İsrail ve Hamas Müzakereleri Şarm El-Şeyh'te

İsrail ve Hamas'tan müzakereciler, İsrail- Gazze savaşının sona erdirilmesine yönelik dolaylı görüşmelere için Mısır'ın Şarm El-Şeyh kentinde.

Bu, savaşın iki yıl önce başlamasından bu yana tarafların bir anlaşmaya en çok yaklaştığı nokta.

Ancak Donald Trump'ın, İsrail'in ve Hamas'ın da kısmen kabul ettiği 2 aslında sadece birkaç sayfalık bir çerçeveden ibaret.

Ve her iki tarafın da çözmesi gereken önemli anlaşmazlık noktaları var.

Rehinelerin serbest bırakılması

Trump'ın planında, anlaşmanın imzalanmasından sonraki 72 saat içinde kalan tüm rehinelerin serbest bırakılması öngörülüyor. Gazze'de 48 İsrailli rehinenin kaldığı ve bunlardan 20'sinin sağ olduğu düşünülüyor.

Trump hafta sonu rehinelerin "çok yakında" serbest bırakılabileceğini söylerken, Netanyahu ise rehinelerin Yahudi bayramı Sukkot'un bitimine, yani 13 Ekim'e kadar serbest bırakılabileceğini söyledi.

Hamas, Trump'ın planında yer alan rehine "takas formülünü", "sahada belirli koşulların" sağlanması halinde kabul etti.

Ancak rehineler örgütün tek pazarlık kozu ve anlaşmanın diğer unsurları kesinleşmeden önce serbest bırakmaya istekli olup olmadıkları belirsiz.

İki taraf arasında güven neredeyse yok denecek kadar az. İsrail, daha geçen ay Doha'ya düzenlediği hava saldırısıyla Hamas'ın müzakere ekibine suikast düzenlemeye çalışmış ve bu durum sadece Hamas'ı değil, aynı zamanda Donald Trump'ı ve kilit arabuluculardan Katar'ı da kızdırmıştı.

Saldırıda oğlu öldürülen Halil el-Hayya'nın başkanlığındaki aynı müzakere heyetinin üyeleri, şimdi Mısır'da İsrail heyetine çok yakın bir mesafede bir araya gelecek.

Hamas'ın silahsızlanması

İsrail'in savaş boyunca açıkladığı hedef Hamas'ı yok etmek oldu. Netanyahu, örgüt bitene kadar durmayacağını defalarca dile getirdi.

Trump'ın planındaki kilit noktalardan biri, örgütün silahsızlanmasını gerektiriyor. Ancak Hamas daha önce silah bırakmayı reddederek, bunu ancak Filistin devleti kurulduktan sonra yapacağını söylemişti.

Hamas'ın cevabında silahsızlanmadan söz edilmemesi, örgütün tutumunu değiştirmediği yönündeki spekülasyonları körükledi.

Netanyahu ise hafta "Hamas silahsızlandırılacak ve Gazze silahsızlandırılacak; ya kolay yoldan ya da zor yoldan" dedi.

Gazze'nin gelecekteki yönetimi

Planda, Hamas'ın Gazze'de gelecekte hiçbir rolünün olmayacağı, Gazze'nin Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir kurul tarafından yönetileceği, bu kurulun da Donald Trump başkanlığında ve eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in de yer aldığı bir "Barış Kurulu" tarafından denetleneceği belirtiliyor.

Gazze Şeridi'nin yönetimi sonunda da Filistin Yönetimi'ne devredilecek.

Netanyahu, Trump'ın 20 maddelik planının tamamını kabul etmesine rağmen, geçen hafta kürsüde başkanın yanında otururken Filistin Yönetimi'nin bölgeye müdahalesine karşı çıktı ve Filistin Yönetimi'nin bölgenin yönetiminde hiçbir rol oynamayacağı konusunda ısrar etti.

Bu planda, Netanyahu'nun iktidar koalisyonundaki aşırı milliyetçi sertlik yanlılarının itiraz edeceği birçok noktadan biri. Bu kesimlerin çoğu Gazze'nin kontrolünü elinde tutmak ve Yahudi yerleşimlerini yeniden inşa etmek istiyor.

Hamas, yanıtında, gelecekte Gazze'de "birleşik bir Filistin hareketi"nin parçası olarak bir rol üstlenmeyi beklediğini belirtti. İfadeler belirsiz olsa da, bu durum muhtemelen hem Trump hem de İsrailliler tarafından kabul edilemez olacak.

İsrail'in geri çekilmesi

İsrail'in askerlerinin geri çekilmesinin boyutu ise dördüncü tartışma noktası.

Planda, İsrail ordusunun Gazze'den tüm tarafların mutabakatını gerektiren "standartlar, kilometre taşları ve zamanda" çekileceği belirtiliyor.

Beyaz Saray tarafından dağıtılan bir harita, İsrail birliklerinin çekilmesi için önerilen üç aşamayı gösteriyor. İlk aşamada Gazze'nin yaklaşık %55'i, ikinci aşamada %40'ı ve son aşamada %15'i İsrail kontrolü altında kalacak.

Son aşama ise "Gazze'nin yeniden canlanan terör tehditlerinden tam anlamıyla arındırılmasına kadar bir "güvenlik çemberi" oluşturulması.

Buradaki ifadeler belirsiz ve İsrail'in tam olarak çekilmesi için net bir takvim vermiyor. Hamas'ın bu konuda açıklık istemesi muhtemel.

Ayrıca, Beyaz Saray'ın paylaştığı harita, İsrail ordusunun askeri bölgeleri gösteren kendi haritalarıyla uyuşmuyor ve Gazze'nin sınırları yer yer yanlış çizilmiş halde.

Bu haber, BBC gazetecileri tarafından hazırlandı ve kontrol edildi. Bir pilot proje kapsamında çevirisi için yapay zekadan da faydalanıldı.