Radyoaktif Diplomasi

İran’ın uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20’ye çıkardığını açıklaması üzerine, durumun ‘nükleer bir krize’ dönmemesi için Türkiye’nin de merkezinde yer aldığı uluslararası aktif bir diplomasi başladı. Gelişmeler şöyle:

* Başbakan Erdoğan, Katar’da, “Konu krize dönüşmeden hal yoluna konulmalı” mesajı verdi.

* ABD Dışişleri Bakanı Clinton, Suudilerin İran konusunda Çin’e baskı yapması için Katar’da.

* İsrail Başbakanı Netanyahu, İran’a karşı baskı için bugün Rusya’ya gidiyor.

* Rusya ise, Bulgaristan’ın da ABD füze kalkanı şemsiyesi altına girmesine öfkeli.

* Davutoğlu’nun bugün gideceği Tahran’da, “Sert yaptırımlar geliyor” uyarısında bulunması bekleniyor.

Takasa hazırız

BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun İran ziyareti öncesinde, nükleer krizin çözümü konusunda Katar’dan önemli mesajlar verdi. Erdoğan, “Bu konunun krize dönüşmeden hal yoluna konulmasını istiyoruz. Takas işlemini gerçekleştirmeye hazırız” dedi.

Katar Başbakanı Şeyh Hamad Bin Jassem bin Jaber Al Thani ile ortak basın toplantısında, Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun İran ziyaretini ve Türkiye’nin bu konudaki arabuluculuk çabalarını değerlendiren Erdoğan, şunları söyledi:

Bölgemizde nükleer silaha karşıyız

“İran’ın nükleer programı ile ilgili olarak bizler uzun süredir yardımcı olmaya gayret ediyoruz. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan Baradey’in açıklaması olmuştu. Takas sistemiyle ilgili olarak ‘Türkiye merkez olabilir’ denilmişti. Burada henüz mutabakat sağlanmadı. Bu öneriyi ABD de getirdi. Türkiye olarak bize böyle bir görev düşerse takas işlemini her zaman gerçekleştirmeye hazırız. Bunun krize dönüşmeden bir hal yoluna konulmasını istiyoruz. Bunun artık insani amaçlı olarak kullanılmasını istiyoruz. Bölgemizde nükleer silah kullanılmasına yönelik adımların atılmasından yana değiliz, buna karşıyız.”

Katar Başbakanı: Türkiye’ye inanıyoruz

Katar Başbakanı Al Thani ise, İran ile arabuluculuk konusunda, “Türkiye eğer bu görevi yaparsa en iyi şekilde yapacağına inanıyoruz. Bu konuda bizim Türkiye’ye güvenimiz tam, itimadımız çok büyük. Türkiye’ye eğer böyle birşey düşerse çok iyi olur” dedi. Başbakan Erdoğan da, Gazze konusunda Mısır ile bir problem yaşayıp yaşamadıklarının sorulması üzerine, şunları söyledi:

Gazze konusunda sözler tutulmalı

“Gazze’de dört giriş var; bir tanesi Mısır. Gazze’nin inşasına yönelik müsaade verilmiyor. Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere İsrail’in uyarılması ve Mısır’ın da sürece çok daha farklı bir katkı sağlaması gerekmektedir ki alt yapı ve üst yapı noktasında bu çalışmalar başlatılabilsin. Biz bu sürece verdiğimiz sözlere sadık kalmak koşuluyla dahil olacağımızı ifade ettik. Süratle yoğun bir şekilde Şarm El Şeyh’te söz veren ülkeler sözlerini yerine getirmelidir.”

Katar ile Türkiye arasında yapılan görüşmeler sonucunda ise iki ülke arasındaki pasaportlarda diplomatik vize uygulamasının kaldırılmasına karar verildi.

İRAN CEPHESİ

Türkiye gibi dostlara “Uluslararası toplumu ikna edin” çağrısı

İRAN, Batı’dan yükselen sert ambargo ve savaş tehditleri karşısında, başta Türkiye olmak üzere ‘dost ülkeler’e, uluslararası toplumu İran’ın nükleer programının barışçı olduğuna ikna etmeleri çağrısında bulundu.

‘Programımız barışçı ve şeffaf’

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mehmanperest, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun yarın İran’a yapacağı ziyaret öncesi, nükleer programlarının barışçı ve şeffaf olduğunu savundu. Davutoğlu’nun İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki ile görüşmesinde diplomatik müzakerelerin sürmesi yönünde bir formül bulmaya çalışması bekleniyor.

İSRAİL CEPHESİ

Rusya’ya tam saha pres

İSRAİL Başbakanı Benjamin Netanyahu, Rusya’nın İran’a yönelik yeni yaptırım paketine destek vermesi için dün Moskova’ya hareket etti.

Netanyahu, “İran’ın nükleer programı şüphesiz İsrail’i tehdit ediyor. Rusya yönetimiyle İran’a karşı yeni yaptırımları desteklemesi için görüşmeler

yapacağım“ dedi.

İran ise Netanyahu’nun ziyaretinden rahatsızlığını, “Rusya ABD’nin yaptırım planını desteklerse enerji işbirliğimiz büyük zarar görür” mesajıyla iletti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un buna yanıtı şöyle oldu:

“İran’a yeni yaptırım konusunun BM Güvenlik Konseyi’nin gündemine getirilmeden önce altılar gurubu yani Rusya, ABD, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından masaya yatırılarak ele alınması gerekiyor. Altılar gurubu yaptırım meselesini ele almadığına göre yaptırımdan söz etmek için şimdilik hiçbir neden yok.”

ABD CEPHESİ

Clinton Riyad’ı iknaya çalışıyor

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İran’ın nükleer projelerine karşı BM Güvenlik Konseyi’nde sert bir yaptırım kararına Çin’in ‘evet’ demesi için, bu ülke ile ticari ilişkilerini geliştiren Suudi Arabistan’ın da devreye girmesini istiyor.  Bir ABD yönetim yetkilisi, BM Güvenlik Konseyi’nden geçirmek istedikleri ve İran’a ek yaptırımlar içeren bir karar konusunda, Çin’in desteğini sağlamak için, Suudi Arabistan’ın yardımcı olabileceğini belirtti.

‘Kilit’lerden biri Çin

Bu yetkiliye göre, Suudi Arabistan’ın Çin’e petrol alanındaki gereksinimlerini garanti etmesi halinde, Pekin yönetiminin İran’a bağımlılığı azalacağı için, bu ülkenin BM Güvenlik Konseyi’nde İran’a yaptırım kararına destek konusundaki isteksizliği kırılabilecek.

Önemli görüşme bugün

Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, Suudi Arabistan’ın Çin’e yönelik olarak petrol konusunda bazı jestleri olduğunu belirterek, “Son dönemde bazı olumlu adımlar var” dedi, ancak ayrıntı vermedi. Clinton bu hafta Katar ve Suudi Arabistan’ı kapsayan Körfez temasları sırasında, bugün Suudi Arabistan Kralı Abdullah ile görüşecek. İran ile yakın bir ticari işbirliği içerisinde bulunan Çin, geçmişteki yaptırım kararlarının yumuşatılarak geçmesine neden olmuştu.

ABD Genelkurmay Başkanı Mısır’da

ABD Genelkurmay Başkanı Oramiral Mike Mullen, Orta Doğu gezisinin ilk durağı olarak geldiği Kahire’de, Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek ile görüştü. Arap basın-yayın organlarının duyurduğuna göre Mullen, Mübarek ile görüşmesinde ağırlıklı olarak İran’ın nükleer programına yönelik kaygıları gündeme getirdi.

RUS CEPHESİ

Bulgaristan’da ABD’nin füze kalkanına öfke

RUSYA, İran’ın Avrupa’ya olası saldırısına karşı ABD’nin Bulgaristan’a global füze kalkanı sistemi yerleştirmeyi planlamasına sert tepki gösterdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ziyareti dolayısıyla bulunduğu Nikaragua’nın başkenti Managua’da yaptığı açıklamada, “Açıklama bekliyoruz, bize açıklama yapmaya söz verdiler. Amerikalı muhataplarımıza büyükelçimiz aracılığıyla bunun ne anlama geldiğini ve niçin bir Romanya sürprizinden sonra bir Bulgar sürpriziyle karşı karşıya bulunduğumuzu sormuş bulunuyoruz” dedi.

ABD’nin Sofya Büyükelçişi James Worlick, ABD’nin Avrupa’da kurmayı planladığı füze savunma kalkanı projesine Bulgaristan’ın da katılması için gayriresmi görüşmelerin yapıldığını açıklamış, Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov da ülkenin füze kalkanı projesi konusunda kararın Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu ile yapılacak istişarelerin ardından verileceğini söylemişti.