40 Meslek İçin Yeterlilik Belgesi Şartı Başlıyor

Çoğunluğu inşaat sektörü olmak üzere tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde faaliyet gösteren 40 meslekte, mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayanlar, 26 Mayıs 2016 tarihinden itibaren çalıştırılamayacaklar. Çalıştıran işveren ceza ödemek zorunda kalacak. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Kasım Özer, uygulamanın ertelenmeyeceğini belirtirken, geçen ay Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın üç bakanlıkla yaptığı protokol çerçevesinde sektörde belgelendirme işleminin hızlanacağını söyledi. Belge zorunluluğu getirilen meslekler şöyle:

"Ahşap kalıpçısı, alçı levha uygulayıcısı, alçı sıva uygulayıcısı, alüminyum kaynakçısı, bacacı, betonarme demircisi, betoncu, çelik kaynakçısı, direnç kaynak ayarcısı, doğal gaz altyapı yapım kontrol personeli, doğal gaz çelik boru kaynakçısı, doğal gaz ısıtma ve gaz yakıcı cihaz servis personeli, doğal gaz işletme bakım operatörü, doğal gaz polietilen boru kaynakçısı, duvarcı, endüstriyel boru montajcısı, hidrolik pnömatikçi, ısı yalıtımcısı, ısıtma ve doğal gaz iç tesisat yapım personeli, inşaat boyacısı, iskele kurulum elemanı, kaynak operatörü, makine bakımcı, otomotiv elektromeka-nikçisi, otomotiv mekanikçisi, otomotiv montajcısı, otomotiv sac ve gövde kaynakçısı, seramik karo kaplamacısı, ses yalıtımcısı, sıvacı, su yalıtımcısı, tünel kalıpçısı, yangın yalıtımcısı."

Ustalık belgesi almış olanlar ile Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için belge şartı aranmayacak.

Mesleki yeterlik belgesi olmayan işçileri çalıştıran işverenlere, Çalışma ve İş Kurumu il müdürlükleri tarafından kişi başına 500 lira idari para cezası verilecek.

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE HEKİM ZORUNLULUĞU BAŞLIYOR

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmaya dair hükümlerinin 50'den az işçi çalıştıran "az tehlikeli" işyerlerinde uygulanmasına 1 Temmuz 2016 tarihinde başlanacak. Buna göre bir kişi çalıştıran işyerleri dahi öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek zorunda.

ZORUNLULUK BAŞLIYOR

Küçük işyerlerine iş güvenliği ve işyeri hekimi istihdam etmek yerine, "hizmet satın alma" hakkı tanınıyor. Risk değerlendirmesi yaptırmayanlara 5 bin 859 TL, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirmeyene 13 bin 22 lira olmak üzere aylık toplam 18 bin 881 lira para cezası söz konusu olacak.

İş sağlığı ve güvenliği konusunda 2012 yılından bu yana devam eden reform sürecinin son adımı da iki ay sonra yürürlüğe giriyor. Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 50'den fazla işçi çalıştıran az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde 1 Ocak 2013'te; 50'den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde 1 Ocak 2014 tarihinde yürürlüğe girdi. 1 Temmuz 2016'dan itibaren de 50'den az çalışanı olan "az tehlikeli" işyerleriyle kamu kurumlarında yürürlüğe girecek. Bu tarihten itibaren 50'den az işçi çalıştıranlar açısından işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı zorunluluğu başlayacak. İşyerleri tam zamanlı uzman ve hekim çalıştırabilecekleri gibi, şirketlerden hizmet satın alarak yükümlülüklerini yerine getirecek. Bütün ofis işleri başta olmak üzere pek çok işyeri "az tehlikeli" grubuna giriyor. Apartmanlar ve siteler, bakkallar az tehlikeli iş yeri grubunda yer alıyor. Bir kapıcı veya bir temizlik işçisi çalıştırsa dahi apartman ve sitelerde yasa hükümlerinin uygulanması gerekecek. En az bir çalışanı bulunan tüm işyerleri risk değerlendirmesi yapmak zorunda olacak. Risk değerlendirmesi yükümlülüğü aslında 30 Haziran 2012 tarihinden beri bulunuyor. Ancak, sistemin oturması için 50'den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde bugüne kadar denetim yapılmadı. 1 Temmuz'dan itibaren bu sektörlerde denetimler gündeme gelecek.

TEMMUZ SONRASI ZOR

Çalışan sayısı 50'den az olan işyerlerine 1 Temmuz 2016 tarihine kadar yapacakları risk değerlendirmesi konusunda kolaylık sağlandı. Bu tarihe kadar risk değerlendirmesi, şu kişilerden oluşan bir ekip tarafından yapılabilecek:
-İşveren veya işveren vekili
-İşyeri çalışan temsilcileri
-İşyerinde destek elemanı
-İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. 1 Temmuz'dan sonra bu ekibin yaptığı risk değerlendirmesi kabul edilmeyecek. Bu kişilere ilave olarak iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin de risk değerlendirmesine katılması istenecek. Şirketten hizmet alımıyla yapılırsa işyeri çalışan sayısı ve büyüklüğüne göre bedeli 500 ile 3 bin lira arasında değişecek.

UZMAN VE HEKİM GÖREVLENDİRMEYEN CEZAYI HER AY ÖDER

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde 50'den az işçi çalıştıran işyerlerine uygulanan cezalar şöyle:
-Risk değerlendirmesi yapmamak: Aykırılığın devamı halinde her ay 5 bin 859 TL
-İş güvenliği uzmanı görevlendirmemek: Her ay 6 bin 511 TL
-İşyeri hekimi görevlendirmemek: Her ay 6 bin 511 TL
-Acil durumları belirlememek, tedbir almamak: Aylık bin 301 TL
-İş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutmamak: Her yükümlülük için bin 952 TL
-İş kazalarını 3 gün içinde SGK'ya bildirmemek: 2 bin 603 TL
-Çalışanlara sağlık gözetimi yaptırmamak: Her işçi için bin 301 TL

AZ TEHLİKELİ İŞYERLERİNİN SORUMLULUĞU

-6 yılda bir risk değerlendirmesi yapılacak. İşyerinin taşınması, binalarda değişiklik yapılması, makine ve ekipmanlarda değişiklik, iş kazası gibi durumlarda risk değerlendirmesi yenilenecek.
-50 çalışan başına 1 arama kurtarma, 1 yangın söndürme; 20 çalışan başına 1 ilkyardım elemanından oluşan "acil durum ekibi" oluşturulacak. 10'dan az çalışanı bulunan işyerlerinde bir kişi görevlendirilmesi yeterli olacak.
-Çalışanlara 3 yılda bir 8 saat iş güvenliği eğitimi verdirilecek.
-İşçiler 5 yılda bir periyodik sağlık muayenesinden geçirilecek.
-İşçi başına ayda 10 dakikadan az olmamak üzere, iş güvenliği uzmanından hizmet satın alınacak. 10'dan az çalışanı olan az tehlikeli işyerlerinde işçi başına yılda 60 dakika iş güvenliği uzmanı görevlendirilecek.
-İşçi başına ayda en az 5 dakika işyeri hekimi hizmeti alınacak.
-Çalışan sayısı 2 kişiden fazla 50 kişiden az olan işyerlerinde 1 çalışan temsilcisi seçilecek.

AZ TEHLİKELİ İŞYERİNE DEVLET DESTEĞİ YOK

İş sağlığı ve güvenliği konusunda getirilen yükümlülükler dolayısıyla ortaya çıkan maliyetin bir kısmı devlet tarafından karşılanıyor. Ancak devlet desteği az tehlikeli işyerlerine uygulanmıyor.