Altının Cari Açığa Olumsuz Etkisi Devam Ediyor

MURAT BİRİNCİ - ÜMİT ÇEVİK - Altının bu yılın başından beri devam eden cari açığa negatif katkısı ocak-temmuz döneminde 8 milyar 421 milyon dolara ulaştı.

AA muhabirinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan temmuz ayı ödemeler dengesi verilerinden derlediği bilgilere göre, 2012 yılında altın ihracatının ithalattan fazla olmasının cari açığa pozitif katkısı, bu yıl başından itibaren ithalatın ihracatı geçmesiyle tersine döndü.

Altının bu yılın başından beri devam eden cari açığa negatif katkısı ocak-temmuz döneminde 8 milyar 421 milyon dolara ulaştı. Aynı zamanda temmuz ayında altının cari açığa negatif katkısı 1 milyar 434 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Altın hariç cari açık verileri incelendiğinde, 2012 yılı ocak-temmuz döneminde 35 milyar 712 milyon dolarlık cari açık bu yılın aynı döneminde  2 milyar 34 milyon dolar azalarak 33 milyar 678 milyon dolara geriledi.

2013 temmuz ayında ise altın hariç cari açık 4 milyar 352 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Altın ve enerji hariç cari açık değerlendirildiğinde açığın seyrinin dalgalı ancak trendinin aşağı yönlü olması dikkati çekiyor.

Geçen yılın ocak-temmuz döneminde 5 milyar 892 milyon dolar olan altın-enerji hariç cari açık bu yılın aynı döneminde 5 milyar 599 milyon dolar düzeyine geriledi. Temmuz ayında altın ve enerji hariç cari açık 250 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Haziran ayında ise altın ve enerji hariç 842 milyon dolar düzeyinde cari fazla gerçekleşmişti.

27 Ağustos'ta AA Finans Masasına konuk olan TCMB Bakanı Erdem Başçı, cari açıkta öngörülenden biraz daha iyi gelişmeler olduğunu  belirterek, şunları aktarmıştı:

"Ağustos ayı itibariyle öncü veriler-altın hariç bakıldığında ithalatta geçen seneye göre yavaşlama, ihracatta ise artış olduğunu görüyoruz. Yani ihracatın ithalatı karşılama oranı hızla yükseliyor ve bu iyi bir gelişme. Dolayısıyla cari açıkla ilgili bir önceki OVP öngörüsünü aşağı yönde revize etme ihtiyacı olabilir ve bu olumlu bir gelişmedir."

"İhracat ve ithalat verilerini altın etkisini dışlayarak izlemek daha sağlıklı olacaktır"

Burgan Yatırım Başekonomisti Haluk Bürümcekçi konuyla ilgili yaptığı değerlendirmelerde, enerji dışı cari açığın ve enerji-altın dışı cari açığın GSYH'ya oranla büyüklüklerinin sırasıyla yüzde 0,6 ve yüzde 0,1 düzeylerinde oluştuğunu ve önceki aylara benzer seviyelerde kalarak daha olumlu bir tablo çizdiğini söyledi.

Altın ithalatının ağustos ayında gerileme kaydettiğine ilişkin yapılan açıklamalarla altın ithalatının 600 milyon dolara gerileyeceğini öngörseler de geçen yıl aynı ayda gözlenen 2,1 milyar dolarlık altın ihracatının bu yıl tekrarlanmayacak olması nedeniyle, dış ticaret dengesini olumsuz etkilemeye devam edeceğini düşündüklerini aktaran Bürümcekçi, "Dolayısıyla ana eğilim açısından ihracat ve ithalat verilerini altın etkisini dışlayarak izlemek daha sağlıklı olacaktır" dedi.

"Veriler yüksek altın ithalatının şimdilik hız kestiğine işaret ediyor"

Odeabank Ekonomik Araştırmalar Müdürü İnanç Sözer ise 12 aylık cari açığın geçen yıl haziran ayındaki 54,0 milyar dolardan 55,8 milyar dolara çıktığını, altın ve enerji hariç 12 aylık cari açığın ise sadece 800 milyon dolar olarak gerçekleştiğini söyledi.

Öncü verilerin yüksek altın ithalatının şimdilik hız kestiğine işaret ettiğini ve cari açıkta ana risk faktörünün petrol fiyatlarının seyri olduğuna dikkati çeken Sözer, her ne kadar yılın geri kalanında petrol fiyatlarında bugünkü seviyesine kıyasla ciddi bir yükseliş beklemeseler de, son dönemde yükselişlerin enerji maliyetini artırdığını belirtti.

Sözer, yılın geri kalanında cari açığın kademeli artışlarla yılsonu itibarıyla 59,7 milyar dolara ulaşmasını beklediklerini ifade etti.

Altın ve enerji hariç bakıldığında 2012'de sağlanan yeniden dengelenme ile gelen avantajların korunduğunu belirten Sözer, cari açıktaki artışın önceki yıllara kıyasla daha sınırlı kaldığının görüldüğünü kaydetti. - İstanbul