Kuzey ve Güney Kore'nin balonlarla yaptığı broşür propagandasının tarihinde neler var?

Kuzey Kore, Salı gecesi Güney Kore’nin sınır kentlerine çöp taşıyan yüzlerce balon gönderdi. Olay, iki tarafın 60 yılı aşkın süren propaganda savaşının anılarını da tazeledi.

Salı gecesi Güney Kore’nin çeşitli şehirlerinde, altlarına çöp dolu plastik torbalar bağlı en az 260 balon tespit edildi. Güney Koreli yetkililer halkı evlerinden çıkmamaları konusunda uyardı.

Bu, Kuzey Kore yönetiminin Güney Koreli bazı örgütler tarafından gönderilen ve içlerinde Pyonyang karşıtı broşürlerin olduğu balonlara yönelik bir misillemeydi. Kuzey Kore bunun uyarısını da birkaç gün öncesinden yapmıştı.

BBC Korece Servisi'nden Hyojung Kim, iki ülke arasında yarım asırdan fazladır süregelen propaganda savaşını kaleme aldı.

Savaş sırasında 2,8 milyar broşür atıldı

Kuzey ve Güney Kore arasında balonlarla dağıtılan broşürlerin geçmişi 1950’lerdeki Kore Savaşı’na dek uzanıyor. Balonlarla dağıtılan bu nesnelere genelde Korece “pira” adı veriliyor.

Uygulama teknik olarak, Birleşmiş Milletler (BM) güçlerinin psikolojik savaşın bir parçası olarak Kuzey’in üzerine broşürler bırakmasıyla başladı.

Buna karşılık Kuzey Kore de BM güçlerini hedef alan broşürler dağıttı.

Ateşkes anlaşmasının imzalandığı 27 Temmuz 1953 tarihine kadar toplam 2,8 milyar broşür atıldı. Bunların 2,5 milyarı Güney Kore ve BM güçleri tarafından dağıtılırken, Kuzey Kore ve Sovyetler Birliği 300 milyon broşür attı.

Atılan bu broşürlerin tamamı, tüm Kore Yarımadası’nı 20 kereden fazla örtebilirdi.

Broşürlerin çoğu dikkat çeksin diye parlak renkliydi. Ağırlıklı olarak da kırmızıydı.

Teslim olmaya teşvik eden mesajlar vardı. Bazı broşürlerde , ellerinde tutanlara koruma teminatı verilen “güvenlik garantileri” de veriliyordu.

'Kendini öven' mesajlar

Her iki taraf arasında çatışmaların durmasını sağlayan 1953 ateşkes anlaşmasından sonra bile bildiri dağıtımı devam etti.

Bu broşürler iki ülke liderlerini ve hükümetlerini eleştiren içeriklerle doluydu.

1960'lar ve 70'lerde Kuzey Kore'nin broşürleri Pyongyang'ın gelişimini vurguluyor ve Başkan Kim Il-sung'un başarılarından söz ediyordu.

1970'lerde Kuzey Kore broşürleri “Kuzey'e gelen askerlere” “garantili hak ve özgürlükler, işe yerleştirme, lüks konutların ücretsiz tahsisi, yaşam ödeneği ve nakit ödüller” gibi birçok vaatte bulunuyordu.

1970'lerde bazı Güney Koreliler broşürleri okuduktan sonra, ekonomik koşullarının daha iyi olduğu yönünde bir düşünceye kapılarak Kuzey Kore’ye iltica etmişti.

1980'lere kadar Güney Koreli öğrencilerin Kuzey Kore tarafından gönderilen broşürleri toplaması yaygındı. Bunları okullara ya da polis karakollarına götürmek onlara kalem, defter ve diğer okul malzemeleri dahil pek çok ödül kazandırabiliyordu.

Hatta devlet daireleri, casusları ihbar eden ya da Güney Kore karşıtı broşür toplayanlara ödül verileceğine dair ilanlar bile yayımladı.

İki taraf arasındaki ekonomik durum tersine döndükçe, bu sefer de bu konuyu Güney Kore kendi Kuzey Kore karşıtı broşürlerinde kullanmaya başladı.

1988 Seul Olimpiyatları sırasında “Doyana kadar yemek yemek istemiyor musunuz?” gibi sloganlar doğrudan bu değişime işaret etmek için kullanıldı.

Duraklama dönemi

Hem Kuzey hem de Güney Kore, 1991 Koreler Arası Temel Anlaşma ve 2000 Koreler Arası Düşmanca Eylemlerin Durdurulması Anlaşması'nın imzalanmasının ardından bildiri dağıtım faaliyetlerini resmen durdurdu.

Güney polisi 2007 yılında Kuzey Kore propaganda malzemelerinin toplanması ve taşınmasını düzenleyen yönetmelikleri yürürlükten kaldırarak, bu tür malzemelerin teslim edilmesi karşılığında okul malzemeleri de dahil olmak üzere verilen ödülleri fiilen sona erdirdi.

Resmi olarak desteklenen broşür dağıtımı sona ermiş olsa da broşürler tamamen ortadan kalkmadı.

Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung-bak döneminde iki taraf arasındaki ilişkiler bozulmaya başladığında, karşılıklı eleştiri ve psikolojik savaş da yeniden başladı.

Broşürler bir kez daha iki Kore üzerinde uçmaya başladı.

Hoparlörle sınırda yapılan propaganda

2000'li yıllardan beri Güney Kore'deki sivil örgütler Kuzey Kore karşıtı broşürlerin gönderilmesinde başı çekti. Ayrıca küçük kaplarda noodle, banknot halde bir ABD doları gibi Batılı ürünleri de yine broşürlerle diğer tarafa gönderdiler.

Kuzey Kore karşıtı broşürlerin dağıtımı 2010 yılında Cheonan donanma gemisinin batmasından sonra önemli ölçüde arttı.

Güney'deki Park Geun-hye yönetimi, Kuzey Kore'nin Ocak 2016'da gerçekleştirdiği dördüncü nükleer denemeye yanıt olarak Kuzey’e yönelik hoparlör yayınlarını da yeniden başlattı.

Sınırdaki hoparlörlerden yapılan bu yayınlar, Kuzey Kore'deki insan hakları ihlalleriyle ilgili haberleri içeriyordu. Ayrıca kültürel değişimin parçası olarak da Kore pop müziği de çalınıyordu.

Buna karşılık Kuzey Kore de Güney Kore karşıtı broşürlerin dağıtımına yeniden başladı. Bu broşürlerin çoğunda Washington'un Kuzey Kore politikasını ve Güney Kore'deki siyasi durum eleştiriliyordu.

27 Nisan 2018 tarihinde Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un Panmunjom Deklarasyonunu açıkladı.

Her iki lider de “ 1 Mayıs'tan itibaren Askeri Sınır Hattı boyunca hoparlör yayınları ve bildiri dağıtımı da dahil olmak üzere tüm düşmanca eylemleri durdurma” konusunda anlaştı.

Buna rağmen, Özgür Kuzey Kore için Savaşanlar gibi Güney Koreli sivil örgütler bildiri dağıtımına devam etti.

O sırada Kim Jong-un'un kız kardeşi Kim Yo-jong, Güney Kore hükümetinin "çirkin durumu engelleyememesi halinde Koreler arası ilişkilerin daha da kötüleşebileceği" uyarısında bulundu.