Pekin Olimpiyatları ve Tibet Sorunu

Bu Cuma günü Pekin Olimpiyat Oyunları'nın açılış töreni yapılacak. Açılışın yapılacağı stadyumun etrafında yoğunlaşan göstericiler Çinli yetkilileri zor durumda bırakıyor.

Öte yandan Bankok’da bir konuşma yapması beklenen ABD Başkanı Bush'un önceden basına dağıtılan konuşma metninde Çin'i insan hakları ve özgürlüklerin artırılması konusunda ciddi bir biçimde uyardığı dikkat çekiyor.

Olimpiyat Oyunları gerek ekonomik gerekse de siyasi olarak Çin Halk Cumhuriyeti için çok büyük bir fırsat.

Bu fırsatın uluslararası platformda olumlu olarak değerlendirilebilmesi için bir kaç ana sorunun kısa sürede çözülmesi gerekiyor. Bu çözümler de Pekin ‘in vereceği kararlara bağlı.

Bunlardan biri belki de en psikolojik olanu uluslar arası kamu oyunda ses getireni Tibet sorunu.

Hindistan'ın kuzeyindeki Daramsala şehrinde   sürgünde bulunan Dalay Lama, olimpiyat oyunları konusunda haber ajanslarına yaptığı açıklamasında, Olimpiyat Oyunlarının 1,3 milyar Çinli için gurur verici olduğunu , oyunları düzenleyenlere ve atletlere selamlarını gönderdiğini belirtti.

Dalay Lama ilk kez böyle olumlu bir açıklama yapıyor. Öte yandan The New York Times muhabiri Nicholas D. Kristof ile yaptığı görüşmede Tibet’te Çin Kominist Partisi ‘nin iktidarını kabul edebileceğine ilişkin bazı ipuçları vermiş.

Dalay Lama Pekin ‘le nihayet bir uzlaşma zemini arıyor. Taviz verebileceği mesajını gönderiyor .

Olimpiyat oyunları zamanlaması da çok yerinde.

1959 yılından bu yana sürgünde olan Dalay Lama ‘nın Çin ‘i ziyaret etmesi için bir dizi görüşme sürdürülüyor.

Çinli yetkililer  Dalay Lama ‘nın Olimpiyat Oyunları açılış törenine katılması konusunu mutlaka değerlendirmişlerdir.

Bu gerçekleşmediğine göre Tibet konusunda siyasetle çizilmiş kalın kırmızı çizgiler olduğunu  anlıyoruz.

Bu bağlamda Dalay Lama ‘nın  strateji değiştirmesi ve geçmişte şiddetle karşı çıktığı Çin Komunist Partisi yönetimini kabul ettiğine yönelik mesajlar göndermesi onun zamanının azaldığını gösteriyor. 73 yaşındaki dalay Lama ölürse ne olacağını da kimse tahmin bile edemiyor.Dalay Lama Tibet kültürünü koruması için pazarlık yapması gerektiğini biliyor.

Çinli yetkililer klasik nüfus yerleştirme yöntemini kullanıyorlar. Tibet topraklarına başka eyaletlerden “ Han Çinlileri” nüfusu yerleştirme işlemine devam ediyorlar.”Hukou” adı verilen bu yerleşme izni zaman içerisinde Tibet nüfusunun azınlığa düşeceği ihtimalini de taşımıyor değil.

Bütün bu olasılıkları değerlendiren Dalay Lama sorunu bir şekilde çözmek istiyor,taviz verenileceği sinyalini de The NewYork Times ve Başkan Bush  aracılığıyla gönderiyor.

Uluslar arası yorumculara göre , yarın yapılacak olan açılış törenine siyasi olarak  Tibet Protestolarının damgasını vuracağına kesin gözüyle bakılıyor.