AB'nin İlk Yolsuzlukla Mücadele Raporu Açıklandı

Avrupa Birliği Komisyonu, hazırladığı ilk Yolsuzlukla Mücadele Raporu'nda, politikacıların dokunulmazlıklarının kaldırılması gibi prosedüre ilişkin kuralların, belli üye devletlerde yolsuzluk davalarını engellediğini bildirdi. AB Komisyonu "siyasette dürüstlüğün" birçok AB Devletinde bir sorun olmaya devam ettiğini belirtirken "Örneğin, siyasi partiler ya da merkezi ya da yerel seviyede seçilmiş meclisler içindeki davranış kuralları sıklıkla eksik ya da "eksik dişli'" saptamasını yaptı. AB Komisyonu'nun yayımladığı rapora göre yolsuzluğun en yaygın olduğunun düşünüldüğü ülkeler, Yunanistan ve İtalya.

YOLSUZLUĞUN AB'YE MALİYETİ: YILDA 120 MİLYAR AVRO

AB Konseyi ile Avrupa Parlamentosu'na sunulan Rapora (EU Anti-Corruption Report) göre yolsuzluk Avrupa'nın karşısında bir zorluk oluşturmaya devam ediyor. Tüm AB Üye Ülkelerini etkileyen yolsuzluk AB ekonomisine yılda 120 milyar Avro'ya maloluyor. Her Avrupa ülkesinin ayrı ayrı ele alındığı raporda şu saptamalar yapıldı:

"-Üye devletler son yıllarda birçok inisiyatif almalarına karşın sonuçlar ülkeler arasında farklı oldu ve yolsuzluğu önlemekle cezalandırmak için yapılması gereken çok şey var.

-Yolsuzluğun doğası ve düzeyiyle onunla mücadele için alınan önlemler Üye Devletler arasında farklı. Yolsuzluk Üye Devletlerden daha büyük dikkat görmeyi hakediyor.

-Avrupalıların dörtte üçü (yüzde 76) yolsuzluğun yaygın olduğunu, yarıdan fazlası (yüzde 56) ülkelerindeki yolsuzluğun seviyesinin son üç yılda arttığını düşünüyor. 12 Avrupalıdan biri (yüzde 8) geçen yıl bir yolsuzluk olayına tanıklık ettiklerini ya da deneyimini yaşadıklarını belirtiyor.

YOLSUZLUĞUN EN ÇOK DÜŞÜNÜLDÜĞÜ ÜLKELER

-Çalışmada, yolsuzluğun en yaygın olduğunun düşünüldüğü ülkeler, yüzde 99 ile Yunanistan ve yüzde 97 ile İtalya olarak tespit ediliyor. Bu ülkeleri yüzde 95'lik oranla Litvanya, İspanya ve Çek Cumhuriyeti izliyor. Eurobarometer verilerine göre, vatandaşlarının yolsuzluğun yükseldiğini düşündüğü ülkelerin başında İspanya (yüzde 77), Slovenya ile Çek Cumhuriyeti (yüzde 76), İtalya (yüzde 74) ve Portekiz (yüzde 72) geliyor.

MALMSTRÖM: RAPOR YOLSUZLUKLA MÜCADELENİN YETERSİZ OLDUĞUNU GÖSTERDİ

AB Komisyonu'nun İçişlerinden Sorumlu Komisyon Üyesi Cecilia Malmsröm, raporun açıklanması dolayısıyla düzenlediği basın toplantısında "Yolsuzluk, vatandaşların demokratik kurumlara ve hukukun üstünlüğüne duydukları güvene zarar veriyor, Avrupa ekonomisini zedeliyor ve Devletleri çok ihtiyaç duydukları vergi gelirlerinden mahrum bırakıyor, Üye devletler geçen yıllarda yolsuzlukla mücadele amacıyla çok şey yaptı, ancak bugün rapor bunun yeterli olmaktan uzak bulunduğunu gösterdi. Rapor ne yapılabildiğini ortaya koydu ve Üye Devletlerle birlikte onu izleme konusunda geleceğe bakıyorum" dedi.

YOLSUZLUK ÜYE DEVLETLERİ FARKLI YÖNLERDEN ETKİLİYOR

Raporda AB çapında yolsuzlukla ilgili "ana eğilimler" şöyle sıralandı:

-Kontrol Mekanizmaları:

Önleyici politikaların uygulanması (Örneğin, etik kurallar, farkındalık artıran önlemler, kamu yararının devreye sokulması): Üye Devletler arasında yolsuzluğun önlenmesi konusunda geniş farklılıklar bulunuyor. Bazıları için, etkili önlemler yolsuzluğun şöhretinin düşük kalmasına neden olurken, düzensiz önlemler uygulayan diğerleri sınırlı sonuç elde ediyor.

Dış ve iç denetim mekanizmaları: Birçok Üye Devlette özellikle yerel düzeyde olmak üzere kamu içindeki prosedürler üzerindeki iç denetim zayıf ve koordinasyonsuz.

Çıkar çatışması: Çıkar çatışmasına (çıkar sağlama potansiyeli bulunan makamlar ve görevlilerin durumu) ilişkin kurallar AB bünyesinde farklılıklar gösteriyor ve çıkar çatışmalarına ilişkin bildirimlerin kontrol mekanizmaları çoğunlukla yetersiz. Kuralların ihlaline karşı yaptırımlar nadiren uygulanıyor ve çoğu kez zayıf.

-Kovuşturma ve cezalandırma:

Ceza hukuku kuralları, yolsuzluğu büyük ölçüde Avrupa Konseyi, BM ve AB mevzuatı standartlarıyla uyumlu bir yerde bir suç haline getiriyor. Hala özel sektörde yolsuzlukla mücadeleye ilişkin AB Çerçeve Kararı'nın Üye Devletler tarafından ulusal kanun haline getirilmesi her ülkede aynı değil.

Yolsuzluk soruşturmasında icra makamlarının ve kovuşturmanın verimliliği: Ülkeler arasında değişken. Bazı Üye Devletlerde olağanüstü sonuçlar görülebilir. Diğer bazı ülkelerde ise başarılı kovuşturmalar nadir ve soruşturmalar çok uzun sürüyor.

Kapsamlı yolsuzluk suçu istatistikleri: Üye Devletlerin büyük çoğunluğunda eksik, bu, değerlendirme ve karşılaştırmada güçlüklere yol açıyor. Politikacıların dokunulmazlıklarının kaldırılması gibi prosedüre ilişkin kurallar, belli Üye Devletlerde yolsuzluk davalarını engelliyor.

-Siyasi boyut:

Siyasi sorumluluk: Siyasette dürüstlük birçok AB Devletinde sorun olmaya devam ediyor. Örneğin, siyasi partiler ya da merkezi ya da yerel seviyede seçilmiş meclisler içindeki davranış kuralları sıklıkla eksik ya da "eksik dişli.'

Siyasi partilerin finansmanı: Birçok Üye Devlet parti finansmanı konusunda güçlü kurallar kabul etse de önemli eksiklikler var. Partilerin yasadışı fonlanmalarına karşı caydırıcı yaptırımlar AB'de nadiren uygulanıyor.

-Risk alanları:

Üye Devletler içinde yolsuzluk riskleri, merkezi yönetimden çok, genellikle, denge ve kontrol ile iç kontrollerin zayıf olma eğiliminde bulunduğu bölgesel ve yerel düzeylerde daha yüksek.

Sağlık sigortasının yanı sıra kentsel gelişim ve inşaat bazı Üye Devletlerde yolsuzluğa karşı kırılgan sektörler.

Devletin sahip olduğu şirketlerin denetimiyle ilgili varolan bazı eksiklikler, bunların yolsuzluğa kırılganlıklarını artırıyor.

Küçük ölçekli yolsuzluk sadece birkaç Üye Devlette yaygın sorun halinde."

KAMU İHALELERİ: YOLSUZLUĞA KARŞI KIRILGAN BİR ALAN

Raporda, AB gayrı safi iç hâsılasının yaklaşık beşte birinin harcandığı kamu ihalelerin yolsuzluğa karşı kırılgan olduğu belirtildi. Rapor bazı Üye Devletler için, kamu ihaleleri alanında güçlü dürüstlük standartları ve denetim mekanizmaları getirilmesi, çağrısında bulundu.