İran'da Genç Kızın Ölümü Soru İşaretleriyle Dolu

Ekim ayının başında İran’ın başkenti Tahran’da genç bir kız, metro istasyonunda yere yığıldı. Ardından hastaneye kaldırılan ve 28 gün boyunca komada kalan Armita Geravand isimli 17 yaşındaki bu kız, devlet medyasının aktardığına göre hayatını kaybetti.

Ancak Geravand’ın ölümü pek çok soru işaretini de beraberinde getirdi. Genç kızın ölümüyle ilgili bilinenleri derledik.

Geravand, sosyal medya paylaşımlarından birinde İngilizce, “Sebeplerimi anlamadan, tercihlerimi yargılamayın” diye yazdı.

1 Ekim’de okula başörtüsü takmadan gitmeye karar verdi. Tahran’ın Şüheda Meydanı metro istasyonunda yere yığıldı. Yanında iki arkadaşı vardı.

Aktivistler, başörtüsü takmaması nedeniyle ahlak polisinin ona saldırdığını iddia etti. Ancak yetkililer açıklamalarında genç kızın “düşük tansiyon nedeniyle” bayıldığını, kafasını da platformun kenarına çarptığını ve beyin sarsıntısı yaşadığı konusunda ısrar etti. Geravand, ölmeden önce 28 gün komada kaldı.

Armita Geravand kimdir?

Geravand ve hayatıyla ilgili bilgiler kısıtlı. Geravand ailesi aslen İran’ın batısındaki Lorestan bölgesinden. Tahran’a ise 2000’lerin başında gelmişler.

Onu tanıyan insanlar, Geravand’ın hayata tutkuyla bağlı bir genç kız olduğunu söylüyor. Başka bir sosyal medya gönderisinde de Geravand, gece vakti çektiği bir pencere fotoğrafını “En karanlık gece bile bitecek ve güneş doğacak" cümlesiyle paylaştı.

Kedilerden resim sanatına, K-Pop grubu BTS ‘den animelere ve moda tasarıma uzanan ilgi alanları vardı. İran toplumunun geleneksel kalıplarına uymuyordu ve 2013'te sporla ilgilenmeye başladı ve Kore dövüş sanatı taekwondo'ya başladı. Kulübünden bir arkadaşı, yetenekli bir sporcu olduğunu ve Anahid Razm isimli taekwondo takımının bir mensubu olduğunu söylüyor.

Instagram paylaşımlarından görüldüğü kadarıyla Kore kültürü, dili ve müziğine karşı derin bir ilgisi vardı. Zaman zaman gönderilerini Korece yazıyordu. K-pop grubu BTS'nin de hayranı olan genç kız, bazen saç stili ve elbiselerini de taklit ediyordu.

BBC Farsça Servisi’ne konuşan arkadaşlarından birisi, Geravand’ın resim tutkusundan, bunu profesyonel olarak yapmak için de konservatuara kaydolduğundan bahsetti.

Odası da kendi çizimleriyle süslenmiş, masasının üzeri boyalar, kalemler, kağıtlar ve kanvaslarla doluydu. Geravand kedileri, sevdiği şarkıcıları resmetmeyi çok seviyordu. Kıyafet tasarlamak da merakları arasındaydı.

Armita Geravand’a 1 Ekim’de ne oldu?

Hükümet, Şüheda Meydanı metro istasyonunda tam olarak ne olduğunu doğrulamak için gazetecilere ve bağımsız araştırmacıların aileye olan erişimi sınırladı.

İran makamlarınca yayımlanan güvenlik kamerası görüntüleri, Geravand’ın trene başı açık şekilde iki başka kız ile birlikte bindiğini gösteriyor. Kısa bir süre sonra, kızlardan biri trenden çıkıyor ve eğiliyor. Daha sonra, bu kızın birkaç diğer yolcuyla birlikte bilincini kaybetmiş Geravand’ı kollarından ve bacaklarından tutarak platforma bıraktıkları görülüyor.

Hükümet tarafından yayımlanan metro kameraları tarafından çekilen parça parça görüntüler, Geravand’ın bayıldığı kritik anları göstermiyor. Trenin içinden de herhangi bir görüntü yayınlanmadı.

Tahran Metro’sunun genel müdürü, Geravand ile "yolcular veya metro görevlilileri arasında herhangi bir sözlü ya da fiziksel çatışma olmadığını" belirtmişti.

Sağlık ekiplerinin metro istasyonunda Geravand’a kalp masajı yaptığı görülüyor.

Birçok İranlı Armita Geravand ile Eylül 2022'de "uygunsuz" şekilde başörtüsü taktığı iddiasıyla Tahran'da ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden İranlı genç kadın Mahsa Amini arasında benzerliklere dikkat çekti.

Mahsa Amini’nin üç gün komada kaldıktan sonra ölmesiyle birlikte ülke genelinde hükümet karşıtı protestoları patlak verdi. Güvenlik güçlerinin protestoları şiddetli bir şekilde bastırdı. Bu protestolarda yüzlerce kişi öldü ve binlerce kişi gözaltına alındı.