Bankacı ve Borsacılar Hesap Verecek

ABD Kongresi, Wall Street’te, bugüne kadarki en kapsamlı soruşturmayı yapacak; borsacılar kriz konusunda hesap verecek. Başkan Barack Obama, "Wall Street’e sıkı kurallar getirme"yi en önemli gündem konusu olarak görüyor.

KRİZİN çıkışından bu yana 1.3 trilyon dolarlık zarara uğrayan Wall Street şimdi Kongre’nin bugüne kadar gerçekleştireceği en kapsamlı soruşturmaya hazırlanıyor. Borsacıların hesap vereceği bu soruşturma kapsamında ’ Lehman Brothers neden battı?’, ’ Bear Stearns neden yok oldu?’, ’ Merrill Lynch neden eridi?’ gibi sorulara cevap aranacak. ABD Beyaz Saray Sözcüsü Nancy Pelosi’nin diretmesi sonucunda başlatılan bu soruşturma 1933 yılında gerçekleştiren Pecora Soruşturması ile benzerlikler içeriyor. Konuyu bir hafta içinde Temsilciler Meclisi’ne taşıması beklenen Pelosi ise soruşturmaya gerekçe olarak her 4 Amerikalı’dan üçünün krizin gerçek nedenini bilmek isteyişini gösteriyor.

Krizin başlangıcından bu yana dünya borsaları 2007 yılındaki değerinden 37 trilyon dolar kaybetti. Wall Street’teki firmalar bu dönemde 180 bin kişinin işine son verdi. Bu da New York’taki işsizlik oranının 6.9’dan yüzde 8.1’e yükselmesine yol açtı. Ocak ile şubat ayı arasındaki bu yükseliş tarihi bir rekor olma özelliği de kazandı. Wall Street’te resesyon sonlanana kadar işini kaybedecek kişi sayısının 250 bini bulması bekleniyor. Demokrat temsilci John Larson da soruşturmaya destek çıkarak, "Amerikalılar’a ve bu ülkeye neler olduğunu gerçekten çok merak ediyoruz" diyor. ABD Başkanı Barack Obama da Wall Street’te daha sıkı kurallar getirme konusunu gündeminin en önemli konusu olarak görüyor.

Geithner de biliyor

Pelosi ise mükelleflerin neden ve ne şekilde bu krizin içine düşürüldüğünün cevabını bulmak istediğine dikkat çekiyor ve Hazine Bakanı Timothy Geithner’e de bu plandan söz ettiğini belirtiyor. Hukukçular da Pelosi’nin yanında tavır alarak, "Nedenler bilinmeden, sonucu değiştirecek kural değişiklikleri çözüm getirmez" fikrini savunuyor. Buna karşın Wall Street seçim dönemlerinin en büyük bağışçısı olmayı sürdürüyor. Barrack Obama’nın kurumlardan gelen bağışları yasaklamış olmasına karşın, Wall Street çalışanlarının yaptığı bağışlar 2007 ve 2008 yıllarında 463.5 milyon dolara ulaşıyor. Finans sektörünü 163.8 milyon dolar ile sağlık sektörü izliyor. Enerji sektörü ise 75.6 milyon dolar ile üçüncülüğü alıyor. Bazı analistler siyasi lobiler nedeniyle bu soruşturmanın başarılı olmayacağını ifade ediyor.

ABD, krizin sorumluluğunu üstüne aldı

ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner TARP’ın (Sorunlu Varlıklardan Kurtarma Programı) yolsuzluk ve suistimale açık olduğu yönündeki eleştiriler üzerine bankaların kredi verebilecek düzeyde yeterli sermayeye sahip olduklarını ve TARP’a ihtiyaç duymayabileceklerini söyledi. ekonomik kriz nedeniyle ABD’nin önemli oranda sorumluluğu üstüne alacağını ifade eden Geithner,"Ancaki gerilimin azaltılabilmesi için tüm dünyanın birlikte çalışması gerekiyor. Bizim gerilimi çözmemiz yetmez" dedi.

Bankacılar müşteri ayrımı yapmıştı

1933 yılında Bankacılık Komitesi Başkanı Ferdinand Pecora tarafından gerçekleştirilen Pecora soruşturması da güdemine o dönemde borsaların patlamasına neden olan olayları almıştı. Bu kapsamda da bankacılar ve brokerler sorgulanmıştı. Soruşturma sonucunda brokerların yatırımcılar arasında ayrım yaptığı ve bazı bankacılara diğerlerinden daha fazla bilgi verdiği bu bağlamda da zengin ve fakir arasında ayrım yaptığı ortaya çıkmıştı. Drama ve komedi karışımı bu yargılama sürecinde daha önce ABD’nin SPK’sı SEC’de çalışan Ferdinand Pecora görevden ayırlarak bu soruşturmanın başına geçmişti.