Teröriste Tazminat Ödenir mi?

Kuzey İrlanda’daki 30 yıllık iç savaşın sona ermesinden 10 yıl sonra, Protestan ve Katolik iki din adamı, bir "toplumsal uzlaşma planı" hazırladı.

Plan, o dönemde ölen IRA militanları da dahil 3 bin 700 kişinin ailelerine 12 bin sterlin tazminat ödenmesini öngörüyor. Protestanlar, "Teröriste tazminat ödenmez" ve "Katilliğin ücreti bu mu" diyerek plana ateş püskürüyor.

İNGİLTERE’ye bağlı Kuzey İrlanda’da, Anglikan Kilisesi eski piskoposu Lord Robin Eames ile eski bir Katolik rahip olan Denis Bradley, başkanlığını yürüttükleri Tarih Danışma Grubu’nun bir buçuk yılda hazırladığı raporu açıkladı. 190 sayfalık rapor, 1968-1998 yılları arasında yaşanan ve 3700 cana mal olan "Kuzey İrlanda Olayları" konusunda "toplumsal uzlaşma planı" sunuyor.

İngiliz hükümetine önerilen tasarıya göre, 30 yıl süren çatışmada ölen yaklaşık 3 bin 700 kişinin ailelerine 12’şer bin sterlin ödenecek. İki din adamı, "Bu bir tazminat değil, toplumumuzun çekilen acıları paylaşması yolunda küçük bir jest" dese de, toplamda 300 milyon sterline malolacak uzlaşma planına sert tepkiler var. Zira ölen 2 bin kadar ayrılıkçı IRA militanının aileleri de tazminat alacak.

Kurban yakınları tepkili

Ölen güvenlik güçlerinin ailelerinden oluşan protestocular, Belfast’ta planın açıklandığı toplantıyı basarak eski bir IRA militanı olduğu iddia edilen Sinn Fein Partisi Başkanı Gerry Adams’ın üstüne yürüdü. Planı hazırlayan Lord Eames da, "Teröriste tazminat ödenmez," "Katilliğin ücreti 12 bin sterlin mi" ve "Terör iyi kazandırıyor" gibi sloganlar atan ailelerin hedefi oldu. İngiltere Başbakanı Gordon Brown ise, tepkileri anladıklarını ve raporu "büyük dikkatle" inceleyeceklerini söyledi.

Tartışmalar yüzünden gölgede kalsa bile, plandaki diğer 30 öneriden bazıları şöyle: Aydınlanmamış cinayetlerin soruşturmasını polis değil, bağımsız bir kurul yapacak. O dönemde K. İrlanda’dan sürülen 4 bin 600 kişiye yeniden vatandaşlık verilecek. İntiharları önleme ve terör travması tedavisi birimlerine sahip özel bir sağlık hizmeti kurulacak. Vakti gelince ortak bir anıt inşa edilecek.

30 yıl kan aktı Mitchell ile bitti

KUZEY İrlanda’da "Troubles" olarak bilinen kanlı iç savaşta, İngiltere ile birliği savunan Protestanlar ve İrlanda yanlısı Katolik milliyetçiler, hem siyasi ve hem de askeri cephede 30 yıl boyunca mücadele etmişti. Kanlı çatışmalar, İngiltere ve İrlanda’nın 1998’de imzaladığı Belfast barış anlaşması ile bitti. Bugün Obama Yönetimi’nin Ortadoğu Temsilcisi olan ABD Senatörü George Mitchell, barış sürecinde önemli rol oynadı. Tarafların şiddeti terketmesini sağlayan altı maddelik ön anlaşmaya, "Mitchell Prensipleri" adı verilmişti.