İran Parlamentosu nükleer faaliyetin artırılmasını öngören yasayı kabul etti

İran Parlamentosu, ülkenin nükleer tesislerindeki BM denetimleri durdurulmasını ve uranyum zerginleştirme faaliyetlerinin artırılmasını öngören bir yasayı kabul etti.

Yasayla, ambargoların iki ay içinde hafifletilmemesi halinde hükümetin uranyumu yüzde 20 oranında zengilleştirmeye geri dönmesi gerekiyor. 2015'te imzalanan nükleer anlaşmada uranyumun yüzde 3,67 oranında zerginleştirilmesi üzerinde uzlaşılmıştı.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, yasasın uygulanmasına karşı olduğnu söyledi.

Yasa, İran'ın başlıca nükleer bilimcilerinden Muhzin Fakrizade'nin öldürülmesinin ardından geçirildi.

Fakrizade, geçen Cuma günü Tahran yakınlarında düzenlenen gizemli bir suikastle öldürülmüştü.

İran, İsrail ve sürgündeki bir muhalif grubun, saldırıyı uzaktan kumandalı bir silahla düzenlediğine inanıyor.

İsrail ise henüz bu suçlamayla ilgili bir yorum yapmadı.

Fakrizade, İran'ın nükleer programında büyük bir rol oynamıştı. Ancak İran hükümeti nükleer faaliyetlerini barışcıl amaçlı olduğunda ısrarlı.

Yeni yasa nükleer program için ne anlama geliyor?

İran Anayasa Koruma Konseyi tarafından da onaylanan yasayla, Tahran yönetimi 2015 Nükleer Anlaşması'nın imzacısı Avrupalı ülkelere, ABD'nin 2018'de anlaşmadan çekilmesiyle petrol ve mali sektörlere uygulanan ambargoların hafifletilmesi için iki ay süre veriyor.

Bu sürede ambargolar hafifletilmezse, hükümetin uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20'ye çıkartması ve Natanz ve Fordow nükleer tesislerine uranyum zenginleştirmek için kullanılan gelişmiş santrifüjler yerleştirmesi öngörülüyor.

Ayrıca BM denetçilerinin bu tesislere girişi de yasaklanıyor.

Fars Haber Ajansı "Bugün bir mektupla, parlameno başkanı, resmen cumhurbaşkanından yeni yasanın uygulanmasını istedi" dedi.

Yasa onaylanmadan önce Cumhurbaşkanı Ruhani, hükümetinin "diplomasiye zarar verici" diye tanımladığı düzenlemeye destek vermediğini söylemişti.

ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs 2018'de İran'la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmiş ve sıkı ekonomik ambargolar uygulamaya başlamıştı.

Seçilmiş ABD Başkanı Joe Biden ise, anlaşmaya geri döneceğini ve "Tahran'ın anlaşmaya sıkı bir şekilde uyması halinde" ambargoları kaldıracağını söylemişti.

20 Ocak'ta göreve başlayacak olan Biden, New York Times'a yaptığı açıklamada "Zor olacak ama dünyanın o kısmında son ihtiyacımız olan şey nükleer kapasite elde edilmesi" dedi.

İran yüzde 3,67'lik uranyum zenginleştirme sınırını Temmuz 2019'da aşmış ve o zamandan bu yana yüzde 4,5'luk oranı korumuştu.

Yüzde 3-5 oranında, düşük düzeyde zenginleştirilen uranyum, nükleer santrallerde yakıt olarak kullanılıyor. Nükleer silah için ise uranyımın yüzde 90'ın üzerinde zenginleştirilmesi gerekiyor.