Owner: Taraflar 3 Ana Meseleye Odaklandı

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un Kıbrıs özel danışmanı Alexander Downer, Greentree görüşmelerinin birinci gününde tarafların yönetim, mülkiyet ve vatandaşlık olmak üzere 3 ana meseleye odaklandığını söyledi.

Downer, Genel Sekreter Ban, KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ve Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas arasında New York'un Long Island bölgesindeki Greentree çiftliğinde düzenlenen 5. Kıbrıs üçlü görüşmesinin ilk gününün sonunda basına bilgi verdi ve soruları yanıtladı.

Downer, Greentree görüşmesinin ilk gününde tarafların "yönetim, mülkiyet ve vatandaşlık" olmak üzere 3 ana meseleye odaklandığını ve Genel Sekreterin iki liderle, kahvaltı ve çalışma şeklinde geçen öğle yemeği de dahil olmak üzere 6 saat civarında zaman geçirdiğini bildirdi.

"İlk günün müzakerelerinin en başından beri son derece yoğun geçtiğini söylemek en doğrusu olur. Kahvaltıdan şu ana kadar bu 3 ana meseleye hayli odaklanılarak geçen son derece yoğun bir gün oldu" diye konuşan Downer, görüşmelerin ikinci gün de devam edeceğini kaydetti.

Genel Sekreterin Greentree'den ayrılmasının ardından Ban'ın siyasi işlerden sorumlu yardımcısı Lynn Pascoe ve kendisinin, iki liderle ve heyetleriyle müzakereleri yine bu 3 ana meseleye odaklanarak devam ettirdiğini anlatan Downer,

"Bu toplantının başarıyla sonuçlanabilmesi için halen yapılacaklar var" dedi ve ikinci günkü görüşmelerin yapıcı geçmesini arzuladıklarını ifade etti.

"Genel Sekreter, iki liderin kararlı hareket etmeleri yönündeki arzusunu ve beklentilerini bu sabah taraflara aktardı ve iki lidere 'birleşmiş bir Kıbrıs' vizyonunu akıllarında tutmaları gerektiğini hatırlattı" diye konuşan Downer, Genel Sekreter Ban'ın, Greentree görüşmelerinin ikinci gününün öğlen yapılacak çalışma yemeğine katılacağını ve ardından tüm öğleden sonra görüşmeleri yöneteceğini, akşam da iki lideri ve eşlerini Manhattan'da akşam yemeğine götüreceğini bildirdi.

Bu seferki görüşmelere Genel Sekreterin daveti üzerine liderlerin eşlerini de yanında getirdiklerini söyleyen Downer, Genel Sekreter Ban'ın eşi Yoo Soon-taek'in, ilk günkü görüşmeler sırasında, liderlerin eşleriyle Greentree civarında vakit geçirdiğini söyledi.

-"Liderler medya tarafından meşgul edilmemeli"-

Görüşmelere ilişkin Rum basınına haberlerin sızmasının müzakere sürecini olumsuz yönde etkileyip etkilemediğinin sorulması üzerine Downer, "Bu iki günlük müzakerelerde istediğimiz şey yakınlaşmaların olmadığı ana meselelere odaklanmak, bunun için çaba harcanmalı" dedi. Medyanın her toplumda son derece önemli rol oynadığına işaret eden Downer, "Ancak liderler medya tarafından meşgul edilmemeli. Liderler ve ekipleri ana meselelerde doğru sonuçlara ulaşabilmek için bu meselelere odaklanmalı" dedi.

Downer, tarafların ana meselelerin herhangi birinde birbirlerine yaklaşıp yaklaşmadıklarının sorulması üzerine, "Tarafların pozisyonlarında değişiklik yok demek yanlış olur. Fikir teatisinde bulunuluyor ve çok fazla müzakere yapıldı. Bugün çok yoğun geçti, pek çok değişik fikir tartışıldı. Umarız bugünün müzakereleri ikinci günkü toplantıda yakınlaşmaların temelini oluşturmaya yardımcı olur" diye konuştu.

Downer, iki taraf arasında veri paylaşımına ilişkin bir soru üzerine, özellikle Genel Sekreterin 6 Ocak'ta iki lidere gönderdiği mektubun ardından veri paylaşımının yaşandığını ve bunun son derece önemli olduğunu belirtti. Veri paylaşımının daha çabuk olup olmayacağı konusunda bir tartışmanın yaşandığını söyleyen Downer, geçmişe bakmak yerine bugüne bakmak gerektiğini, bugün de veri paylaşımının olduğunu vurguladı.

Greentree görüşmelerinin ardından uluslararası konferans düzenlenmesini bekleyip beklemediğinin sorulması üzerine ise Downer şunları söyledi:

"Herşey aşama aşama, Greentree'de gündemde olan 3 ana mesele, bunlar yönetim, yani federal bir Kıbrıs'ın başkanlığı, mülkiyet ve vatandaşlık konuları. Bu konularda yoğun müzakere oldu Greentree'de ve bu ikinci gün de devam edecek. İdeal bir dünyada, tüm konularda iki taraf arasında yakınlamşma olmasını ve uluslararası konferansa doğru tüm süreci ilerletebilmeyi isterdik. Ama doğruyu söylemek gerekirse bir yargıya varmak için önce ikinci günün nasıl geçtiğini görmemiz gerek."

Rum Ulusal Konseyinde, Hristofyas'ın Greentree'deki görüşmelerde elini kolunu bağlayan ve bazı ön koşullar süren kararlar alındığının hatırlatılarak bunun nasıl önlenebileceğine yönelik bir soru üzerine Downer, bu konuyu basında okuduğunu, yorum yapmak istemediğini ve Rum Ulusal Konseyinin toplantısıyla ilgili olarak BM'ye resmi belge sunulmadığını söylemekle yetindi.

-"Bu işi (Kıbrıs sorunu)o zamana dek bitirmeyi hedeflemeye çalışmalıyız"

Rumların 1 Temmuz'da AB dönem başkanlığını alacaklarının hatırlatılması üzerine ise Downer, iki liderin sağlam ilerleme sağlayabilmelerinin çok önemli olduğunu vurguladı. Rumların AB dönem başkanlığını üstlenecek olmalarının onlara önemli bir sorumluluk yükleyeceğine ve diğer AB ülkelerinin Güney Kıbrıs'tan AB dönem başkanlığını yürütmelerini isteyeceğine işaret eden Downer, "Bu çok ağır bir sorumluluk olacak, bu işi (Kıbrıs sorunu)o zamana dek bitirmeyi hedeflemeye çalışmalıyız" ifadesini kullandı.

Toprak başlığının neden gündemde olmadığının sorulması üzerine Downer,

"Mülkiyet tartışıldığında her zaman toprak konusu da tartışılıyor. Kıbrıs Türk tarafının pozisyonu, ki bunu iki taraf da kabul etti, harita ve rakamlar uluslararası konferansa giderken tartışılacak. Ama tabii toprak konusu kimse tarafından konuşulmuyor da demek istemiyorum. Toprak ve mülkiyet, ve aralarındaki ilişkiyle ilgili tartışmalar elbette var. BM kimseyi konuları tartışmaktan men ediyor değil, herkes istediği konuyu gündeme getirebilir ama karara varılır mı o başka bir mesele" dedi.

"Hristofyas adanın dışında müzakere etmekten dolayı daha mı rahat-" sorusunu yanıtlamak istemediğini, bu sorunun Hristofyas'ın kendisine yöneltilmesi gerektiğini de belirten Downer, "Görüşmelerden umutlu musunuz, karamsar mı-" sorusu üzerine ise, daha görüşmenin ilk gününün bittiğini ve gelecek 24 saat içinde çok enerji harcanacağını söyledi.

BM'nin liderleri anlaşmaya teşvik ettiğini, ancak bunu onlar için yapamayacağını anlatan Downer, "Biz bir anlaşmanın olmasını, Kıbrıs'taki iki taraftan daha fazla isteyemeyiz, sonuçta bu konu Kıbrıslıları ilgilendiren bir mesele. Zaten onlar da süreç boyunca bu sürecin Kıbrıslılar tarafından sahiplenen ve yürütülen bir süreç olmasını istediklerini söylediler. BM olarak biz yardımcı olmak için buradayız, süreci sahiplenmek ve yürütmek için değil" dedi.

Müzakere sürecinin başarısı ya da başarısızlığından Kıbrıslı liderlerin sorumlu olacağını da söyleyen Downer, "Bu mesele sürüp gittikçe çözmesi de zor olacak" diye konuştu.

"Görüşmelerdeki havayla ilgili hiçbir yorum yapmadınız" denmesi üzerine ise Downer, "İki lider arasında her zaman son derece iyi ve dostane bir hava var" dedi.

Greentree görüşmelerinin bugün yapılacak ikinci günü de tüm gün sürecek ve yine basına kapalı olacak.

Genel Sekreter Ban yarın görüşmelerin sonucuna ilişkin BM genel merkezinde basına bilgi verecek. - NEW YORK/GREENTREE