İtalya'da Draghi hükümetinde kriz: Koalisyon ortağı güven oylamasını boykot etti

İtalya'da Mario Draghi liderliğindeki koalisyon hükümeti, ortaklarından 5 Yıldız Hareketi'nin boykotu nedeniyle düşme tehlikesiyle karşı karşıya.

Şubat 2021'de pandeminin ekonomik etkileriyle mücadele amacıyla dışarıdan başbakan olarak atanan eski Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, parlamentodaki partilerin büyük kısmının dahil olduğu bir koalisyon hükümeti kurmuştu. Bu koalisyon partilerinden 5 Yıldız Hareketi ise son haftalarda birçok başlıkta Draghi'nin politikalarına itiraz ediyordu.

Son olarak bugün Senato'ya getirilen mali destek paketiyle ilgili anlaşmazlık hükümetin geleceğini şüpheye düşürdü. "Yardım kararnamesi" olarak adlandırılan paket, yaşam maliyetinin artması nedeniyle çalışanlar, işletmeler ve ailelere destek tedbirleri içeriyor.

5 Yıldız Hareketi lideri Giuseppe Conte, yaklaşık 26 milyar euro'luk paketin yetersiz olduğunu ve kendi önerilerinin dikkate alınmadığını savunarak, mevcut haliyle onay vermek yerine oylamayı terk edeceklerini açıkladı. Senato'da bugün paket için yapılan güven oylaması sırasında 5 Yıldız üyeleri genel kurulu terk ederek oy vermedi.

321 sandalyeli Senato'daki güven oylaması,172 lehte oyla sonuçlandı. Hükümet güven oylamasını kaybetmese de yaşanan siyasi gerginliğin koalisyonun sonunu getirebileceği belirtiliyor.

Başbakan Draghi, 5 Yıldız'ın desteği olmadan da parlamentoda çoğunluğu sağlayabilecek konumda olsa da geniş katılımlı koalisyonun çatırdaması halinde hükümetin işlevini yitireceğini vurguluyordu. Draghi hafta başında, "5 Yıldız Hareketi'nin dahil olmadığı bir hükümet benim için yoktur" demişti.

Erken seçim ihtimali

Bugünkü oylamanın ardından Başbakan Draghi'nin Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ile görüşmesi ve istifa da dahil seçeneklerin değerlendirilmesi bekleniyor. Draghi'nin görevi bırakması halinde erken seçim ihtimali gündeme gelecek.

İhtimaller arasında, hükümetin gelecek günlerde parlamentonun her iki kanadında da güven oylamasına sunulması ve bu oylamayı aşarsa görevde kalması da sayılıyor.

Hükümetin düşmesi halinde, gelecek seneki seçimlere kadar yeni bir başbakan liderliğinde bir geçiş hükümeti kurulması da olasılıklar arasında sayılıyor.

Muhalefetteki İtalya'nın Kardeşleri partisi ise yaşanan kriz sonrası erken seçimlere gidilmesi çağrısı yapıyor. İtalya'da bir sonraki genel seçimlerin 2023'ün ilk yarısı içinde yapılması planlanıyordu. Anketler, seçimlerde en fazla oyu aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri'nin alacağını gösteriyor.

Koalisyon hükümetindeki partilerden Lig'in lideri Matteo Salvini de 5 Yıldız Hareketi ile yaşanan krize atıfla, "Bir koalisyon partisi hükümetin kararnamesini desteklemiyorsa seçimlere gidilmesi gerektiği aşikardır" dedi.

Öte yandan İtalya'da bütçe planlaması ve onay dönemi olan sonbahar aylarından yıl sonuna kadar genel seçimlere gidilmesine yüksek ihtimal verilmiyor.

Ukrayna'ya silah desteği itirazı

Eski Başbakan Giuseppe Conte ile halefi Mario Draghi arasında son haftalarda Ukrayna'ya silah desteği yüzünden de ihtilaf yaşanmıştı. Conte, hükümetin Ukrayna'ya silah yardımı yapmasına karşı çıkıyordu.

Ukrayna politikası konusunda yaşanan kriz 5 Yıldız Hareketi'nde bölünmeye yol açmış, 3 hafta önce Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio liderliğindeki onlarca parlamenter partiden ayrılarak yeni bir grup kurmuştu.

Conte ile Draghi arasındaki çatışma, Başbakan'ın geçen ay sonunda Madrid'de yapılan NATO zirvesinden erken ayrılmasına da yol açmıştı. Conte, Draghi'nin kendisini saf dışı bırakmak için 5 Yıldız Hareketi kurucusu Beppe Grillo'yu ikna etmeye çalıştığını öne sürmüştü. Draghi ise bu iddiayı yalanlamış ve Conte ile görüşerek krizi aşmaya çalışmıştı.

5 Yıldız'ın desteği düşüşte

5 Yıldız Hareketi İtalya'da 2018'de yapılan son genel seçimlerde yüzde 32'nin üzerinde oy alarak ülkenin en büyük partisi olmuş ve o tarihten bu yana kurulan her 3 koalisyon hükümetinde de yer almıştı.

Ancak bu sürede çok sayıda parlamenter kaybeden 5 Yıldız, anketlere göre oy oranında da büyük düşüş yaşadı. Son anketler hareketin, yüzde 10-12 arası destekle ülkenin 4. partisi konumunda olduğunu gösteriyor.

2018 seçimlerinde yüzde 4 civarı oy alan aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri ise anketlere göre halen ülkenin en fazla desteğe sahip partisi. İtalya'nın Kardeşleri'nin, Draghi başbakanlığındaki geniş koalisyon hükümetine katılmaması ve muhalefet avantajından faydalanmasının da etkisiyle desteğini artırdığı görüşü yaygın.

Bazı analistler, sistem karşıtı popülist bir hareket olarak doğan 5 Yıldız'ın da yaşadığı destek kaybını durdurmak için son haftalarda muhalif tavır alma yoluna gittiğini savunuyor.

5 Yıldız Hareketi'nden ayrılan Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio da hareketin yöneticilerinin aylardır Draghi hükümetini düşürmek için plan yaptığını söyledi.

Kendisi de geçmişte hareketin siyasi liderliğini yapan Di Maio, "Anketlerde yükselmek için 9 ay sürecek bir seçim kampanyası dönemine girmek istiyorlar. Ama bunu yaparak ekonomik ve toplumsal bir uçurumun eşiğindeki ülkeye kötülük ediyorlar. Bu fırsatçı plana ortak olamazdık" dedi.