Üniversitelerden Destek

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, “bilim ve teknolojiden sorumlu bir bakanlık kurulması” yönündeki açıklamaları, üniversitelerce olumlu karşılandı.

ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Ural Akbulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni kurulacak hükümette “bilim ve teknoloji bakanlığı”nın olmasını pozitif karşıladığını bildirdi.

Türkiye'nin bilgi ve teknoloji üretmeden gelişmiş ülkeler arasında yer almasının söz konusu olamayacağını vurgulayan Akbulut, “Bilgi ve teknoloji üretemeden gayrisafi milli hasıla (GSMH) ile kişi başına milli gelirin artması imkansız” dedi.

Türkiye'nin, bilim ve teknoloji üretmesi için Ar-Ge çalışmalarına verdiği maddi desteği artırması gerektiğini ifade eden Akbulut, şöyle konuştu:

“Kişi başına düşen geliri AB ülkelerinin seviyesine getirmenin yolu buradan geçiyor. Bunun formülü çok basit. Bilgi ve teknoloji üretmek için Ar-Ge'ye ayrılan pay yüksek olacak. Türkiye'nin, Ar-Ge'ye 2002-2003 yıllarında ayırdığı pay, yüzde 0.67 idi. AB ülkelerinde bu oran yüzde 2'yi buluyordu. 2010 hedefleri ise bu oranın yüzde 3'e çıkarılmasıydı. Türkiye, Avrupa Birliği görüşmelerinde 2010 yılında Ar-Ge'ye ayıracağı payı yüzde 2'lere çıkaracağına söz verdi. Türkiye'nin GSMH'sinin 410 milyar dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bilim ve teknoloji konusundaki Ar-Ge faaliyetlerine ayrılması gereken yüzde 2'lik pay, 8.2 milyar doları buluyor. Geçen 4,5 yılda ciddi kaynaklar ayrılmasına rağmen Ar-Ge'ye ayrılan pay yüzde 1'i bile bulmadı. Bu, işin bir sisteme bağlı olmamasından ve bu işle ilgili bir bakanlığın bulunmamasından kaynaklanıyor.”

Akbulut, kurulması düşünülen “bilim ve teknoloji bakanlığı”nın temel hedefinin Ar-Ge'ye ayrılan payı artırmak olması gerektiğini kaydetti.

Bilim ve teknoloji konusundaki Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi konusunda TÜBİTAK'ın yetkili olduğuna işaret eden Akbulut, ancak bu kurumun Başbakanlık tarafından tahsis edilen kaynakları dağıtamadığını iddia etti.

-“AR-GE REFAHI ARTIRIR”-

Ural Akbulut, bilim ve teknoloji bakanlığı kurulması yönündeki kararın stratejik bir karar olduğunu fakat sadece stratejik karar almanın yeterli olmadığını vurguladı. Bilim ve teknoloji bakanlığı kurulması gibi stratejik bir kararın, yüksek maddi destekle arkasında durulması gerektiğini dile getiren Akbulut, “ Finlandiya 90'lı yıllarda GSMH'sı düşük bir ülkeydi. Sonra Ar-Ge'ye önemli kaynaklar ayırdı ve GSMH'sını yükseltti. Şu anda bu ülkede kişi başına düşen milli gelir 40 bin doları buluyor. İrlanda da 90'lı yıllarda tarım ülkesiyken kaynaklarının çoğunluğunu eğitime ayırdı ve şu anda 52 bin dolar kişi başına geliri var” diye konuştu.

-“TÜBİTAK'IN ELİNDEKİ PARALAR YETERİNCE KULLANILAMADI”-

Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nusret Aras, bilim ve teknoloji bakanlığının birçok Avrupa ülkesinde olduğunu, Türkiye'de de olmasını olumlu karşıladığını bildirdi.

“TÜBİTAK, bu işleri yüklenmiş durumda ancak yeterince yerine getiremiyor bu görevleri” diye konuşan Aras, şöyle devam etti:

“Bakanlık, üniversitelerin araştırmalarına kaynak ayıracaksa iyi olur. TÜBİTAK'ın elindeki paralar üniversitelere yeterince iletilemedi. Gelişmiş ülkeler bilim ve teknolojiye ayırdığı, üniversitelere verdiği kaynağı artırdıkça refahları da arttı. Kurulması düşünülen bakanlığa kaynak temin edilir ve üniversitelerin bilimsel araştırma potansiyeli kullanılırsa Türkiye de İrlanda gibi refahını yükseltir. Refahın yakalanması için özellikle kaynak temini ve üniversitelerin araştırma potansiyelinin kullanılması önemli.”

-“BAKANLIĞA MADDİ DESTEK LAZIM”-

Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tunçalp Özgen de bu uygulamanın ileri ülkelerde var olduğunu belirterek, “Bilim ve teknoloji bakanlığının kurulmasında yarar var. Ancak bakanlık kurmakla bitmiyor, yeterli kaynak ayrılmazsa işe yaramaz. Bakanlığın elinde maddi imkan olmazsa sadece katiplik görevi yapar. Türkiye'nin, bilim ve teknolojide Ar-Ge'ye ayırdığı payı yüzde 2'lerin üzerine çıkarması gerekiyor” diye konuştu.

Bilim ve teknoloji bakanlığının, bilim ve teknolojinin üretildiği üniversitelerle yakın iş birliği içinde olması gerektiğine dikkati çeken Özgen, şunları kaydetti:

“Bilim ve teknoloji bakanlığı, üniversite ve özel sektör iş birliğinin, koordinasyonun sağlanacağı yer olmalı. Bazı özel sektör kuruluşlarıyla iş birliği içinde ortak Ar-Ge çalışmalarının yapılmasını ve teknoparkların koordinasyonunu sağlamalı. Yeni teknolojilerin üretime dönüşmesini temin etmeli.”

-“ÜNİVERSİTELERLE GEREKLİ İŞ BİRLİĞİ YAPILMALI”-

Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kadri Yamaç da bilgi çağı olarak kabul edilen günümüzde bilim ve teknolojiyle ilişkili bir bakanlığın kurulmasının yararlı olacağını düşündüğünü söyledi.

Uluslararası ilişkilerin ve politikaların önemli oranda bilim ve teknoloji merkezli yürütülmekte olduğunu belirten Yamaç, bilime ve teknolojiye çok daha özel bir önem verilmesi gereğini kaydetti.

Yamaç, şunları söyledi:

“Uluslararası patent iş birliklerinin geliştirilmesi, bilim ve teknoloji alanındaki yeniliklerin yayılması konusunda, ulusal ve uluslararası düzeyde daha etkin çalışmaların gerçekleştirilmesi, etkileşimin sağlanması açısından böyle bir bakanlığın kurulması oldukça yararlı olacaktır.

Etkin işletildiği taktirde bilim ve teknoloji bakanlığını son derece çağdaş ve anlamlı bir girişim olarak değerlendiriyorum. Böyle bir bakanlığın kendi alanında etkin bir işleyiş gösterebilmesi ve başaralı olabilmesi ise yeterli maddi kaynak ayrılması ve üniversitelerle gerekli iş birliğinin yapılmasıyla mümkündür.”