Libya'da geçiş hükümetinin yönetimi için liste belirlendi

Ateşkes anlaşması sonrası Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde yapılan görüşmelerde, 24 Aralık 2021'de ülkede seçimlerin yapılması konusunda da uzlaşı sağlanmıştı. Buna göre önce ülkeyi seçime götürecek bir geçici yönetim oluşturulacak.

Geçiş yönetimi, yaklaşık 11 ay kalan süreçte seçim hazırlıklarını yönetecek.

İsviçre'de Libya'daki tarafların seçtiği 75 temsilcinin yürüttüğü BM öncülüğünde yapılan son görüşmelerde, bu yönetim için seçime girecek liste üzerinde de uzlaşıldı.

"Libya Siyasi Diyalog Forumu" olarak adlandırılan bu 75 kişilik heyette, ülkenin birçok farklı bölgesinden kabile liderleri, siyasi grupların temsilcileri ve bölgesel yönetimlerin başkanları var.

Heyet, gelecek hafta üç kişiden oluşacak Başkanlık Konseyi'ni ve seçime kadar görev yapacak olan başbakanı seçecek.

Listede Başkanlık Konseyi'ndeki üç koltuk için 24 aday var. 21 kişi de başbakanlık koltuğuna aday. Adayların tümü, Cumartesi günü BM'nin yayımladığı listede yer aldı.

Bu isimlerin arasında Tobruk'taki meclisin başkanı Akile Salih, Trablus Hükümeti'nin Ankara ile de yakın ilişkilere sahip İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Savunma Bakanı Salih Namruş ve Başbakan Yardımcısı Ahmed Mitiga ile Trablus'taki Yüksek Devlet Konseyi lideri Halid el Mişri de var.

Listede sadece üç kadın yer alıyor.

Oylama pazartesi günü başlayacak. Libya Siyasi Diyalog Forumu üyelerinin 1 Şubat Pazartesi günü başlatacağı oylama, 5 Şubat Cuma günü sona erecek.

Trablus'taki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayez el Sarrac, Eylül ayında bir açıklama yaparak istifa edeceğini açıklamıştı. Ancak ardından BM öncülüğünde yapılan görüşmelerde ilerleme sağlanması halinde yeni yönetim oluşturulana kadar görevde kalmayı kabul etti.

Aralık ayındaki seçime kadar UMH ile Tobruk'ta ilan edilen Temsilciler Meclisi, oylama sonucunda oluşturulacak olan yönetim tarafından, tek merkezden yönetilecek.

Guterres: Yabancı askerler Libya'dan çekilsin

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, perşembe günü Libya'daki "binlerce yabancı asker ve paralı savaşçıların bir an önce Libya'dan çıkması" çağrısı yaptı.

23 Ekim'de ülkede savaşan iki tarafında askeri komisyonlarının Birleşmiş Milletler öncülüğünde yaptığı görüşmeler sonrası varılan ateşkes anlaşmasında, üç ay içinde ülkedeki yabancı savaşçıların çekilmesi maddesi de vardı.

Süre 23 Ocak'ta doldu.

BM'nin meşru kabul ettiği Trablus hükümetine bağlı orduyu Türkiye desteklerken ülkenin doğusunda ve merkezindeki geniş bir bölgeyi kontrol eden Halife Hafter'e bağlı güçleri Fransa, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya destekliyor.

Ülkede Trablus hükümetiyle anlaşma imzalayan Türkiye'nin danışmanlık ve eğitim görevi yürüttüğünü açıkladığı Türk askerleri; savaşmak üzere Türkiye üzerinden giden Suriyeli savaşçılar; Hafter'e destek veren Birleşik Arap Emirlikleri'nin maddi desteğiyle gönderilen Rus Wagner grubunun paralı askerleri var.

Hafter'e destek veren Mısır'ın da Sudan ve Çad'dan ülkeye giden paralı askerlerin geçişine destek verdiği biliniyor.

Birleşmiş Milletler'e göre ülkede yaklaşık 20 bin yabancı savaşçı var.

Guterres, yapılan son görüşmeler sonrası "Libyalıları rahat bırakın. Libyalılar kendi sorunlarını kendilerinin çözebileceklerini çoktan bize gösterdi" açıklaması yaptı.

ABD de her iki tarafa destek veren yabancı güçlere çekilme çağrısı yapıyor. ABD'nin Birleşmiş Milletler'deki büyükelçisi Richard Mills de, hafta içi BM Güvenlik Konseyi'nin Libya konulu toplantısında konuştu.

Mills, "Rusya, Türkiye ve BAE dahil tüm dış ülkelere, Libya'nın egemenliğine saygı göstermeleri ve tüm askeri müdahalelerini bir an önce bitirmeleri çağrısı yapıyoruz. Ekim ayındaki ateşkes uyarınca Türkiye ve Rusya'yı ülkeden güçlerini çekmeye çağırıyoruz" açıklaması yaptı.

Ateşkes sonrası gerilim devam ediyor

Ateşkes anlaşmasına rağmen yabancı savaşçıların ülkeden çekilmemesi üzerine, taraflardan karşılıklı sert açıklamalar gelmişti.

Hafter, Aralık ayında yaptığı bir konuşmada "Türk Ordusu ülkemizin bazı kısımlarını işgal ettiği müddetçe bağımsızlık anlamsızdır. Sömürge yanılsamalarınızın çağı sona erdi ve barışçıl mı yoksa zorla mı ayrılacağınızı seçmek zorundasınız." demişti.

27 Aralık'ta Libya'ya giden Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da, Libbya'daki Türsk askerini ziyareti sırasında yanıt olarak Bakan Akar Libya'da TSK mensuplarını ziyareti "Bu savaş suçlusu, cani, yani katil Hafter ve destekçileri bilmelidirler ki Türk unsurlarına yapılacak herhangi bir saldırı girişiminde katil Hafter unsurları her yerde meşru hedef olarak görülecektir." açıklaması yapmıştı.

Ankara, Trablus hükümetiyle 27 Kasım 2019'da askeri ve güvenlik işbirliği anlaşması imzaladı. Türkiye, meşru hükümetle yapılan anlaşma çerçevesinde TSK mensuplarının Libya'da bulunmasının uluslararası hukuka aykırı olmadığını savunuyor.

22 Aralık'ta TBMM Genel Kurulu'nda, Libya'ya asker gönderilmesine ilişkin sürenin 18 ay daha uzatılmasını öngören tezkere kabul edildi.

Akar'ın açıklamasına göre, TSK'nın Libya'da yaptığı askeri eğitim, işbirliği, danışmanlık anlaşması sonucunda yaklaşık 3 bin Libyalı da eğitim aldı.