3.4 Trilyon Dolarlık Risk Korkuttu ABD, 2 Trilyon Dolarlık Fon Kuruyor

14 bankayı yok eden krizin 3.4 trilyon dolarlık ödenmemiş kredi nedeniyle büyüyebileceği paniği Hazine ve ABD Merkez Bankası’nı harekete geçirdi. ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, FED Başkanı Ben Bernanke ve SEC Başkanı Christopher Cox, zor durumdaki finansal kuruluşlardan kötü varlıkları satın alacak ve büyüklüğü 2 trilyon dolara kadar ulaşacağı söylenen bir fon kurmayı planlıyor.

AMERİKA’da 14 bankayı yokeden krizin para piyasalarında bulunan 3.4 trilyon dolarlık ödenmemiş kredi nedeniyle büyüyebileceği paniği Hazine ve ABD Merkez Bankası’nın "Müdahil olmam" politikasından dönmesini sağladı. Dün parti ayrımı yapmadan çok sayıda senatörün katılımıyla yeni bir kurtarma operasyonu yaratmak için masaya oturan Hazine Bakanı Henry Paulson, FED Başkanı Ben Bernanke ve SEC Başkanı Christopher Cox, zor durumdaki finansal kuruluşlardan kötü varlıkları satın alacak ve büyüklüğü 2 trilyon dolara kadar ulaşacağı söylenen bir fon kurmayı planlıyor. Plan kapsamında ayrıca 400 milyar doları bulan ulusal mevduat sigorta fonu oluşturularak yatırımların sigorlanması da yer alıyor. Piyasadaki nakit sıkışıklığını önlemeyi amaçlayan bu plan 1930’lardan bu yana en büyük etkiyi yaratan krize yönelik en kapsamlı temizleme operasyonu olarak anılıyor.

Demokratlardan tam destek

Önceki gün Beyaz Saray Sözcüsü Dana Perino’nun açıkladığı çalışmalar ile türbülansı yenmeye çalışacak olan Paulson, Cox ve Bernanke’nin yeni politikası kurumları aşan bir kurtarma ortamı yaratacak. Kongreye sunulacak olan tasarıyı önümüzdeki haftanın sonunda tamamlayarak 26 Eylül’deki kongre toplantısına yetiştirmeyi planlayan yetkililer zor durumdaki Amerikalılar için en uygun yöntemi belirlemeye çalışıyor. Bu yolla ekonomik yardımda kendisine pay çıkarmayı hedefleyen demokratların da pakete tam destek vermesi bekleniyor. Freddie Mac ve Fannie Mea konusunda oldukça zor ikna edilen Demokratlar, bu yolla Amerikalıların evlerini icradan korumak için de çaba gösterdiklerini kanıtlamaya çalışıyor.

Sorunu kökten çözeceğiz

Sistematik riskler konusunda çalışarak piyasalardaki riskleri azaltmayı planladıklarını belirten Paulson "Hepimiz finans dünyasını ve kurumları tehtid eden lididite sorunu üzerine odaklanıyoruz. Sorunu kökünden çürütmek için çaba harcıyoruz. Sorunun kökü ise gayrimenkul fiyatlarındaki düşüşe dayanıyor. Fiyat düşüşünü kontrol altına almamızı sağlayacak olan paket ile Amerikalılar için en iyi çözümü bulduğumuzu düşünüyorum" dedi.

518 milyar dolar

FED ve Hazine, finans kurumlarının 518 milyar dolar zarar yazmasına neden olan krizin önüne geçmek için artık kurumlarla değil sistemle savaşmaya başlıyor. Hükümet planı devreye sokarken yeni bir şirket kurabileceği gibi, el koyduğu Fannie Mae ve Freddie Mac«i de tahvil satın alım konusunda kullanabilecek. Bu da hükümetin Temsilciler Meclisi Mali Hizmetler Komitesi Başkanı Barney Frank plana destek için çok hızlı bir şekilde yeni bir yasa hazırlamak zorunda olduklarını dile getirirken SEC Başkanı Christopher Cox da piyasada likiditenin arttırılması için yeni kurallar üzerinde çalışacağını bildirdi.

Tahvilleri Fannie ve Freddie alacak

ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, devlet destekli mortgage finansmanı şirketleri Fannie Mae ve Freddie Mac’in mortgage’a dayalı menkul kıymet alımlarını artıracaklarını söyledi. Batık kredilerin baskısını azaltmak için yapılacak program konusunda haftasonu çalışılacaklarını belirten Paulson kurtarma paketinin yüzlerce dolarlık bir operasyon olduğuna dikkat çekerek "Kongre mevzuat üzerinde çalışırken, Hazine de hemen adım atacak Kredi krizi mevcut finansal düzenlemelerin "eskimiş ve standart altı" olduğunu gösterdi" dedi.

5 milyon ev sahibi riskte

Mali sistem açısından likit olmayan kredilerin sistemi kilitlediğini dile getiren Paulson şöyle konuştu: "Kredilendirme sürecinde borçlanma konusundaki sorunlu adımlar nedeniyle 5 milyon ev sahibi şu an haciz riskiyle karşı karşıya. Subprime krizi, daha az riskli morgage kredilerine doğru ilerledi."

Likit olmayan varlıkların mali sistemi tıkadığını ifade eden Paulson şunları söyledi: "Hem iş dünyası hem halkın satın alma gücü azaldı. İstihdam sorunu başladı. Tekrar toplum düzeyi için bu sorunların altı çizilmeli. Federal hükümet kaçan varlıkların ekonomiye dönmesi için uğraşacak. Eski kurumlar piyasayı yönetmekte yetersiz."

Önlemleri sıraladı

Mali kuruluşların bu sıkıntıya girmiş olması ve yeterli fon sağlayamaması nedeniyle bu problemlerin yaşandığını belirten Paulson, gelecek hafta atılması gündeme gelecek adımları şöyle sıraladı:

Ekstra fon sağlanması açısından önlemler alınacak.

Satın alma programı ile yeni ev kredileri için sermaye sağlanmasına çalışılacak

Sağlanan kredilerin daha ulaşılabilir olmasına çalışılacak.

1987 çözümünü beşe katlayacak

ABD’de planın şekillenip devreye girmesi durumunda bu hükümetin sorun çözmek konusunda ilk kez kullandığı bir yöntem olmayacak. Oluşturulacak yeni batık fonu, 1980’li yılların sonunda kurulan Güven Sağlama Fonu’na (RTC) benzeyecek. 1989 yılında ABD’de patlak veren tasarruf ve kredi krizi sırasında kurulan RTC’nin amacı, batık bankaların varlıklarını alıp kriz etkisini kaybedince satmak ve bu şekilde piyasayı rahatlatmaktı. İşlevini yerine getirdikten sonra da 1994 yılında kapatılan RTC o dönemde birçok küçük bankanın sorunlu varlıklarını satın almıştı. Bunun maliyeti de 400 milyar doları bulmuştu. Aynı sorunun çözümü için bu kez en az 2 trilyon dolarlık maliyet yükü oluşması benkleniyor. Kurulacak şirketin Lehman Bothers, Bear Stearns ve AIG’nin kurtarma operasyonlarını da üstlenebileceğini belirtiyor.

WaMu’ya ilgi artıyor

WASHINGTON Mutual alıcı arayışını sürdürüyor. Banka tamamı ya da bazı bölümleri için çeşitli potansiyel alıcıların dikkatini çekmiş durumda. Alıcılar arasında JP Morgan, Citigroup, Banco Santander, Bank of America ve Wells Fargo bulunuyor. Bu yıl piyasa değeri bu yıl çok düşen WaMu’nun 2 bin 300 şubesi ve 143 milyar dolar perakende mevduatı bulunuyor. Bir bankanın WaMu«nun tamamını alması durumunda gelecek iki buçuk yılda mortgage’dan dolayı 19 milyar dolar zarar etmesi bekleniyor.

Bush’tan 50 milyar dolarlık borsa fonuna onay

ABD Başkanı George W. Bush, ABD’nin ekonomiyi ciddi risklerden korumak için adım atması gerektiğini belirterek, dalgalı mali piyasalar nedeniyle hükümetin müdahalesinin gerekli olduğunu söyledi. Bush, ABD mali sisteminde mevzuatı yenilemenin hayati önemde olduğunu belirtirken, çözüm için de ilk adımlar atıldı:

 Önce Hazine para piyasası yatırım fonları için bir garanti programı oluşturduğunu belirtti. Hazine 50 milyar dolarlık Borsa İstikrar Fonu ile varlıklarının hisse değeri 1 doların altına düşen fonlara yardım edecek. 

ABD Başkanı George W. Bush 50 milyar dolarlık Borsa İstikrar Fonu’nun kullanımını onayladı. 

ABD Merkez Bankası FED ise bankalara ve kurumlara para piyasası fonlarından varlığa dayalı menkul kıymet satın almaları için kredi sağlayarak fonların itfaları karşılamasına ve likiditeyi artırmasına yardımcı olacağını açıkladı.