Ukrayna'da savaş: Rusya'nın Suriye'den asker toplamasıyla ilgili neler biliniyor?

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, 11 Mart'ta yaptığı açıklamada, ülkesinin Orta Doğu'dan, kendileri için savaşmak üzere 16 binden fazla başvuru aldığını iddia etti. Bu sayı, diğer tüm bölgelerden alınan başvurulardan daha fazlaydı. Şoygu ülkesinin "bu taleplere olumlu yanıt verme hakkı olduğunu" söyledi. Peki Rusya'nın Suriye'den asker toplamasıyla ilgili neler biliniyor? BBC İzleme Servisi, Suriye medyasındaki haberleri analiz etti.

Yabancı ülkelerden savaşçıların Ukrayna'da savaşmaya hazırlandığına dair çok sayıda haber var ve özellikle Suriyelilerin Rusya'nın tarafına katılmasına vurgu yapılıyor.

Suriye'nin önde gelen muhalif yayın organları ise Rusya'nın savaşçıları nereden ve hangi gruplardan topladığıyla ilgili oldukça ayrıntılı bilgiler veriyor.

Rusya'nın asker toplama çalışmaları hakkında neler biliniyor?

Rusya'nın asker toplama çabalarına ilişkin çeşitli haberler yayımlanırken, İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, 13 Mart'ta ülkeyi hiçbir Suriyelinin terk etmediği bilgisini paylaştı. Organizasyon bu bilgiyi Suriye'deki kaynaklarına dayandırıyordu.

Ancak Suriye İnsan Hakları Gözlemevi Direktörü Rami Abdurrahman, 40 binden fazla Suriyelinin "finansal teşvikler ve ayrıcalıklar karşılığında" Rusya tarafında savaşmak için kaydolduğunu söyledi.

Abdurrahman bundan kısa süre önce asker toplama çabalarının Suriye hükümetinin kontrolündeki topraklarda "sözde savaşçıların isimlerinin kaydedilmesi" ile sınırlı olduğunu söylemişti.

Suriye yerel basınında yer alan haberler Rusya'ya odaklansa da çatışmanın her iki tarafında da savaşmak üzere Suriyelilerin toplanmasına yönelik paralel çabalardan bahsediliyordu.

Suriy'de muhalif basında çıkan haberlerde, ekonomik faktörlerin yerli askerlerin savaşma isteğindeki rolünden sıklıkla bahsediliyor.

Gelişmeler Suriye devlet medyasına nasıl yansıyor?

Suriye'de muhalif medya, Rus askeri televizyonlarından aldığı Suriye'deki Moskova yanlısı mitinglerin görüntülerini yayımladı.

Suriye devlet medyasıysa bölgeden savaşçıların kaydolduğuna dair haberleri aktarmadı. Ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini desteklemek için Suriye genelinde düzenlenen mitinglerin haberlerini aktarıyor. Muhalefet medyası bunların Şam yönetimi tarafından düzenlendiğini söylüyor.

Bazı gösterilerden alınan görüntülerde, kamuflaj kıyafetleri içinde katılımcılar ve Rus işgalinin simgesi olan Z harfiyle işaretlenmiş araçlar görülüyordu.

Suriye devlet medyası genel olarak savaşla ilgili Rus anlatısını yansıtıyor. Yayınlar örneğin Kremlin'in 9 Mart'ta Ukraynalı "milliyetçilerin" Harkov yakınlarında sahte bir saldırı hazırlayabileceği yönündeki uyarısını tekrarlamıştı.

Savaş için kimler, nereden toplanıyor?

Muhalefet medyası ve Suriye İnsan Hakları Gözlemevi tarafından paylaşılan bilgiler, yeni asker alımları için Suriye'de hükümet kontrolündeki bölgelerden silahlı kuvvetlerin hedeflendiğini gösteriyor.

Başkent Şam'ın banliyöleri ve doğudaki Deyrizor eyaleti de dahil olmak üzere bahsedilen yerlerden bazıları Suriye hükümetinin yakın zamanda yerel halkla yeni "yerleşim anlaşmaları" başlattığı yerler.

Bu alanlar aynı zamanda siyasi muhalifler ve asker kaçakları da dahil olmak üzere yetkililer tarafından aranan kişilerin hükümet kontrolündeki topraklara geri dönmeleri için de oluşturulmuş bölgeler.

Haberler, savaşçıların paramiliter grupların yanı sıra ordunun 25. Tugayı ve Rus destekli Beşinci Kolordu'dan alınan askerler oluşturulduğunu söylüyor.

Asker toplama çalışmalarının Suriye hükümetinin ülke çapındaki "yerleşim bölgeleri" anlaşmalarının kapsamını genişletmesinden hemen sonra başlaması, haberlerde öne çıkan bir konu. Bununla birlikte 5. Kolordu, Suriye hükümet güçlerinin Rusya tarafından eğitilmiş bir birimi olduğu için bu haberlerde öne çıkan bir başka başlık.

Yıllar önce ordunun saflarını güçlendirmek amacıyla kurulan bu birim, ordudan kaçanlar da dahil olmak üzere acemilerden ve 2018'de Suriye'nin güneyindeki Dera eyaletinde Rusya'nın aracı olduğu bir anlaşmayı kabul eden eski isyancıların katılımıyla oluşturulmuştu.

Rusya daha önce Suriye'den asker topladı mı?

Bu, Rusya'nın - ya da diğer ülkelerin - başka yerlere konuşlandırmak üzere savaşçı toplamak için Suriye'nin kapısını ilk çalışı değil.

Rusya'nın, Nisan 2020'den 2021 yazına kadar Suriyeli savaşçıları Libya'ya gönderdiğine yönelik çok sayıda haber yapıldı.

Bu gelişme üzerine Suriye'nin güneyinde Dürzilerin liderleri Rusya'nın girişimlerini durdurmak için harekete geçmişti. Dürzi liderler, Rusya'nın bölgedeki zor hayat koşullarını istismar ettiğini savundu.

Suriye'de 2020'nin sonlarında, muhalefet ve bazı yerel kaynaklar, Rusya'nın Venezuela'daki kaos sırasında petrol tesislerini ve altın madenlerini korumak için Suriyelileri görevlendirdiğini iddia etmişti.

Moskova yönetiminin bu amaçla, Suriyeli savaşçıları Libya'ya göndermek için Süveyda'da kurulan aynı şirketleri kullandığı öne sürülmüştü.