bilgileri verdi: "2007 yılında bitkisel yağ fiyatları dünya genelinde hızla arttı. Bunun en büyük sebebi, doların değer kaybetmesiyle birlikte gıdaya yatırım yapan fon şirketleri oldu. Ayrıca petrol fiyatları da yükseldi. Bunun yanı sıra kuraklık rekolteyi düşürdü ve bitkisel yağ fiyatları arttı. Ancak bu yıl tam tersi bir durum yaşanıyor. Kuraklığın etkilerinin azaldığını görüyoruz. Ayrıca petrol fiyatları da düşüyor. Buna paralele olarak yağ fiyatları da geriledi."

AB üretimi 6.1 milyon

Fiyatların düşmesinde Rusya, Ukrayna, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerin rekolte artışlarının da sebep olduğunu anlatan Edip Uğur, şu değerlendirmeyi yaptı: "Geçtiğimiz yıl Ukrayna’nın ayçiçek rekoltesi 4.3 milyon tonu buluyordu. Bu yıl bu rakamın 5.5 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Rusya’da da 1.1 milyon tonluk bir artış söz konusu. Çin ve Hindistan’daki üretimin 500 bin ton artması bekleniyor. Ayrıca tüm Avrupa Birliği’ne bağlı ülkelerde ayçiçek rekolteleri bu yıl yükselecek. Geçtiğimiz yıl 4.5 milyon ton üretim yapan AB ülkeleri bu yıl 6.1 milyon tonluk rekolte bekliyor. Bu rakamlar fiyatları etkiliyor."

1 tonu 700 YTL

Ayçiçek rekoltesinde bu yıl önemli bir artış beklendiğini vurgulayan Edirne Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Yardımcı, şöyle konuştu: "Ekim sahalarının genişlemesi bitkisel yağ fiyatlarını düşürdü. Bununla birlikte Trakya Birlik dengeleyici bir fiyat verme yolunu seçti. Bu yıl 1 ton ayçiçek yağının fiyatı 765 YTL oldu. Bunun yanı sıra serbest piyasada fiyatlar daha da düşük seyrediyor. Bugün 1 ton ayçiçeğin fiyatı 700-740 YTL arasında alıcı buluyor. Eğer ithalat fiyatları da ucuzlarsa düşüş devam edebilir."

Bitkisel yağ fiyatları petrolle el ele çıkmıştı

2007 yılında bitkisel yağ fiyatlarının artışını petrole bağlayan Edirne Yağ Sanayi Genel Müdürü Mehmet Edip Ağaoğulları, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bitkisel yağ fiyatları petrol fiyatlarıyla paralel yükseliyor. Çünkü artık bu yağlar biyo yakıt olarak da kullanılıyor. 2007 yılında böyle bir artış yaşandı. Petrol fiyatlarının düşmeye başlaması, küresel ısınmanın etkilerinin azalması ve dünyadaki üretici ülkelerde yüksek çıkan rekolteler fiyatları etkiledi. Bugün perakende fiyatlarında yüzde 30’luk bir düşüş söz konusu."

26.4

milyon ton üretim olacak

2007 yılında dünyada yağlı tohum üretiminin 385 milyon ton olduğuna dikkat çeken Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Başkanı Edip Uğur, şu bilgileri verdi: "Bu rakam bu yıl 410 milyon tona ulaşacak. Ayçiçek üretimi de 2008 sonunda 22.5 milyon tondan 26.4 milyon tona yükselecek. Üretim arttıkça fiyatlar da hızla düşüş gösteriyor. Bundan sonraki süreçte küresel ısınmanın ve petrol fiyatlarının etkilerini görmezsek fiyatlar bu seviyede seyreder."

Hangi yağın fiyatı ne kadar düştü

Ürün (5 kg)Haziran Eylül (YTL)(YTL)

Ayçiçek yağı 20 14

Mısırözü yağı 24 17.5

Soyayağı 20 17

Kanola yağı 18 14

Ayçiçek rekoltesi (milyon ton)

Ülke 2007 2008

Ukrayna 4.3 5.5

Bulgaristan 0.7 1

Rusya 5.8 6.9

Romanya 0.8 1.2

Arjantin 4.6 4.7

Türkiye 0.7 0.9

Çin 1.8 2

Hindistan 1.3 1.5