Başkentgaz'dan 'Scada Sisteminin Çalışmadığı' İddialarına Cevap

Başkent Doğalgaz Genel Müdürlüğü, 'doğalgazın emniyetli şekilde tüketiciye ulaştırılması ve tehlike anında uzaktan müdahale edilmesini sağlayan sistemin (SCADA) çalışmadığı' iddialarına ilişkin, "SCADA sistemince kontrol edilemeyen basınç düşürme istasyonları, mobil ekipler tarafından düzenli olarak denetlenmektedir" dedi.

Başkent Doğalgaz Genel Müdürlüğü tarafından 'doğalgazın emniyetli şekilde tüketiciye ulaştırılması ve tehlike anında uzaktan müdahale edilmesini sağlayan sistemin (SCADA) çalışmadığı' iddialarına ilişkin yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, SCADA sistemince kontrol edilemeyen basınç düşürme istasyonlarının mobil ekipler tarafından düzenli olarak denetlendiği belirtilerek, vatandaşların tedirgin olmasını gerektirecek bir durumun söz konusu olmadığı bildirildi. SCADA ihalesinin EGO Genel Müdürlüğü döneminde 2004 yılında teknik ve idari şartnamesi hazırlanarak yapıldığı hatırlatılan açıklamada, ihaleyi alan Kale-SYS Telvent Konsorsiyumu ile imzalanan sözleşmeye göre SCADA sisteminin 2006 yılında devreye girmesi gerekirken, konsorsiyumun süre uzatım talebiyle 2007'de bitirildiği ifade edildi. Açıklamada, "2007 yılının Eylül ayında faaliyete geçerek doğalgaz hizmetini EGO'dan devralan şirketimiz ise, kurulmuş olan SCADA sisteminin geçici kabulünü teknik eksiklikleri bulunduğu gerekçesiyle yapmamıştır. Ancak sistem, eksikliklerine rağmen 2007 yılından beri kullanılmaya devam etmektedir" denildi.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu (YDK) tarafından hazırlanan 2009 Yılı Özel İnceleme Raporu doğrultusunda Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü Başkontrolörü tarafından incelemenin yapıldığı belirtilen açıklamada, inceleme sonucunda ihale süreciyle ilgili idari bir eksiklik ve aksaklığın tespit edilemediği ve 'teknik sorunlar' bulunduğunun belirtildiği dile getirildi. Ardından Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğü'nden teknik bilirkişiler görevlendirildiği bildirilen açıklamada, "Bilirkişilerin incelemeleri sonunda düzenlenen raporda, 'SCADA sistemine bağlı 577 istasyondan 200 civarında istasyonla elektrik veya haberleşme problemi nedeniyle bilgi alınamadığından kontrol merkezi yazılımında görülmemektedir' denilmiştir" ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, Sayıştay'ın 2011 yılı Denetim Raporu'nda da 'Bilirkişi Raporu'nda yer alan hususlar dikkate alınarak geçici kabul işlemlerinin bir an evvel sonuçlandırılmasının' istendiği hatırlatılarak, buna istinaden konunun Yönetim Kurulu'nca görüşüldüğü ve 5 Aralık 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında geçici kabul komisyonu kurulmasının karara bağlandığı belirtildi. Bu karar doğrultusunda 31 Aralık 2012 tarihinde Geçici Kabul Komisyonu kurulduğu, teknik eksikliklerin belirlenmesi yönündeki çalışmalara başlandığı ve eksikliklerin tespitinin ardından geçici kabulün yapılacağı ifade edildi. Açıklamada, "Şu husus da bilinmelidir ki; basınçta herhangi bir artma veya azalma halinde, tüm reglaj düşürme istasyonlarında bulunan ani kapama vanası sayesinde gaz akışı kesilmekte ve sorunun büyümesi engellenmektedir. Mobil bakım-onarım ekiplerimiz de SCADA sisteminde gözükmeyen 200 istasyonu daha sıkı kontrol ederek bu eksikliği telafi etmektedirler" denildi.

Dolayısıyla vatandaşların tedirgin olmasını gerektirecek bir durumun olmadığı belirtilerek, Türkiye'nin ilk doğalgaz kullanmaya başlayan kenti olan Ankara'da 1989 yılından beri önemli sayılabilecek bir kaza veya patlamanın yaşanmadığına dikkat çekildi.

SCADA SİSTEMİ

SCADA sisteminin kuruluş amacına uygun olarak hattaki veya vanadaki kaçağı değil, reglaj istasyonlarındaki basınç, sıcaklık, filtre kirliliği gibi verileri yansıttığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Mücavir alan sınırları içinde şirketimize ait 9 bin 500 km'ye yakın dağıtım şebekesi bulunmaktadır. Dağıtım şebekesinin herhangi bir noktasında meydana gelebilecek bir gaz kaçağının SCADA sistemi üzerinden takip edilebilmesi mümkün değildir. SCADA sistemi, dağıtım şebekesindeki basınç düşürme istasyonlarıyla ilgili bilgi ve verilerin alındığı sistemdir. Mevcut dağıtım şebekemizdeki gaz kaçaklarının bulunması ve tespiti ise EPDK'nın öngördüğü mevzuat çerçevesinde gaz kaçak arama cihazlarıyla yapılmaktadır."

EPDK Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 60. maddesinde gaz dağıtım şirketlerine, olası gaz kaçaklarının tespiti ve gerekli tedbirlerin alınması amacıyla en az 6 ayda bir kaçak kontrolü yapma görevinin verildiği bildirildi. Şirketin FIM ekiplerinin de ilgili yönetmelik gereğince mobil araçlar ve yaya ekipleriyle son teknolojiyle üretilmiş hassas doğalgaz dedektörleri kullanarak, Ankara mücavir alan sınırları içindeki dağıtım şebekesinde, cadde ve sokaklarda, hatta site içlerindeki alanlarda yılda 2'şer kez kaçak tespit ve kontrolünün yapıldığı belirtildi. - ANKARA