Ukrayna'nın işgali yeni bir Soğuk Savaş dönemini mi başlatacak?

Bir çağın sonunu yaşadığımızı hissediyorum. Kasım 1989'da Berlin Duvarı yıkıldığında dünyadaki eski Doğu-Batı ayrımının sonunun geldiğine inanıyorduk. Kapitalizm ve komünizm arasındaki ideolojik çatışma sonlandığı için herkesin aynı tarafta olduğu hissi hakimdi.

Bir zamanlar Doğu Almanya'da KGB için çalışan Vladimir Putin için ise Sovyetler Birliği'nin çöküşü, yıllar boyunca büyüyen kişisel bir kırgınlık hissiyle iç içe geçti.

Bir zamanlar Sovyetler Birliği'nin kritik bir parçası olan Ukrayna'nın Rusya Federasyonu'ndan ayrılması, Putin'in inandığı her şeye bir hakaret anlamına geliyordu.

Kırım

Rusya'nın uluslararası bir anlaşmaya imza atarak Ukrayna'nın sınırlarını tanımış olmasının bir önemi yoktu.

2014 yılında Putin, Ukrayna'da Rusların en fazla olduğu Kırım bölgesine askerlerini sızdırarak burayı ele geçirmenin bir yolunu buldu.

Kırım'ın Ukrayna ile bağlantısını kestikten sonra düzenlediği bir referandumla Kırım'ı ilhak etti.

Bu uluslararası hukuka aykırıydı fakat Batı hâlâ Putin Rusyası ile ticarete devam etmek istiyordu.

İtirazlar ve yaptırımlar oldu fakat bunların hiçbiri Putin ve müttefiklerini endişelendirecek boyutta değildi.

KGB ve FSB

KGB ve ardılı FSB'nin "vatan haini" olarak gördüğü kişiler Avrupa genelinde vurulup zehirlenirken de aynı tutum devam etti.

Batı uyarılar yayınladı, yeni yaptırımlar getirdi fakat bunlar Rusya'nın başa çıkabileceği boyuttaydı.

Son 10 yılda Rusya, Çin ile yeni bir blok kurmaya başladı. Bu Batı düşmanı bir blok olmasa da, Batı'nın eleştirileri karşısında birbirlerini desteklediler.

Çin ve Tayvan

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Putin birbirlerini destekliyor.

Çin Ukrayna'daki faaliyetleri nedeniyle Rusya'yı kınamayı reddederken, Çin'in egemenliğini tanımadığı Tayvan'da yaşayanlar, kendilerinin de Ukrayna gibi bir sonla karşılaşmasından endişe ediyor.

Bütün bunları bir arada değerlendirince, dünya birkaç yıl öncekinden çok daha korkutucu bir yer.

Karşılaştırmak gerekirse Soğuk Savaş dönemi çok daha basitti ve kurallar daha netti.

Bir tarafın diğer tarafa müdahalesi halinde karşılıklı bir yıkım getirecek Dünya Savaşı başlayabilirdi.

Bu yüzden birkaç kere savaşa yaklaşılsa da böylesi bir senaryo hiç yaşanmadı.

Komünizmin çöküşünün ardından eski kural defteri geçerliliğini yitirdi. Şimdi sınırlar o kadar belirsiz ki, kimse kırmızı çizgilerin neresi olduğundan emin değil.

NATO

Bazı siyasetçiler ve akademisyenler NATO'nun Berlin Duvarı yıkıldıktan sonraki tutumunun hatalı olduğunu söylüyor.

Onlara göre NATO, Putin Rusyasının bir tehdit olarak algılayacağı şekilde, Doğu Avrupa'daki eski Sovyet uydu devletlerini üye olarak kabul edip Moskova'nın gururunu zedelememeliydi.

Ukrayna'nın NATO'ya üye olma ihtimali (bunun gerçekleşmesinin düşük ihtimal olduğu bariz olsa da) Kremlin'i öfkelendirdi ve Putin, bu meseleyi nihai olarak sonlandırmaya karar verdi.

Herkes bunun Putin'in kararı olduğunu biliyor.

Bazı Rus siyasetçiler hatta bazı üst düzey askeri yöneticiler de, karar verilmeden önce işgale karşı çıktı.

Fakat Putin kararından geri dönmedi.

Şimdi bu kumarı kazanabilmesi için Rusya'nın sahadan net bir galibiyetle ayrılması gerekiyor.

Fakat bu tür askeri harekatlar planlandığından çok daha farklı şekilde sonuçlanabilir.

Putin sekiz yıl önce Kırım'dan zaferle döndü ve ülke içindeki desteği arttı.

Belki bu sefer de başarır, Ukrayna ordusunun bir kısmını yok eder, önemli kazanımlar elde eder ve sonra ordusunu hızla geri çekerek bir zafer turu attırır.

Bu gayet mümkün. Fakat bir de bunun gerçekleşmediğini düşünün.

Çok sayıda Rus askeri cephede ölürse ve Rusya'ya yönelik yaptırımlar etkisini göstermeye başlarsa bu sefer Putin'in kendi konumu zarar görecektir.

O zaman ne yapabilir? Bu sorunun tek bir yanıtı var: Ulusal güvenlik adına ülke içindeki muhalefeti şimdikinden de sert bir şekilde bastırmak.

Rusya bugün bile geçmişe kıyasla çok açık bir toplum. Öylesi bir durumda bu da sonlanabilir.

Rus ekonomisi zarar görür ve Çin'in yardımı bu zararı karşılaşamaya yetmez.

SSCB

Yani 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünde yaşananlara içerlendiği için bu saldırıyı başlatmış gibi görünen Vladimir Putin, ülkesini Sovyetler dönemine geri döndürebilir.

Uzun yıllardır Rusya'nın işbirliği yapılabilecek bir ülke olduğunu varsayan Batı ise Rusya'nın intikamıyla ikili ilişkilerde eski günlere dönülmesine tanıklık edebilir.