Merz'in İsrail Açıklamaları Tepki Çekti

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İran'a hava saldırıları düzenleyen İsrail'e "Hepimiz adını kirli işleri yapıyor" diyerek teşekkür etti. Merz, İsrail'den övgü aldı, İran'ın tepkisini çekti.

Hristiyan Demokrat Partili (CDU) Merz'in İsrail-İran çatışmasında takındığı tavır, Alman basınında manşetlere taşındı. Farklı siyasi partilerden ve uzmanlardan da Merz'e sert tepki geldi.

Merz, Kanada'daki G7 Liderler Zirvesi sonunda Alman ZDF kanalına bir verdi.

Röportajı yapan gazeteci Merz'e, İran rejiminin dünyada aslında pek çok kişi tarafından "yıkıcı faktör" olarak algılandığına işaret ederek, "İsraillilerin bu kirli işi yapması çok da cazip değil mi?" sorusunu yöneltti.

Merz yanıtına, "Size bu 'kirli işler' kavramı için minnettarım. Bu, İsrail'in hepimiz için yaptığı kirli bir iş" diyerek başladı.

Almanya Başbakanı, İran'da molla rejiminin Hizbullah ve Hamas yoluyla dünyada ölüm ve yıkıma yol açtığını söyledi.

Almanya'nın da bu rejimden etkilendiğini belirten Merz, İran'ın Rusya'ya silahlı insansız hava aracı (SİHA) tedarik ettiğini de hatırlattı.

Merz, "Evet, İsrail'in orada yaptığı kirli işlerdir. Şunu söylemeliyim: İsrail ordusunun, İsrail'de siyasi lider kadrosunun bunu yapacak cesarete sahip olmasına büyük saygı duyuyorum. Aksi takdirde muhtemelen bu rejimin terörünü aylar ve yıllar boyunca görecektik, hatta muhtemelen elinde de bir nükleer silah olacaktı" dedi.

İsrail teşekkür etti, İran nota verdi

Almanya Başbakanı Merz'in sözleri, söyleşinin ZDF'de yayımlanmasıyla birlikte an büyük yankı buldu.

İsrail Dışişleri Bakanlığı ve İsrail'in Berlin Büyükelçiliği, "Ahlaki bakışınızın ne olduğunu netleştirdiğiniz için teşekkürler" ifadeleriyle Merz'in fotoğrafına ve söyleşide yaptığı açıklamaya yer verilen sosyal medya paylaşımları yaptı.

İran ise Almanya'nın Tahran Büyükelçisi Markus Potzel'ı Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak nota verdi.

İran basını, Merz'in açıklamasının Tahran tarafından "sorumsuzca yapılmış saldırgan bir açıklama" olarak nitelendirildiğini duyurdu.

Haberlerde, Merz'in sözlerinin "Batı'nın İsrail'in saldırılarına verdiği desteği gözler önüne serdiği" de belirtildi.

Alman siyasetinde Merz'e eleştiriler artıyor

Mayıs ayında yemin ederek başbakanlık görevini üstlenen Merz, İsrail'e açık desteğinden ötürü hem koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD), hem de muhalefetteki Yeşiller ve Sol Parti tarafından eleştirildi.

SPD Dış Politika Sözcüsü Adis Ahmetovic, İsrail-İran ihtilafında son derece hassas bir süreçten geçildiğini, Merz'in aslında gerilimi azaltması gerektiğini vurguladı.

SPD milletvekillerinden Ralf Stegner ise "Başbakan İsrail'in İran'da bizim için kirli işleri hallettiğini söylemesi endişe verici olmaktan da öte" dedi.

Almanya'da muhalefet de tepkili.

Yeşiller Partisi Dış Politika Sözcüsü Deborah Düring, Merz'in açıklamalarının "utanç verici" olduğunu söyledi.

Düring, İsrail ile İran arasındaki çatışmalarda sivillerin hayatını kaybettiğini, sivillerin korunması için gerilimin azaltılmasına odaklanılması gerektiğini vurguladı, "Merz tam aksini yapıyor. Sözleri son derece tehlikeli" dedi.

Sol Parti de Merz'i sert dille eleştirdi.

Sol Parti Eş Başkanı Jan Aken, "İnsanlar öldürülüyor ve Merz buna 'kirli iş' diyor. Savaş ve şiddet kurbanlarıyla alay ediyor" diye konuştu.

Sol Parti milletvekillerinden Sören Pellmann ise Merz'in ifadeleri için "skandal" yorumunu yaptı.

Pellmann, "Başbakan Merz, uluslararası hukuku güverteden denize atıyor ve orman kanununun yıkıcı mantığını kabul ediyor. Bu Almanya'nın itibarına zarar veriyor" diye konuştu.

Merz soruları geçiştirdi, basında ağır suçlamalar var

Almanya Başbakanı Friedrich Merz'e Çarşamba günü basın toplantısında, İsrail'e açık destek niteliğindeki açıklamalarına artan tepkiler soruldu.

Friedrich Merz, "Bu açıklama ezici bir çoğunlukla destek aldı" dedi ve sadece birkaç eleştirel ses olduğunu iddia ederek soruları geçiştirdi.

Merz'in neye dayanarak açıklamalarına "ezici destek olduğunu" söylediği anlaşılmadı.

Alman basınındaki yorumlarda ise Merz'e ağır eleştiriler yöneltiliyor.

Die Zeit gazetesi Merz'in açıklamalarını "Bir başbakana yakışmıyor" sözleriyle mercek altına aldı.

Gazeteye göre Merz, sadece sivil kurbanlarla alay etmekle kalmadı, aynı zamanda çifte standardı da ortaya koydu.

Gazete, Almanya'nın İran'da Mahsa Amini'nin ahlak polisince öldürülmesine fazla diplomatik tepki vermediğine, hatta sadece 2024 başında Almanya'dan İran'a 241 milyon euro değerinde mal ihraç edildiğine, İran'dan da 41 milyon euro değerinde mal ithal edildiğine dikkat çekti.

Sonntagsblatt ise yorumunda "kirli işler" ifadesinin, kişinin kendi ellerini kirletmemek için başkalarına yaptırdığı gaddar ve zalimce işler için kullanıldığına dikkat çekip ekledi:

"Bir Alman başbakanın sivillerin de öldüğü bir askeri saldırı için bu kelimeyi kullanması, söylemsel bir sorun olmanın ötesindedir"

T-online ise "Merz birden Trump gibi konuşmaya başladı" dedi, İsrail hükümetinin İran'a hava saldırılarıyla büyük olasılıkla uluslararası hukuku çiğnediğine dikkat çekti, Merz'in açıklamalarının Ukrayna savaşı sürerken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in işine yarayacağını savundu.

Almanya Merz ile politika değişikliğine mi gidiyor?

Başbakan Merz'ın hararetli tartışmalara yol açan son açıklamaları aynı zamanda "Almanya uluslararası alanda politika değişikliğine mi gidiyor?" sorusunu da beraberinde getirdi.

Geçmişte uzun yıllar Almanya'yı yöneten CDU'lu eski başbakan Angela Merkel ve halefi SPD'li Olaf Scholz, dış politikada son derece dengeli bir dil kullanmaya özen gösterip, keskin ifadeler kullanmaktan kaçınmışlardı.

Alman hükümetleri, dünya genelindeki ihtilaflarda bugüne kadar hep uluslararası hukukun önemini vurgulayan açıklamalar yaptı, tek yanlı askeri adımları kınadı, sorunların diyalog ve diplomasi yoluyla çözülmesi çağrılarında bulundu.

Almanya, 2022'de Ukrayna savaşının başlamasıyla Rusya'ya karşı sert tavır aldı, Moskova'nın uluslararası hukuku ihlal ettiğini söyledi.

Berlin ayrıca ekonomik işbirliğine son verdiği Moskova'ya ağır yaptırımlar uygulamaya başladı.

Birçok Alman uzman ve hukukçu, Almanya'nın İsrail'e tarihsel sorumluluğunun önemli olduğunu vurgulamakla birlikte, Netanyahu hükümetinin uluslararası hukuk açısından tartışmalı adımlarının desteklenmemesi, uluslararası hukuka bağlılığın korunması uyarısı yapıyor.