ATB Başkanı Çandır'dan tarımsal girdi fiyat endeksi yorumu

Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran ayı tarımsal girdi fiyat endeksini (TARIM-GFE) değerlendirdi.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Haziran ayı tarımsal girdi fiyat endeksiyle ilgili, TARIM-GFE'nin aylık yüzde 7,92 ve yıllık yüzde 134,96 olarak ilan edildiğini belirterek, "Bu rakamlar, endeksin açıklanmaya başlandığı 2015 yılından bu yana yeni rekorlar olarak kaydedilmiştir. Aylık yüzde 7,92 rakamı, haziran aylarının en yükseği olurken; yıllık yüzde 134,96 rakamı ise 2015 yılından beri tüm ayların en yükseği olmuştur" dedi.

TARIM-GFE'nin diğer enflasyon rakamlarını bir ay gecikme ile takip ettiğini belirten Çandır, rakamlar göz önüne alındığında tarımsal maliyetlerde yükseliş eğiliminin devam edeceğinin görüldüğünü kaydetti. Çandır, "Burada temel sorun, tarımsal maliyetlerdeki artış hızının tarımsal üretici fiyatlarındaki artış hızından yüksek kalmaya devam etmesidir. Bu eğilimin süreklilik göstermesi, tarım kesiminin fakirleşmesine sebep olmaktadır. Bu nedenle bu eğilimin tersine çevrilmesi zorunludur" değerlendirmesinde bulundu.

En yüksek artış gübre ve enerjide

Haziran ayı TARIM-GFE'de tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 8,33 ve yıllıkta yüzde 145,32'lik artış ilan edildiğini belirten Başkan Çandır, aylıkta tohumda yüzde 0,50, enerjide yüzde 20,71, gübrede yüzde 2,28, ilaçta yüzde 1,85, veteriner hizmetlerinde yüzde 0,13, yemde yüzde 7,26 artış olurken, yıllıkta tohumda yüzde 46,04, enerjide yüzde 228,03, gübrede yüzde 233,89, ilaçta yüzde 100,68, veteriner hizmetlerinde yüzde 31,88, yemde yüzde 145,70 artış olduğuna dikkat çekti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 4,57 ve yıllık yüzde 72,30'luk artış ilan edildiğini belirtti.

TÜİK'in Haziran ayı tarımsal üretici fiyat endeksi TARIM-ÜFE'yi aylık yüzde -0,66 ve yıllık ise yüzde 148,90 olarak ilan ettiğini anımsatan Başkan Ali Çandır, "Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli sektörün aleyhine seyrederken, iki aylık iyileşmenin ardından Haziran ayında ciddi bir aleyhte fark tekrar oluşmuştur" dedi.

Yurt içi ve yurt dışı üretici enflasyonlarının (Yİ-ÜFE) tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini söyleyen Çandır, Haziran ayında açıklanan aylık yüzde 6,77 ve yıllık yüzde 138,31 düzeyindeki Yİ-ÜFE ile aylık yüzde 9.18 ve yıllık yüzde 110,66 düzeyindeki yurt dışı üretici enflasyonunun sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşıyacağını gösterdiğini ifade etti.

Mevsimsel düşüş

Haziran'da tüketici enflasyonu TÜFE'nin aylık yüzde 4,95 ve yıllık yüzde 78,62 ilan edildiğini anımsatan Çandır, işlenmemiş gıda enflasyonunun Haziran'da aylık yüzde -3,35 ve yıllık yüzde 91,65; yaş meyve sebze enflasyonunun ise aylık yüzde -15,20 ve yıllık 78,32 olarak ilan edildiğini belirtti. Çandır, enflasyonda mevsim etkisinden kaynaklı Mayıs, Haziran ayında düşüş görüldüğünü söylerken, sonbahardan itibaren düşüşün sona erebileceği uyarısında bulundu. - ANTALYA