"Çin Ekonomisi Hormonlu ve Tehlikeli"

ADEM YILMAZ - Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selahattin Bekmez, Çin ekonomisinin "hormonlu ve tehlikeli" bir duruma doğru gittiğini söyledi.

Bekmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çin'in üçüncü çeyrekteki büyüme oranının yüzde 7,8 açıklanmasıyla ibrenin yine bu ülkeye çevrildiğini belirtti.

Çin'deki büyüme kaynağı konusunda sıkıntılar olduğunu aktaran Bekmez, şunları kaydetti:

"Türkiye'deki büyüme iç talebe dayandığı ve katma değeri düşük ürünlerden sağlandığı için eleştiriliyor. Çin ise bunun tam tersini yaşıyor. Büyümenin temel kaynağı ihracattır ve katma değeri yüksek ürünlerden elde edilmektedir. 1990'lı yıllarda toplam ihracatın milli gelire oranı yüzde 15'lerde seyrederken, 2012'de bu oran yüzde 40'lara yaklaşmıştır. Normalde bunun bir sorun olmaması gerekir fakat Çin ekonomisinin yapısı dikkate alındığında bu büyük bir sorundur. Çünkü iç taleple dış talep arasında olağanüstü farlılıklar bulunmaktadır. Tamamen ihracata dayalı bir büyüme ekonomiyi aşırı kırılgan hale getirir. İç talepteki aşırı yetersizlik, gelir dağılımındaki uçurumlara neden olmaktadır. Genel olarak baktığımızda Çin ekonomisi hormonlu ve tehlikeli bir doğru gitmektedir."

"Borç yükünü taşıyamaz duruma geldi"

Çin'deki sermayedarların refahında olağandışı artış görüldüğünü, vasıfsız işgücünün eline ise temel ihtiyaçlarını zoraki karşılayacak kadar para geçtiğinin altını çizen Bekmez, bu ülkedeki gelir dağılımımdaki adaletsizliğin giderek yükseldiğini savundu.

Bekmez, Çin ekonomisinin borç yükünü taşıyamaz duruma geldiğini aktardı. Milli gelirinin neredeyse üç katına yaklaşan toplam borç miktarının sürdürülemez bir hal aldığını vurgulayan Bekmez, "Toplam kredilerin neredeyse yarısının verimi düşük alanlarda kullanıldığı için ödenmeme riskiyle karşı karşıyadır. Bu durum da bankacılık sektörünün yakın gelecekte büyük sıkıntılar yaşayacağının göstergesi olarak yorumlanmalıdır. Çin'in, ABD ve Avrupa menşeli çok uluslu şirketlerin üretim yaptığı bir ülke olması hasebiyle kendine özgü ekonomi politikaları geliştirebilmekten uzaklaşmaktadır" değerlendirmesinde bulundu.

"Göbek bağı başka ülkelere bağlı"

Bekmez, Çin ekonomisinin dış ticaretinin üçte ikiden fazlasının yabancı sermayeli şirketler tarafından yapıldığını ifade ederek, bu ekonomik bağımlılığın ülkeyi siyasi bağımlılığa itebileceği gerçeğinin gözardı edilmemesi gerektiğinin altını çizdi.

Çin'in, taklit ekonomik politikalarla son 30 yıldır tarih yazdığını dile getiren Bekmez, sözlerini şöyle tamamladı:

"Şimdiye kadar hissedilir bir durum olmasa da Çin'in yavaş yavaş göbek bağının başka ülkelere bağlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Katma değeri çok yüksek malların üretimindeki uzmanlaşma, sıradan ancak hayati öneme sahip malların üretiminin dışlanmasına neden olmaktadır. En son model elektronik teçhizatlarla donatılımış ancak temel ihtiyaçlarını üretemeyecek durumda olan bir ülkenin uzun vadede sıkıntılar yaşayacağı gerçeği gözardı edilmemelidir." - Gaziantep