İran'da on binlerce mahkuma koşullu af

İran’ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, aralarında hükümet karşıtı eylemlerde yer alanların da bulunduğu on binlerce kişiyi affetti.

Ancak devlet medyası, Hamaney’in affının koşullu olduğunu duyurdu.

Af kararı, 1979 İran İslam Devrimi’nin yıldönümü öncesinde geldi.

Ülkedeki hükümet karşıtı eylemler, bir kadının ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasından sonra ölmesinin ardından başlamıştı.

22 yaşındaki Mahsa Amini, başörtüsünü düzgün takmadığı iddiasıyla gözaltına alınmıştı. İran makamları hala devam eden eylemleri “dış destekli isyan” diye nitelemiş ve sert bir karşılık vermişti.

İnsan hakları grupları, aralarında 70 çocuğun da bulunduğu 500’den fazla protestocunun öldürüldüğünü, 20 binden fazla kişinin de tutuklandığını söylüyor.

Ülkedeki eylemler, tutuklanan protestocuların asılmaya başlamasından bu yana büyük ölçüde yavaşladı.

İran resmi medyasına göre af kararı, yargı erkinin başının yazdığı mektupta, eylemler yüzünden tutuklananların bir çoğunun "yabancı etki ve propagandaya kapılan gençler” olarak tanımlamasının ardından geldi.

Mektupta, çok sayıda eylemcinin pişman olduğunu ve af dilediğini söylediği de iddia edildi.

Casusluk, cinayet ve devlet malına zarar vermekle suçlananların da aftan yararlanamayacakları kaydedildi.

İran Anayasası’nın 101’inci maddesine göre, ülkenin dini lideri yargının tavsiyesi üzerine af ilan etme yetkisine sahip.

Yargı erkinin başkan yardımcısı Sadık Rahimi ise, af kapsamına girenlerin, pişmanlıklarını yazılı olarak bildirmesi gerektiğini, aksi takdirde serbest bırakılmayacaklarını vurguladı. Çifte vatandaşlığa sahip olanların da aftan faydalanamayacağı belirtildi.

Yargıya yakın yayın organı Mizan, Rahimi’nin ayrıca “ilk kez” nihai cezalarını henüz almamış olan zanlıların da affedileceğini belirtti.

Oslo merkezli İran İnsan Hakları örgütü en az 100 kişinin ölüm cezasıyla karşı karşıya olduğunu söylüyor. Kuruluş ayrıca tüm zanlıların “kendi avukatlarına erişim ve usule göre yargılanma” haklarının ellerinden alındığını vurguluyor.

Şu ana dek protestolarda yer alan dört kişi asıldı. Ocak ayında da, bir güvenlik gücü üyesini öldürdükleri gerekçesiyle iki kişi asılmıştı. İkili, işkence altında ifade verdiklerini söyleyerek, cezalarına itiraz etmişlerdi.